خمس سرمایه
[سؤال 4470] 2178
بسمه تعالی 10 / 11 / 1361
محضر مبارک مرجع عالی قدر و رهبر کبیر انقلاب ایران امام خمینی
ضمن سلام از خداوند بزرگ خواستاریم که وجود مبارکت را در پناه خودش و امام زمانش محفوظ بفرماید.
باری، این جانبان کشاورزان لامیان از قراء تویسرکان از مقلدین حضرت عالی هستیم، ما سر سال مان اول تیر ماه می باشد، ولی در بین سال از محصول گندم و جو زکات داده شده و تراکتور و موتور آب و چاه نیمه عمیق ـ که نهایت احتیاج به آن ها داریم و بدون آن ها کشاورزی در این زمان مشکل است ـ خریداری شده، آیا آن ها خمس دارند یا خیر؟ و نیز اگر قسمتی از پول آن ها را از فروش فرش زیر پا که خامه آن مخمس شده و خودمان آن را بافته ایم خریداری شود آیا آن تراکتور و موتور آب خمس دارد یا خیر؟ بیان فرمایید.
بسمه تعالی، خمس دارند و فرقی بین دو فرض ذکر شده نیست. بلی، اگر از فروش فرشی که خامه آن تخمیس شده تراکتور و موتور تهیه شود نسبت به این مقدار خمس واجب نیست، یعنی به مقدار ارزش خامه.
[سؤال 4471] 2179
بسمه تعالی
خدمت حضرت آیت الله العظمی حاج آقا روح الله دامت برکاته
1. کسی چند اصله درخت می خرد و در زمینی که به ارث به او رسیده می کارد و این درخت ها هم تا چند سال دیگر درآمدی ندارد. اگر اکنون پول خرید درخت را حساب کند و خمس آن را بدهد کافی است یا این که باید نمو درخت را هم حساب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 286 کند؟ البته اگر در موقع بار گرفتن از مخارج سال زیاد بیاید خمس آن را خواهد داد.
بسمه تعالی، اگر با ربح قبل از ادای خمس درختان را خریده، خمس آن ها را باید بدهد و نموّ درختان میوه دار خمس ندارد؛ مگر بعد از فروش.
2. اگر کسی کسبی دارد که زندگی او را کفایت می کند و یک خانه دارد که مقداری از آن را می تواند کرایه بدهد و یا رهن بدهد و بعداً هم برای از رهن خارج کردن آن ناراحت نخواهد شد و می تواند به خوبی با پول رهن مکه برود؛ آیا این شخص واجب الحج است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر به فروش آن مستطیع نمی شود، اجاره دادن و رهن دادن آن لازم نیست.
3. مقداری سرمایه دادیم به یک سید که زندگی خود را با آن اداره کند؛ اما اکنون اگر بخواهیم سرمایه را از او بگیریم زندگی او مختل می شود. اجازه می فرمایید آنچه به او دادیم خمس حساب کنیم یا خیر؟
بسمه تعالی، نمی توانید خمس حساب کنید.
4. پول خمس و یا سهم را تا چه مقدار می شود خرج مسجد کرد و اگر بدانیم کسی پول سهم را خرج مسجد می کند آیا مقلدین شما می توانند سهم خود را به او بدهند و یا باید به دیگری رد کنند و در صورتی که پول داده باشند چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، خمس را نباید صرف مسجد کنند و سهم امام علیه السلام محتاج به اجازه خصوصی است و اگر کسی بی اجازه صرف می کند، مقلدین سهم مبارک را به او ندهند و مقلدین این جانب به هر کس سهم مبارک می دهند مطالبه قبض وصول نمایند.
[سؤال 4472] 2180
بسمه تعالی
چه می فرمایید در مورد مسائل ذیل:
1. کسی درخت سفیده و امثال آن را می کارد و قصد خاصی به امر معاش یا تجارت ندارد و بعد از بزرگ شدن آن ها، بدون تخمیس از نموّ متصلۀ آن، بعضی را به مصرف خود، مثل ساختن خانه رسانده، یا فروخته به مصرف دیگر می رساند و گاهی به دوستان یا به امور خیریه مساعده می دهد. آیا در صور ما ذکر، خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر خمس اصل داده شده یا متعلق خمس نبوده، در فرض مذکور نموّ متصل خمس ندارد، مگر آن را بفروشد که در این صورت مقداری که در مقابل نموّ است، از ارباح سال فروش است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 287 [سؤال 4473]
2. انعام ثلاثه مثل گوسفند و شتر و گاو نگاه داری می کند و بعد از چند سال که موقع استفادۀ آن ها است، بعضی را می فروشد یا به دیگران هبه می کند و یا نموّ و عین آن را در امور خیریه صرف می کند. آیا به این موارد خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از ارباح مکاسب تهیه شده، خمس دارد.
