شهریه گرفتن طلاّب
[سؤال 4925] 2390
بسمه تعالی
مرجع عالی قدر و رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی مدّ ظله العالی
به عرض جناب عالی می رسد این که بنده در افغانستان معیل هستم، یعنی خودم در این جا در حوزۀ علمیۀ قم مشغول تحصیل هستم اما عیالم در افغانستان است، آیا گرفتن شهریۀ معیل را تجویز می فرمایید؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
[سؤال 4926] ----> 4804
4. طالب علمی از افغانستان در ایران که خانواده اش در افغانستان باشد می تواند شهریۀ معیل بگیرد یا نه؟ در صورتی که زنش خانۀ پدر خود باشد و این طالب درآمد دیگری نداشته باشد، آیا می تواند مصرفش را از پول شهریه بفرستد یا جایز نیست؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4927] ----> 105
2. من یکی از طلاب اهل پاکستان هستم و مشغول، در حوزۀ علمیه قم هستم؛ من تقریباً پانزده روز قبل عقد خواندم در پاکستان و ازدواج نکرده ام؛ عیالم در پاکستان
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 490 است؛ آیا می توانم شهریۀ معیل را بگیرم؟
بسمه تعالی، موکول است به مقررات دفتر شهریه.
[سؤال 4928] 2391
بسمه تعالی 7 / 1 / 1362
محضر محترم حضرت امام خمینی، دام ظله الشریف
ضمن عرض سلام؛ اگر طلبه ای دختری را عقد نماید، آیا قبل از به خانه آوردن می تواند از شهریۀ معیل استفاده نماید؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4929] ----> 1466
7. طلبه ای هستم که در محرم 1399 ه. ق در سنیجان اراک، به وسیلۀ چماق دارها مضروب شدم؛ از آن تاریخ نمی توانم خوب درس بخوانم فقط منبر می روم و ساکن قم هستم. آیا می توانم از شهریۀ قم که رتبۀ دوم را امتحان دادم، استفاده کنم یا خیر؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
[سؤال 4930] 2392
بسمه تعالی 15 / 10 / 1361
حضور محترم مرجع عالی قدر و رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
ضمن عرض سلام و تقدیر و تشکر از آن مقام معظم و مرجع بزرگ، معروض بر این که محصل علوم دینیه ای که چندین سال متوالی است در حوزه های علمیۀ کشور مقدس ایران، مشغول به تحصیل بوده و هست و اکنون از حوزۀ مربوطه خارج و برای ادامۀ تحصیل، وارد دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی می گردد. نظر مبارک معظم له در این مورد چیست؟ و در صورت جواز و عدم تمکن مالی مشارالیه و با عیال وار بودن،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 491 آیا می تواند از مزایای حوزۀ مربوطه بهره مند گردد یا خیر؟ خواهشمند است نظر شریف و مقدستان را در این دو مورد مرقوم و ممهور و مزیّن فرمایید.
متّع الله المسلمین بطول بقائه الشریف
بسمه تعالی، رفتن او به دانشکده مانع ندارد، ولی استفاده از مزایای حوزه، تابع مقررات حوزه است.
[سؤال 4931] 2393
بسمه تعالی
شخصی که مشغول جامع المقدّمات بوده چند صفحه ای از شرح لمعه و معالم را درس گرفته و در امتحانات نیز قبول شده است و الآن شهریّۀ رتبۀ اول را می گیرد آیا شهریّه ای که او می گیرد اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر خلاف مقرّرات دفتر شهریّه است اشکال دارد.
[سؤال 4932] 2394
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
این جانب در سال تحصیلی جاری به کفایه مشغولم. در سال گذشتۀ تحصیلی در امتحان رتبۀ سوم شرکت کردم. ممتحن از کفایه و مکاسب جایی را معین کرد که من درس نخوانده بودم، اما مطالعه کردم و امتحان دادم و قبول شدم. هم اکنون شهریۀ رتبۀ سوم را می گیرم و لکن الآن برایم شک حاصل شده که شهریۀ رتبه سوم (با آن که من کفایه را به جز چند درس بیشتر نخوانده بودم) برای من حلال است یا نه؟ البته نیاز دارم. من در این ماه مازاد بر رتبۀ دوم را احتیاطاً کنار گذاشتم تا تکلیف معین شود. لطفاً تکلیف را معین فرمایید.