[سؤال 4474]
3. درخت مثمره، مثل زردآلو و سیب و گلابی و گردو و امثال این ها از وقتی که نشانیده الی ثمر دادن، چند سال طول می کشد، آیا نموّ و عین آن ها خمس دارد؟
بسمه تعالی، حکم این مسأله از دو مسأله قبل معلوم می شود.
[سؤال 4475] ----> 5992
2. اگر شخصی از عواید بین سال زمین موروثی را باغ کرد به قصد این که از میوه اش استفاده کند، نه به قصد تجارت، آیا نموّ درختان و زیادی قیمت باغ خمس دارد یا نه؟ در صورتی که در توضیح المسائل مسألۀ 1771 مرقوم فرموده اید: فقط باید خمس میوه را بدهد.
بسمه تعالی، درختانی که از عواید تهیه شده و میوه در زاید بر مؤونۀ سال خمس دارد.
[سؤال 4476] 2181
بسمه تعالی
السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
محضر شریف حضرت مستطاب، حجت الاسلام والمسلمین، سیّد العلماء والمجتهدین، رئیس الملة والدین، عمدة الفقهاء والمتبحرین، رهبر عظیم الشأن، بنیان گذار جمهوری اسلامی، حاج آقا روح الله الموسوی، ادام الله ظله علی رؤوس المسلمین
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 288 در مسأله 1771 توضیح المسائل مرقوم فرمودید: «اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد باید خمس میوه و نموّ درخت ها و زیادی قیمت باغ را بدهد، ولی اگر قصدش این باشد که از میوۀ آن استفاده کند فقط باید خمس میوه را بدهد». آیا همان ساعت که باغ را فروخت یا میوۀ آن را برای استفاده کردن چید بایستی خمس آن را بدهد یا در آخر سال زیاده از خرج سال آنچه ماند بدهد منتظر جواب هستم.
بسمه تعالی، منظور این است که نموّ و زیادی قیمت فقط در صورت اول خمس دارد ولی خمس میوه در زاید بر مؤونه سال لازم است و اصل درختان چنانچه از مال غیر مخمس تهیه شده خمس دارد حتی در صورت دوم.
[سؤال 4477] ----> 3279
4. کسی زمین را باغ درست می کند و درخت کوچک می کارد آیا بر این درخت ها خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ بنابراین که درخت ها سال به سال بزرگ می شود و منفعتش هم زیاد می شود در این صورت حکمش چیست خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ و نیز آیا این درختهای مذکور که برای زندگی و معیشت ضروری خود صاحب می باشد، یعنی زاید از سرمایه نیست خمس به آن ها تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر نهال ها مخمس باشد هر مقدار از درخت ها که پس از رسیدن وقت استفاده از آن صرف مؤونه شده خمس ندارد و بقیه خمس دارد و اگر نهال ها مخمس نبوده تمام درختها خمس دارد.
[سؤال 4478] 2182
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، حفظه الله للاُمّة حتی ظهور المهدی (عج)
به جواب مسائل ذیل نیاز افتاده است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 289 1. درخت میوه ای را برای مصرف خویش و نیز فروش کاشته است. در صورتی که اصل زمین مخمس است، حکم خود درخت را از حیث خمس بیان فرمایید.
بسمه تعالی، در فرض مسأله، رشد و نموّ درخت خمس ندارد.
2. آب رو (آب باران) خانه ای از درون خانه ای است. صاحب خانۀ دوم می تواند جلوگیری کند؟
بسمه تعالی، با فرض این که حق آب رو برای اولی ثابت است، دومی حق جلوگیری ندارد.
3. مقداری شی ء مخمس را با همان مقدار از محصول تازه تعویض می کند. (هر دو مال خودش است) آیا عوض مخمس محسوب است یا خیر؟
بسمه تعالی، آنچه از مخارج سال، از درآمد و محصول زیاد بیاید، باید تخمیس شود.
4. درخت بید را که چندین سال بر آن رفته است، یک جا و به هنگام کندن تخمیس کند، آیا بری ءالذمه است؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
5. در کنار ساختمان پدری اش محوطه ای است که نه معبر عام و نه ملک کسی است و بر این محوطه، ساختمانی بنا کرده است؛ آیا تصرف در این ساختمان دوم، شرعی است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر مزاحمت با حق کسی ندارد، تصرف جایز است.