بسمه تعالی، مخالفت مقررات امتحان حوزۀ علمیه و دفتر شهریه، جایز نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 492 [سؤال 4933] 2395
بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع و زعیم مسلمانان، حضرت آیت الله العظمی الامام الخمینی، دامت برکاته
طلاب علوم دینیه که مشغول تحصیل در دروس حوزه می باشند و در دروس جدیده (دبیرستان، دانشگاه) هم تحصیل می کنند، آیا می توانند از امکانات حوزۀ علمیه (حجره، شهریه) استفاده نمایند؟ والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، استفاده از حجرات مدرسه تابع مقررات مدرسه و وقف آن، و استفاده از شهریۀ حوزۀ علوم دینی، تابع مقررات دفاتر شهریه است.
[سؤال 4934] 2396
بسمه تعالی 15 / 3 / 1361
محضر مقدس آیت الله العظمی، مرجع الاعلی، امام الامّة، مدّ ظله العالی
کسی که مرتبۀ علمی او خوب است و در مدرسۀ دینی تدریس و تدرّس می نماید، ولی در مدرسه حکومتی هم تحصیل می کند، به این طور اشخاص شهریه دادن چه صورت دارد؟ و برای آن شخص، گرفتن شهریه چه صورت دارد حلال است یا حرام؟ و برای مسئول جایز است بدهد با علم به این فعلش؟
بسمه تعالی، اگر طبق موازین دفتر شهریه عمل کند گرفتن آن مانع ندارد.
[سؤال 4935] ----> 2698
5. آیا طلبۀ مستغنی از شهریه، می تواند شهریه بگیرد یا نه؟
بسمه تعالی، فقر شرط نیست، ولی باید با مقررات دفتر شهریه باشد.
[سؤال 4936] ----> 1655
3. طلبه ای که از پدر خود پول می گیرد، آیا می تواند پول شهریه هم بگیرد، در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 493 صورتی که نیاز ندارد؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
[سؤال 4937] ----> 2215
3. طلبه که شهریه می گیرد اگر غنی باشد باز هم جایز است بگیرد یاخیر؟ به طور کلی مجوز اخذ شهریه فقر است یا اشتغال به تحصیل یا هر دو؟
بسمه تعالی، فقر شرط نیست و باید رعایت مقررات شهریه بشود.
[سؤال 4938] 2397
بسمه تعالی
با عرض سلام
سؤال من این است که من یک طلبه هستم و قصد من این است که ان شاء الله به درجۀ اجتهاد برسم که خودم راه را از چاه تشخیص بدهم؛ ولی میل ندارم بعد از این، مبلّغ رسمی دین بشوم و می خواهم بعد از مجتهد شدن، شغلی غیر از رشتۀ روحانیت پیدا کنم. حالا با این وضع، تا آن موقع می توانم از شهریۀ مدارس استفاده کنم؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4939] 2398
بسمه تعالی
دفتر محترم امام خمینی، دام ظله العالی
محترماً؛ چند مسأله مورد احتیاج به عرض می رسد. خواهشمند است جواب را طبق فتاوای حضرت امام مرقوم فرمایید.
1. طلبه ای که مدت دوازده سال در قم و مشهد به تحصیل اشتغال داشته و الآن مشغول خواندن سطوح عالیه (کفایتین) می باشد، در هر سال حدود شش ماه به تحصیل و مطالعه ادامه می دهد و در بقیۀ سال برای تبلیغ به مناطق مختلف می رود و مدتی برای رسیدگی به امور خانواده و زندگی (بیشتر در ایام تعطیل) در خارج از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 494 حوزۀ علمیه می باشد و هیچ گونه شغل و درآمد دیگری ندارد و ملبّس به لباس نیز می باشد؛ آیا در صورتی که مدتی از سال را در درس شرکت نکند، گرفتن شهریۀ حوزه برای او حلال است؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
2. کشاورزی که سال خمسی نگرفته و تازه می خواهد خمس بدهد، آیا وسایل کشاورزی او (گاو و وسایل دیگر) و اثاث خانه و خود منزل او خمس دارد؟ آیا ملکی که در آن کشاورزی می کند ـ در صورتی که خریده باشد ـ خمس دارد؟ اگر دارد باید خمس پولی که خریده بدهد یا قیمت کنونی؟
بسمه تعالی، چنانچه از ربح کسب تهیه شده باید خمس آن را به قیمت فعلی بدهید، ولی آنچه از ربح قبل از گذشتن سال در مؤونه صرف شده خمس ندارد.