[سؤال 4479]
6. وسایل و ابزار کشاورزی را نسبت به اصل خرید و استهلاک آن در رابطه با خمس چگونه ملاحظه کنند؟
بسمه تعالی، از سرمایه محسوب است، ولی بعد از تخمیس اصل آن، در ترقی قیمت آن خمس نیست و جبران استهلاک آن، از درآمد کسب اشکال ندارد.
[سؤال 4480] 2183
بسمه تعالی 17 / 7 / 1358
محضر مبارک حضرت مستطاب، آیت الله العظمی، یگانه رهبر انقلاب اسلامی، الامام خمینی، ادام الله عمره الشریف
بعد از تقدیم سلام و ادای احترام به عرض می رساند:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 290 مقداری زمین مزروعی از پدر حقیر ارث به این جانب رسیده و مقداری خودم به واسطۀ تحجیر مالک شده ام و مقدار دیگری هم خریده ام یک قسمت از اراضی مذکوره لیمو و پرتقال و نخل غرس نموده ام و باقی را جو و گندم زراعت می نمایم زکات جو و گندم را سر خرمن رو می کنم. در موضوع درخت ها آیا خمس به محصول آن ها تعلق دارد یا به اصل زمین و یا به بوته های اشجار و نموّ آن ها، لطفاً با عبارتی روشن و واضح که عوام بفهمند مرقوم دارید و تکلیف حقیر را روشن فرمایید. در صورتی که خمس به اصل زمین و درخت ها و نمو آن ها تعلق می گیرد کسی را تعیین فرمایید که درخت ها را جدا سازد یا قیمت نماید تا پنج یک ملک را تحویل به آن شخص نمایم. در خاتمه دوام عمر آن رهبر انقلاب را از خداوند خواستارم.
بسمه تعالی، آنچه به ارث رسیده خمس ندارد و زمینی که به احیای ملک شده یا خریداری کرده اید جهت زراعت یا احداث باغ خمس دارد و نیز اصل درختان و زرع باید تخمیس شود و نمائات آن ها در زاید بر مؤونه سال خمس دارد.
[سؤال 4481] 2184
بسمه تعالی 22 / 9 / 1361
محضر مقدّس زعیم عالی قدر و قائد عظیم الشأن، امام امّت، حضرت آیت الله العظمی، آقای حاج آقا روح الله الموسوی الخمینی، مدّ ظله؛ تقاضا می شود مسألۀ زیر را پاسخ کتبی عنایت فرمایید:
خمس ابزار کشاورزی از قبیل: 1. تیلر کشاورزی؛ 2. تراکتور کشاورزی؛ 3. گاو کشاورزی؛ 4. موتورسیکلت برای کارهای کشاورزی.
خمس ابزارهای فوق الذکر باید داده شود یا داده نشود؟ خواهشمندیم که مسأله را خیلی ساده و روشن پاسخ بفرمایید.
بسمه تعالی، مذکورات خمس دارند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 291 [سؤال 4482] 2185
بسمه تعالی 5 / 1 / 1362
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از سلام؛ پدر این جانب اموالی با وضع و کیفیت مشروحۀ ذیل دارد که به این جانب هبه نموده و در مقابل، قرار بر این شده که تا زنده است کلیۀ خرج و مخارج پدر و مادرم را این جانب تأمین نمایم وخرج دفن و کفن و به جا آوردن حج پدرم را انجام دهم؛ ضمناً از 13 سال پیش تا کنون مخارج آن ها را داده ام:
1. یک جریب زمین زراعتی مشجّر (موستان) که طبق مدارک موجود در سال 1331 هجری شمسی به مبلغ 1400 تومان خریداری نموده؛ قیمت فعلی زمین حدود دویست هزار تومان می باشد.
2. 4 / 1 جریب زمین زراعتی که در سال 1327 شمسی به مبلغ هزار تومان خریداری نموده؛ قیمت فعلی آن حدود یک صد و دوازده هزار تومان می باشد.
3. حدود یک جریب زمین زراعتی که در سال 1300 شمسی به مبلغ هزار تومان خریداری نموده؛ قیمت فعلی آن حدود پنجاه و چهار هزار تومان می باشد.
4. چهار دانگ یک باب خانۀ خشت و گلی که از پدرش به ارث رسیده و یک باب مغازه به مساحت حدود 24 متر مربع که در سال 1328 شمسی به مبلغ هشتاد تومان خریداری و به خانۀ فوق الذکر اضافه نموده؛ قیمت فعلی آن زمین و مغازه حدود بیست هزار تومان می باشد.