3. کسی که برای خریدن منزل مقداری پول پس انداز کرده، آیا این پول خمس دارد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4940] 2399
بسمه تعالی
حضرت امام روحی فداک؛ السلام علیکم ورحمة الله
کسی که مشغول تحصیل علوم دینیه است اما به سبک معمول در حوزه تحصیل نمی نماید و ملبّس به لباس روحانیت نمی باشد، آیا مجاز است که از حقوق حوزه استفاده نماید؟
بسمه تعالی، تابع مقررات حوزه و دفتر شهریه است.
[سؤال 4941] ----> 185
2. شخصی درس های حوزه را طبق برنامۀ حوزه نمی خواند، بلکه بنا به درون خودش و آنچه اثری بیشتر در قلب دارد می خواند؛ مثلاً از مغنی هم خوانده و حالا به فقه به طور مختصر (فعلاً) و به کتاب های حدیث و اخلاق زیاد می پردازد شهریه گرفتن او چگونه است؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 495 [سؤال 4942] 2400
بسمه تعالی
محضر محترم رهبر کبیر انقلاب، ولیّ امر زمان، امام خمینی، دام عمره، پس از ابلاغ سلام، خواهشمندم استفتائات ذیل را جواب بفرمایید:
1. برادرانی که هم از مزایای سهم امام حوزه علمیه بهره مندند، و هم از ارگان های سپاه، جهاد و امور تربیتی و...، از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه، و مقررات ارگان ها است.
2. آیا حکم شما در مورد عدم وابستگی گروهی افراد نظامی، شامل افرادی که مراحل پذیرش را می گذرانند و هنوز مقبول ارگان نظامی مربوطه نشده اند هم می شود؟
بسمه تعالی، لازم است به مسئولین گزارش دهد، تا مقررات دربارۀ او اعمال شود.
3. فتوای جناب عالی در مورد غنیمت جنگی از قبیل لباس و کفش و...، غیر از تسلیحات چیست؟
بسمه تعالی، این گونه مختصرات برای رزمندگان حلال است.
از خداوند بزرگ، موفقیت و سلامتی شما را آرزومندم.
[سؤال 4943] ----> 2068
20. بعضی از طلاب که تقریباً متجاوز از بیست سال است که در قم به قدر امکان مشغول تحصیل بوده اند فعلاً از یک طرف به جهت اقامه جماعت در مسجد و از طرف دیگر به واسطه اشتغال به منبر و غالباً به علت مراجعات مردم در امور مذهبی اگر چه به درس آقایان اساتید شرکت می کنند ولی نه وقت مطالعه دارند و نه فرصت نوشتن و این امور موجب شبهه شده در اخذ شهریه و سهم امام علیه السلام و چنانچه شهریه منوط به درس خواندن باشد بین خود و خدا خود را اهل نمی دانند در اخذ آن، حال بیان فرمایید این طلاب می توانند شهریه و سهم قبول کنند یا خیر؟ و بیان فرمایید که آیا طلابی که در انجام وظایف خود تقصیر می کنند مدیون حضرت ولی عصر علیه السلام می باشند یا فردای قیامت طلبکارشان مردم است؟
بسمه تعالی، کسانی که در حوزات علمیه متصدی مشاغل حوزه یا سایر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 496 خدمات دینی و مذهبی هستند اشکال ندارد از راتب مقرره استفاده کنند و در مورد عدم استحقاق مدیون ولی امر سهم مبارک هستند.