منظور از طرح چهار مورد بالا این است که در موقع خرید زمین های فوق الذکر که به نیت کمک در امر معیشت بوده، احتمال این که پول ربا جزء پول آن شده باشد، هست ولی موقعی که از پدرم سؤال می شود که چنین است یا نه؟ اظهار می دارد که نه، من هروقت پولی به شخصی به عنوان قرض می دادم، به نیت ربا نمی دادم ولی خود آن شخص یا اشخاص، به میل و رغبت، اگر پولی اضافه می دادند می گرفتم؛ لذا تقاضا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 292 می شود تعیین فرمایند که وجوهات آن از چه قرار است و اگر خمسی به آن تعلق می گیرد، قیمت اولیه، مورد محاسبه قرار می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر زمین ها را با درآمد کسب و زراعت، بدون دادن خمس تهیه کرده، باید خمس آن ها داده شود و شما برای حساب و معلوم شدن خصوصیات مسأله به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه نمایید.
[سؤال 4483] ----> 3261
2. بذر مخمس را در سال بعد می تواند استثنا کند و خمس بقیه را بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، مقدار بذر استثنا می شود و خمس به بقیه تعلق می گیرد.
[سؤال 4484] 2186
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
1. اصل زمین های زراعی که موات بوده و احیا کرده اند و با آن کشاورزی می کنند؛ آیا خمس دارد یانه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4485]
2. باغی را (مثلاً انگور) احداث کرده تا هم از میوه آن برای مؤونه شخصی استفاده کند و هم مقدار اضافی را برای امرار معاش بفروشد؛ آیا اصل درخت های میوه خمس دارد یا نه و آیا جزء رأس المال هست یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4486]
3. باغی را خریده هم برای استفاده شخصی از میوه آن، و هم مقدار اضافی را برای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 293 امرار معاش بفروشد. لطفاً مسأله خمس اصل باغ و میوه های آن را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اصل باغ خمس دارد و میوه در زاید بر مؤونه خمس دارد.
[سؤال 4487]
4. زمین هایی را خریده برای کشاورزی آیا اصل زمین و ترقّی قیمت آن خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4488] 2187
بسمه تعالی
هرگاه املاک زراعتی را برای زراعت با عین پول غیر مخمس خریده؛ آیا اجاره چند سال آن را که خمسش را نداده نیز باید به اضافه خمس عین بپردازد؟
بسمه تعالی، اجاره را هم باید بدهد.
[سؤال 4489] ----> 6630
3. کسی درخت کاشته میوه دار و غیر میوه دار این ها اگر به ثمر رسید خمس دارد یا نه؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4490] 2188
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی و امید مستضعفان جهان ـ مدّ ظله العالی ـ از حضور مبارک استدعا دارد جواب مسائل زیر را مرقوم فرمایید:
1. شخصی برای تأمین معاش خود، باغی را احداث می کند و از درآمد باغ، اقدام به حصارکشی و ساختمان یکی ـ دو باب اتاق جهت نگاهداری ابزار کار و استراحت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 294 کارگران و غیره می نماید. آیا هزینه های متعلّقه شامل خمس می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4491]
2. آیا مخارج خاکریزی و حفر کوره جهت درختکاری، خمس دارد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
3. آیا بهره هایی را که بانک ها به حساب پس اندازهای معمولی می پردازند، می توان برای بازسازی مناطق جنگ زده پرداخت نمود؟ و در صورت پرداخت، آیا رفع ذمه از شخص می شود؟ در صورتی که نتوان جهت بازسازی مناطق جنگ زده اختصاص داد، راه برائت از آن چیست؟ آیا می توان به مصرف ضعفا رسانید؟
بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است، گرفتن آن جایز نیست، و اگر بهره را گرفت و از برگرداندن به صاحب واقعی آن مأیوس است، باید از طرف او به فقرا، صدقه بدهد.
[سؤال 4492] ----> 2142
3. مقدار کمی زمین (که تقریباً 40×80 متر می شود) را می خواهم به وسیلۀ موتور پمپ آباد کنم، پولی که بهای موتور و تعمیر زمین و درخت کاشتن می شود خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4493] 2189
بسمه تعالی
محضر مقدس آیت الله العظمی نایب الامام، امام خمینی، دام بقاؤه
1. زیدی زمین زراعتی را از فواید بین سال خریداری نموده برای زراعت هایی که خودش به آن احتیاج دارد، مانند سیب زمینی و خیار و گوجه و گندم، آیا این زمین خمس دارد یا خیر؟
2. و در صورت عدم وجوب خمس، تا چه حد چنین زمین هایی خمس ندارد؟
بسمه تعالی، 1 و 2، خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 295 3. سال زراعتی در صورتی که موقع تصفیۀ گندم یا جو باشد، هرگاه تصفیه در سال های بعد دیرتر یا زودتر انجام شد ـ مثلاً اگر اول مرداد تصفیه گندم شد برای زیدی و سال بعد تصفیه گندم او دهم مرداد شد ـ آیا آنچه موجودی دارد از امسال، خمس ندارد؟ یا اگر بیستم تیر شد، هرچه فواید سال جاری هم بوده، باید خمسش را بدهد؟ در هر صورت، لطفاً توضیح دهید که زارع چگونه حساب کند تا از محصول های سال گذشته و پول آن ها فقط اول مرداد خمس بدهد.
بسمه تعالی، دیرشدن وقت تصفیه یا زود شدن، ربطی به سال خمسی که سال شمسی است ندارد و باید تمام مال را در هر حالی که هست حساب کند و خمس بدهد.
[سؤال 4494] 2190
بسمه تعالی
حضرت مستطاب آیت الله العظمی، رهبر عظیم الشأن انقلاب، امام خمینی، مدّ ظله
پس از ابلاغ سلام، این جانبان کشاورز هستیم و با وامی که دولت به ما می دهد و اقساط سال به سال آن را می پردازیم، چاه عمیق حفر می کنیم و سال حساب خمس داریم. آیا این چاه عمیق و موتورآب آن جزو سرمایۀ زراعت است که در بین هر سال که از اقساط وام آن می دهیم، سر سال باید آن را حساب نموده و خمس آن را بدهیم، یا پس از تمام شدن اقساط، مجموع آن را حساب نموده خمس آن را بدهیم و یا اصلاً سرمایۀ زراعت نیست و خمس به آن تعلق نمی گیرد؟ مرقوم فرمایید و همچنین زمین زراعت که خریداری می کنیم و در بین سال قیمت آن را می دهیم سر سال آن زمین را حساب نموده و خمس آن را بدهیم یا نه؟
بسمه تعالی، زمین و چاه آب و موتور حکم سرمایه دارد، هر مقدار از آن که قسط آن تا سر سال پرداخت شده، خمس دارد.
[سؤال 4495] ----> 2125
2. اگر کسی که سال خمسی دارد تراکتوری را با شرکت دیگری برای کسب بخرد، در حالی که نیمی از سهم خود را بدهکار است، باید خمس تراکتور را بدهد؟ و آیا نمی تواند از منفعت سالانۀ خود برای پرداخت بدهی استفاده کند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 296 بسمه تعالی، نسبت به مقداری که مالک شده و بدهی ندارد باید خمس بدهد و می تواند از منفعت سال، بدهی را بدهد؛ لکن باید خمس آن را هم بپردازد.
[سؤال 4496] ----> 3821
2. باغی است که زمین آن به ارث به ما رسیده و آن زمین مال مادرم بوده و پدرم برداشته آن را به صورت باغی احداث کرده و ما به او می گوییم که خمس درخت های آن را داده ای یا نه، می گوید: من سر سال که می شد مقدار 000 / 2 تومان هم بدهکار می شدم؛ چیزی برایم نمی ماند. آیا این درخت ها و دیوار باغ که آن را ساخته خمس دارد و به چه صورت باید خمس آن را رد کنیم یا خمس ندارد؟
بسمه تعالی، خمس دارد وچنانچه قیمت آن را بدهید کفایت می کند.
[سؤال 4497] ----> 887
2. اشخاصی که کارگر بوده اند و از مزد کارگری زمینی برای زراعت خریده اند و به تدریج پول او را داده اند ولی تا حال حساب خمس نداشته و نداده اند فعلاً زمین مذکور را به قیمت خرید باید تخمیس کنند یا قیمت فعلی؟
بسمه تعالی، قیمت فعلی.
[سؤال 4498] 2191
بسمه تعالی 19 / 11 / 1361
قم، دفتر امام خمینی، سلام علیکم
احتراماً تقاضا می شود که فتوای حضرت امام خمینی دامت برکاته را در مورد سؤالات زیر بیان فرمایید.