[سؤال 4944] 2401
بسمه تعالی 7 / 11 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی، دام عمره العالی
بعد از عرض ادب، صحت و سلامتی حضرت عالی را از خداوند بزرگ درخواست و مسألت می نمایم و امیدوارم که تا ظهور حضرت صاحب (عج) روحی و ارواحنا فداه سایه پر برکت شما بر سر همه ما مستدام باشد. حضرت امام بعضی از طلاب حوزه علمیه قم در اداره جات دولتی و ارگان ها استخدام شده اند بعضی رسمی و بعضی دیگر موقت و از اداره ها حقوق می گیرند و از حوزه علمیه هم شهریه دریافت می کنند آیا جایز هست یا نیست و اگر جایز نباشد افرادی که برای آن ها واسطه می گیرند جایز هست یا خیر، جواب را محبت بفرمایید.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4945] 2402
بسمه تعالی
محضر مبارک و مقدس رهبر عظیم الشأن انقلاب، رئیس الملة و الدین، آیت الله العظمی الامام خمینی، دام عمره
طلبه ای است که مشغول تحصیل می باشد و توأم با تحصیل، در یک مدرسه به عنوان معلم دینی و قرآن از طرف امور تربیتی نیز مشغول خدمت تدریس است. با درنظر گرفتن این که مقداری هزینه از امور تربیتی دریافت می کند، آیا استفاده از شهریه برای این طلبه مشغول تحصیل بلامانع است یا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 497 [سؤال 4946] 2403
بسمه تعالی 14 / 1 / 1362
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته العالی
بعد از سلام، به استحضار می رساند: این جانب طلبه ای هستم که با فرمان مطاع و مبارک حضرت امام ـ مبنی بر اعزام به شهرها و استان هایی که فعلاً لازم است در این شرایط حساس انقلاب، گوشه ای از بار انقلاب اسلامی را به عهده گرفت ـ به یکی از شهرها رفته و مدتی است که در یکی از ارگان های انقلابی مشغول خدمت می باشم، لکن با توجه به این که این کار به صورت موقت بوده و قصدم این است که ان شاء الله، در صورتی که نیازی نباشد جهت ادامۀ تحصیل به قم بازگردم و از طرفی حقوق ماهیانه کفاف زندگیم را نمی دهد، لذا مستدعی است نظر مبارک حضرت امام ـ روحی له الفداء ـ را در مورد مصرف شهریه و اخذ آن مرقوم فرمایید، که آیا جایز است یا خیر؟ با تشکر و آرزوی طول عمر امام امت، خمینی کبیر
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
[سؤال 4947] 2404
بسمه تعالی
محضر مبارک زعیم عالی قدر، حضرت مستطاب حجت الاسلام والمسلمین آیت الله العظمی و مولانا الاعظم، امام خمینی، ادام الله بقائه الشریف
ضمن تقدیم ارادت خالصانه، مستدعی است جواب مرقوم دارید، طلابی که در حوزه های علمیه مشغول تحصیل و یا تدریس بوده و به علت ضرورت انقلاب فعلاً در نهاد و یا ارگانی مشغول خدمت شده و از تحصیل بازمانده اند؛ گرفتن شهریه از حوزه ـ با وجودی که از آن ارگان حقوق می گیرند، لکن کفاف زندگی شان را نمی کند ـ برای آن ها چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، مربوط به مقررات دفتر شهریه است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 498 [سؤال 4948] ----> 2928
6. طلابی که برای تبلیغ به افغانستان می روند و یا رفته اند ولی خانواده شان ساکن قم است یا این که مجردند ولی بدهکارند؛ شهریۀ این ها را اگر دوستانشان بگیرند و به خانواده شان یا به عوض قرض شان بدهند چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است از مسئولین مربوطه سؤال کنند.
[سؤال 4949] ----> 1940
4. کسانی که در حوزه نیستند و در شهرستان ها مشغول کار هستند (سپاه، جهاد و...) آیا می توانند شهریه بگیرند یا نه؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4950] 2405
بسمه تعالی 9 / 3 / 1361
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی، زعیم و قائد عظیم الشأن، مؤسس و بنیان گذار جمهوری اسلامی، جناب آقای حاج آقا سید روح الله الموسوی الخمینی، مدّ ظله علی رؤوس المسلمین
بعد از ادای تحیّت و عرض ادب، برای آن رهبر عزیز طول عمر و سلامت، در نهایت قوّت و قدرت الهی از خدای بزرگ آرزومندم؛ بعداً مسألۀ زیر به عنوان یک مسألۀ مورد ابتلا و نیاز از نظر شرعی و اسلامی سؤال می شود؛ عنایت فرمایید پاسخ آن را کتباً مرقوم فرمایید:
فرض سؤال این است: طلبه ای با یکی از ارگان های انقلاب اسلامی همکاری می کند به قصد خدمت و قربت و پول مختصری هم به او می دهند و یک قسمت از وقت شبانه روزی خود را هم صرف خواندن درس مذهبی و نماز جماعت و تبلیغات اسلامی می نماید و شهریۀ طلبگی را هم می گیرد و روی هم رفته این دو قسمت، پول
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 499 زندگی او را با قناعت و صرفه جویی تأمین می نماید؛ آیا گرفتن پول شهریه که به عنوان حقوق طلبه بودن اخذ می شود اشکال شرعی ندارد؟ پاسخ را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، مربوط به مقررات دفتر شهریه است و اگر احتیاج ندارد، نگیرد.
[سؤال 4951] ----> 6836
2. طلابی که در ارگان ها هستند و خدمت می کنند و حقوق می گیرند، در این مدت می توانند شهریه بگیرند؟
بسمه تعالی، تابع مقررات دفتر شهریه است.
[سؤال 4952] ----> 764
5. روحانی ای در ارگان ها خدمت می کند و مدت زمانی درس را ترک کرده و یا در حوزه نیست. حقوق و شهریه او چه صورت دارد؟ اگر در حوزه باشد و در ارگان ها خدمت کند و مقداری به درس هم برسد حقوق و شهریه او چگونه است؟
بسمه تعالی، تابع دفتر شهریه است.
[سؤال 4953] 2406
بسمه تعالی 12 / 2 / 1362
حضور مبارک رهبر عالی قدر، حضرت امام خمینی، دام ظله العالی
1. آیا کسانی که از طلاب در ادارۀ آموزش و پرورش استخدام می شوند و حقوق می گیرند، می توانند شهریه را هم بگیرند یا نه؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
2. سودی که بانک می دهد حرام است؛ اما او وظیفه دارد بدهد، ما باید آن را در چه راهی بدهیم؟
بسمه تعالی، نباید بگیرید و اگر گرفتید، با یأس از شناسایی صاحبش از طرف او به فقیر صدقه دهید.
خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 500 [سؤال 4954] ----> 1753
14. عده ای از برادران در مدارس علمیه قم مثلاً مشغول درس عربی شده اند و از سهم امام و شهریه ها هم استفاده کرده اند، در صورتی که بعد از چند سال از این رشته خارج شدند، آیا وجوهی که مصرف کرده اند باید به مرجع خود یا به مراجع برگردانند، یا فقط از وقتی که خارج شدند حق دریافت ندارند، یا فرق است بین کسانی که از اول قصد خروج داشتند یا بعد از چند سال تصمیم گرفتند و خارج شدند؟
بسمه تعالی، اگر در موقع دریافت واجد شرایط بودند برگرداندن لازم نیست.
[سؤال 4955] 2407
بسمه تعالی 16 / 7 / 1361
محضر محترم مسئول دفتر رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی
با سلام، محترماً؛ معروض می دارد: طلبه ای در قم مدتی مشغول تحصیل بود و در دفتر امام، امتحان رتبۀ اول را داده است و در یکی از شهرهای مجاور قم ازدواج کرده است و از نظر اقتصادی و با این اجارۀ زیاد، نمی تواند خانواده اش را به قم بیاورد و فعلاً در همان شهر، به عنوان موقّت مشغول تحصیل و انجام وظیفه در بسیج و جاهای دیگر می باشد و قصد دارد به همین منوال، سطح را در آن شهر به پایان رسانیده و لااقل امتحان رتبۀ دوم را بدهد، بعد برای ادامۀ تحصیل ـ ان شاء الله ـ به قم بیاید. درآمد این شخص در آن شهر حدود یکهزار و پانصد تومان است، حال آیا با توجه به گرانی و مخارج زندگی زن و بچه، مدتی که در آن شهر است و شرعاً احتیاج دارد، می تواند از شهریۀ امام امت استفاده کند یا خیر؟
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، بستگی به مقررات شهریه آن محل دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 501 [سؤال 4956] 2408
بسمه تعالی
محضر مبارک زعیم عالی قدر رهبر انقلاب، امام خمینی، دامت برکاته
خواهشمندیم نظر خود را دربارۀ مسائل زیر مرقوم فرمایید:
1. کسی که مشغول تحصیل علم می باشد، آیا مالک وجوه شهریه است تا بتواند در هر امر مباحی مصرف نماید؟ و آیا این پول با غیر شهریه فرق دارد؟ در چه مسائلی؟
بسمه تعالی، در احتیاجات عرفیۀ خودش صرف کند.