1. اگر خمس گوساله ای را که هفت هزار ریال قیمت دارد بدهند و سال بعد که گاو شده است قیمت آن سی هزار ریال است آیا زیادی آن خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس ندارد، مگر آن که کار او گاو فروشی باشد و آن را
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 297 برای فروش بزرگ کرده باشد.
2. نهال هایی جهت درخت کاری غرس شده است و قیمت آن ها در حدود سی هزار ریال می باشد. در سال آینده که باغی بزرگ می شود و درخت ها بزرگ می گردند قیمت آن ها ده برابر می شود. خمس زیادی را چگونه باید داد؟
بسمه تعالی، خمس آن ها را به قیمت فعلی باید بدهد.
3. یک نفر مقداری پول دارد و خمس آن ها را داده است. این پول را تا مدتی از سال یعنی شش ماه در اختیار دارد و سپس آن پول را خرج می کند و در آخر سال از درآمد خود مقداری پول پس انداز می کند، آیا می تواند پول مخمس سال قبل را از آن کسر کرده و خمس مابقی را بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، نمی تواند کسر کند و باید خمس پس انداز را بدهد.
4. اگر کسی خمس به او تعلق بگیرد و خمس ندهد آیا می شود به مهمانی او رفت یا احیاناً هدیه ای را از او پذیرفت یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر یقین نداشته باشید که در مال مورد ابتلاء شما خمس است، اشکال ندارد.
5. آیا قرآن درس دادن مرد به زن چگونه است؟ در صورت جواب مثبت اگر زن پیش مرد جهت یادگیری قرآن بخواند چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، با نبود مفسده مانع ندارد.
[سؤال 4499] ----> 2517
5. شخصی گاو خود را که برای استفاده، از آن محافظت می نمود، پس از چند سال آن را فروخته و پول آن را برای خرج ازدواج پسر خود صرف نموده، آیا خمس آن را بدهکار می باشد؟
بسمه تعالی، اگر قبلاً خمس آن را داده، دیگر خمس ندارد.
[سؤال 4500] ----> 147
2. روستانشین، گاو شیرده و چند رأس گوسفند هم دارد؛ برای مؤونۀ لبنیاتی اش مثلاً گاو کافی است، لیکن جهت پختن نان و گرم کردن منزل در فصل سرما به سوخت حاصل از گوسفندان احتیاج دارد؛ خمس گوسفندان واجب است یا خیر؟ و در صورت وجوب، گوسفندان قیمتشان اگر بیش از گاو باشد مختار است که هر کدام را
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 298 مؤونه قرار دهد، یا چون گاو شیرش بیش از چندین رأس گوسفند است و رفع نیاز را می کند خمس گوسفندان را بدهد؟
بسمه تعالی، گاو و گوسفند که برای استفاده از شیر و پشم و فضلات آن نگهداری می کند، حکم سرمایه دارد و باید تخمیس شود.
[سؤال 4501] ----> 2318
4. شخصی به مقدار مصرف لبنیات منزل خود گاو و گوسفند دارد. آیا تخمیس آن ها هم مثل سرمایه اش لازم است یا خیر؟
بسمه تعالی، حکم سرمایه دارد.
[سؤال 4502] 2192
بسمه تعالی
سؤال از محضر مبارک حضرت مستطاب آیت الله العظمی خمینی، دام ظله العالی
1. شخصی روستایی که حساب سالیانه نداشته، تعدادی گوسفند دارد و برای اعاشۀ خود و عیالاتش احتیاج به شیر و دوغ آن ها دارد. آیا در موقع حساب دارایی خود باید خمس آن حیوان ها را بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، باید خمس آن ها را بدهد.
2. شخصی به کارگری و قرض، خانه ای برای سکونت خود ساخته است. حالیه می خواهد آن خانه را بفروشد و منزل دیگری تهیه نماید. پول به غیر هم مقروض است به جهت ساختن آن خانه. آیا باید خمس قیمت آن خانه را بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، باید نسبت به زاید بر مقداری که در خانۀ فروخته شده قرض دارد، خمس بدهد و در مقدار قرض، خمس واجب نیست. و در ترقی قیمت هم بالنسبه حساب می شود.
[سؤال 4503] ----> 2358
2. شخصی دو عدد میش گرفته است که شیر او را به مصرف خانواده می رساند، آیا خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 299 [سؤال 4504] 2193
بسمه تعالی 3 / 9 / 1361
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن، حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از ابلاغ عرض سلام محترماً، به استحضار جناب عالی می رساند:
1. اشخاصی که دامدار می باشند و دارای گوسفندانی هستند و تا به حال سال برای خودشان تعیین ننموده اند، حال می خواهند سال تعیین نمایند، آیا بر گوسفندان آن ها هم خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، گوسفندان اگر از درآمد کسب تهیه شده، خمس دارد و همچنین اگر از نتاج گوسفند ارثی یا نتاج گوسفند بخششی باشد، خمس دارد.