2. آیا خویشاوندان نزدیک می توانند به بچه شیر بدهند؟ مثل شیر دادن عمه به برادرزاده؟
بسمه تعالی، حرمت تکلیفی ندارد؛ لکن باید احکام رضاع مراعات شود که در رساله ذکر شده است.
[سؤال 4957] ----> 5964
2. طلبه ای در اثر تحصیل علوم دینی به مرض صداع و اعصاب گرفتار می شود و در معالجۀ آن زحمت زیاد کشیده، اما فایده نبخشیده است و مدت شش سال است که به این مرض گرفتار می باشد؛ و لذا نمی تواند در تحصیل، به طور معمول زحمت بکشد؛ مثلاً یک هفته درس می خواند و یک هفتۀ دیگر مشغول مداوا می باشد و یا از شدت درد قادر به مطالعه نیست، و خلاصه، به مقدار قدرت خود زحمت می کشد. او با این وضع شهریه هم می گیرد و به غیر از شهریه هیچ راه درآمد دیگری ندارد تا امرار معاش نماید و عائله مند هم می باشد و این را هم یقین دارد که با این وضع نمی تواند کار کند؛ آیا این شهریه گرفتن برای او جایز هست یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور، جایز است.
[سؤال 4958] 2409
بسمه تعالی 10 / 10 / 1361
سلام محضر مبارک برادران محترم و اساتید مکرّم، خدمتگزاران به اسلام و یاوران با توان دفتر حضرت امام خمینی، ایّدکم الله ان شاء الله تعالی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 502 با درود فراوان و عرض تحیّات، این جانب از حوزۀ علمیۀ مشهد مقدس، مسأله ای را در ذیل مطالبم مطرح کرده و امیدوارم هرچه زودتر ـ ان شاء الله ـ پاسخ گو باشید. لازم به تذکر است که سؤالات به کلیه برادران طلبه ارائه و اعلام می گردد و آن ها هم از این گونه استفتائات آگاه می شوند.
طلاّبی در قم مشغول تحصیل می باشند و در ایّام تبلیغی از دفتر تبلیغات مشهد اعزام می شوند ـ البته بدون اطلاع دفتر ـ و یا کسانی که در قم مشغول تحصیل هستند و از حوزۀ علمیه مشهد شهریه می گیرند، کار آن ها چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، باید مطابق مقررات دفتر شهریه عمل کنند.
[سؤال 4959] ----> 2471
2. کسی که شهریۀ حوزه را که سهم امام است می گیرد و ذخیره می کند یا در بانک می گذارد چگونه است؟
بسمه تعالی، اگر نیاز به آن پیدا می کند مانع ندارد.
[سؤال 4960] ----> 4804
5. اگر شهریۀ طالب علم از مصرف برج زیاد بیاید، زیادی را مالک می شود یا نه؟
بسمه تعالی، زاید بر مقدار احتیاج نباید بگیرد.
[سؤال 4961] ----> 91
3. عده ای از طلاب صندوقی تأسیس می کنند تا بتوانند هر وقت پولی خواستند از این صندوق قرض بگیرند و یا به رفقایشان قرض بدهند و برای این کار هر یک در هر ماه مقدار معینی به صندوق می پردازند آیا می توان این مقدار را از شهریه پرداخت؟
بسمه تعالی، آقایان طلاب علوم دینی أیدهم الله تعالی نباید از سهم مبارک امام علیه السلام زاید بر احتیاجات روزمره دریافت کنند و پس انداز نمایند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 503 [سؤال 4962] 2410
بسمه تعالی
کسی که مخارج سالیانه او از شهریه و پولی که گاهی بعضی از مراجع به او می دهند تأمین می شود که با این وصف دیگر احتیاج فعلی ندارد ولی محتمل یا مظنون است که در آینده برای مخارج لازم اولاد خود محتاج به پول باشد اگر از طرف بعضی مراجع از بابت سهم امام علیه السلام به او عنایتی بشود برای او جایز است اخذ آن یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر برای رفع حاجت و کمک در مؤونه زندگی پرداخت می شود کسی که خود را محتاج نمی بیند نمی تواند أخذ کند.