[سؤال 4505]
2. اشخاصی که کشاورز می باشند و جهت کشاورزی خود ملکی خریده اند و آن ملک ابزار کار آن ها می باشد، آیا به آن ملک هم خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، زمین زراعتی و ابزار کشاورزی در حکم سرمایه است و خمس دارد.
[سؤال 4506] 2194
بسمه تعالی 15 / 9 / 1358
محضر مبارک رهبر عالی قدر آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از مراسم دعاگویی به شرف عرض عالی می رساند:
این جانب مقلد حضرت عالی می باشم. می خواهم سرمایه ام را که قریب 120 رأس گوسفند است خمس و سهم امامش را بدهم. آیا به همه گوسفندها خمس و سهم امام تعلق می گیرد یا قابل تخفیف است؟ غیر از این سرمایۀ دیگری هم ندارم. جواب مرقوم فرماید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 300 بسمه تعالی، سرمایه خمس دارد؛ مگر در صورتی که اگر خمس آن را بدهد نتواند زندگانی خود را اداره کند.
[سؤال 4507] ----> 2645
2. شخصی دو صد رأس گوسفند دارد و دو صد هزار تومان املاک زراعی جهت مخارج خود خریده تا به حال ابداً وجوهات نداده و فعلاً می خواهد اموالش را حساب کند اما محصول تمام این دارایی مخارج اقتصادی او را کفاف نمی کند می شود نصف اموالش را حساب کرد و نصف دیگرش جهت مخارجاتش حساب نکرد یا خیر باید تمام دارایی او را حساب کرد؟
بسمه تعالی، باید خمس همه را بدهد، بلی اگر واقعاً وضع او طوری باشد که به دادن خمس زندگی مناسب با حالش را نتواند ادامه دهد واجب نیست خمس بدهد.
[سؤال 4508] 2195
بسمه تعالی
کسی که با قرض، سرمایه ای را تهیه کرده است، پس از تحصیل سود و گذشت سال، از چه زمانی خمس بر او واجب است؟ و چگونه با پرداخت قرض، سرمایۀ مخمّسی خواهد داشت؟
بسمه تعالی، اگر از سود، قرض سرمایه را ادا می کند، باید خمس بدهد و چنانچه در بین سال، قرض را ادا کرده، سر سال خمس دارد و در این صورت سرمایۀ مخمّسی دارد.
[سؤال 4509] 2196
بسمه تعالی
در عروة الوثقی دارد که اگر استفاده برد و خواست سرمایه قرار دهد یجب الخمس ثم الاتجار، مراد این است که در آخر سال خمسی اش خمس سرمایه را بدهد، یا این که
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 301 به مجرد سرمایه قرار دادن آن باید خمس آن را بدهد؟
بسمه تعالی، باید در ابتدا پیش از به کارگیری سرمایه خمس آن را بپردازد.
[سؤال 4510] 2197
بسمه تعالی
دفتر محترم امام خمینی
پس از سلام؛ شخصی حساب اموالش را کرده و خمس آن مبلغ 025 / 318 / 1 تومان می باشد؛ لطفاً مسائل زیر را روشن فرمایید:
1. زمینی را سال های پیش خریده که قیمت فعلی آن 000 / 250 تومان است که به عنوان سرمایه در آینده بهره برداری می شود، آیا این قلم را باید حساب کرد و خمس دارد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
2. مبلغ 400 / 81 تومان زینت آلات طلا دارد که گاهی از آن استفاده می شود (56 مثقال) آیا خمس دارد؟
بسمه تعالی، خمس ندارد.
3. آیا می توانید به خاطر پدر، پسر و عمّه و اقوام فقیر دیگر، مقداری از مبلغ فوق را به نامبرده ببخشید؟
بسمه تعالی، سهم سادات را می تواند به سادات فقیر عفیف متدیّن بدهد.