[سؤال 4963] 2411
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی، مدّ ظله العالی
1. شهریه طلبه اگر از مؤونه سال زیادی کند، یعنی درآمد دیگر دارد، از پول درآمد دیگر مصرف کند، پول شهریه پس انداز شود، خمس دارد یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، خمس ندارد لکن زیادتر از مصرف سالش نگیرد.
[سؤال 4964]
2. از پول شهریه به طوری که در بالا ذکر شد از مؤونه سال زیاد شود خانه بخرد یا زمین بخرد یا باغ بخرد یا تجارت کند این ها خمس دارد یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، آنچه را در مؤونه مصرف کند خمس ندارد و اگر تجارت کرد یعنی با شهریه خرید و فروش کرد خمس ربح آن را بعد از اخراج مؤونه پس از اجازه از فقیه باید بدهد ولی نباید این قدر بگیرد.
[سؤال 4965] ----> 1564
5. طلبه ای که خانه ندارد، می شود بیش از مخارج سال خود سهم امام را ذخیره
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 504 نماید تا خانه بخرد؟
بسمه تعالی، منوط به اجازه است.
[سؤال 4966] ----> 1655
4. آیا از پول شهریه، طلبه در اموری مثل مسافرت، بخشیدن به مستمندان و... می تواند استفاده کند؟
بسمه تعالی، صرف در مخارج متعارف مانع ندارد.
[سؤال 4967] 2412
بسمه تعالی 28 / 10 / 1361
محضر مبارک رهبر مسلمین جهان، حضرت امام خمینی، دامت برکاته
ضمن عرض سلام و درود بی پایان خدمت آن جناب و رزمندگان اسلام و شهدای به خون خفتۀ اسلام؛ به خاطر سؤالی می خواهیم چند لحظه از وقت عزیز و گرامی امام را بگیریم:
امام عزیز! آیا شهریه ای که از طرف مسئول حوزه ای به طلاب داده می شود، در صورتی که شهریه اضافه کند، آیا طلاب می توانند از آن اضافی شهریه برای خود وسایل مورد نیاز بخرند یا نه؟ و آیا می توانند برای بستگان خود چیزی بخرند (از شهریۀ اضافی) یا خیر؟ اگر نمی توانند، اضافی شهریه را چه کار کنند؟
بسمه تعالی، می تواند در مخارج متعارف صرف کند و آنچه مورد نیاز است مانع ندارد.
[سؤال 4968] 2413
بسمه تعالی
بعد از عرض سلام حضور مسئولین، مسألۀ زیر را مطرح می کنم:
بنده خودم طلبه هستم و در یکی از شهرستان ها مشغول لمعتین می باشم. پدرم شش نفر را تحت تکفل دارد. او سید است و قبلاً درس قرآن در ده می گفته، اما فعلاً از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 505 چشم و بدن یک مقدار ضعیف است و نمی تواند کاری انجام دهد. یک خواهر دارم که روزی سی الی چهل تومان، برای دیگران قالی می بافد و بقیۀ خرج پدرم با فرزندانش به گردن من است. ضمناً یک منزل در حدود 000 / 90 تومان ـ که پولش مقداری از پدرم بوده و مقداری را هم وام گرفته ام ـ داریم. من در حدود 700 الی 800 تومان، به عنوان مساعده نه شهریه از قم می گرفتم. اما فعلاً رتبۀ اول امتحان داده ام و قصد دارم مقیم قم بشوم. حالا آیا می توانم مساعدۀ قبلی را که می گرفتم (فعلاً شهریۀ رتبۀ اول مجرد را می گیرم) به پدرم که قصد دارد درس را ادامه دهد واگذار کنم یا خیر؟
آیا بنده با توجه به وضع مذکور تا قم نیامده ام، می توانم شهریۀ رتبۀ اول را بگیرم یا نه؟ لطفاً جواب را طبق فتوای امام خمینی بفرمایید. که بنده از وضعم ناراحت می باشم.
بسمه تعالی، گرفتن شهریه، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد و اختیار قبول مساعده و عدم آن، با خود شما است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 506