[سؤال 4511] 2198
بسمه تعالی
خدمت برادران بزرگوار و متعهد و خادم به اسلام و مسلمین، سلام علیکم
این جانب قطعه زمینی را که وارث مالک هم گامی در جهت آباد کردن آن برنداشته بود گرفته و آن را آباد نمودم و مبلغ حدود دویست هزار تومان در این محل خرج کردم و برای آن برق سه فاز گرفتم و الآن به صورت کارگاهی می باشد که حدود پنج سال است که از آن جا بهره برداری می کنیم. پولی را که در آن جا خرج کردم نمی دانم که به آن خمس تعلق می گرفته یا خیر؟ و همچنین آیا جهت زمین پولی باید به حاکم شرع
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 302 پرداخت یا خیر؟ خلاصه این که بنده از جهت وجوهات شرعیه و رد آن تکلیف خود را نمی دانم.
لازم به ذکر است که وراث مالک مدت قریب به دو سال است که از ایران متواری شده اند و در موقعی هم که بودند از ماوقع فوق الذکر مطلع بودند و از این جانب مطالبه وجه و یا به من اعتراضی نکردند.
بسمه تعالی، اگر زمین را شرعاً مالک شده اید زمین احیا شده خمس دارد، وگرنه پولی که صرف کرده اید را باید تخمیس کنید.
[سؤال 4512] ----> 2467
4. شخصی دو کورۀ آجرپزی دارد دو ماشین برای آجرکشی خریده است. بفرمایید خمس دارد یا ممکن است برای رفع حاجت باشد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4513] 2199
بسمه تعالی 10 / 12 / 1361
حضور مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی بزرگ، متع الله المسلمین بطول بقائه
شخصی قبلاً حساب سال نداشته، حالا می خواهد حساب سال درست کند؛ یک ماشین دارد که به مبلغ پنجاه هزار تومان خریده که ده هزار تومان از خودش است که وجوهات این ده هزار تومان را نداده بود و مبلغ چهل هزار تومان را قرض کرده؛ البته این ماشین سرمایۀ کار او است که کار می کند و زندگی او از پول کرایۀ این ماشین تأمین می شود و سرمایۀ دیگر هم ندارد. حالا در موقع حساب کردن، آیا اصل این پنجاه هزار تومان وجوهات دارد؟ یا این که همان ده هزار تومان خودش وجوهات دارد؟ یا این که چهل هزار تومانی که قرض کرده وجوهات دارد؟
علاوه، در موقع خریدن، قیمت ماشین پنجاه هزار تومان بود، الآن که باید سال
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 303 بگیرد، ماشین قیمتش یک صد و پنجاه هزار است، آیا باید همان پنجاه هزار تومان قیمت زمان خریدن را حساب کند یا باید قیمت الآن را که یک صد و پنجاه هزار تومان است حساب کند؟
بسمه تعالی، در صورتی که ده هزار تومان از درآمد کسب بوده و قرض هم از درآمد کسب ادا شده، باید خمس آن را بدهد و میزان، قیمت فعلی است.
[سؤال 4514] ----> 2237
3. شخص نام بردۀ فوق از درآمد بین سال ـ که شاید سال هم نداشته است ـ برای امرار معاش خود، ماشین وانت باری می خرد و از حمل بار و مسافر و دریافت کرایۀ آن استفاده می کند، آیا ماشین، جزء سرمایه است و باید خمس آن را بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4515] 2200
بسمه تعالی 20 ربیع الثانی 1403 ق
حضور مبارک حضرت مستطاب آیت الله العظمی امام خمینی دامت برکاته العالی
محترماً عرض می شود یک نفر کامیون بنز ده تن دارد و اقساط هم ندارد و درآمد دیگر از هیچ راه شرعی ندارد و خودش از اضطرار راننده است و منافع ماشین پس از کسر مخارج آن زاید بر مخارج خود و واجب النفقه نیست، آیا این چنین ماشین خمس و سهم امام دارد یا ندارد؟ متمنی است جواب فوری مرقوم فرمایید و در تحریر الوسیله اشاره شده است ولی مشروحاً نفرموده اند.
بسمه تعالی، ماشین به هر اندازه که از اقساط آن پرداخت شده خمس دارد و می توانید به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه نمایید و خمس واجب را دستگردان کنید تا به تدریج هر وقت توانستید بپردازید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 304 [سؤال 4516] 2201
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
اگر کسی یک ماشین کامیون دارد که با آن کار می کند و زندگی خود را اداره می کند. آیا باید خمس این ماشین را هم بدهد یا نه؟
بسمه تعالی، ماشین کار در حکم سرمایه است و خمس دارد.
[سؤال 4517] ----> 7189
3. وسایل نقلیه ای که وسیلۀ کار و کسب است ـ مانند کامیون ها ـ آیا خمس دارد یا نه؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4518] 2202
بسمه تعالی
محضر مقدس رهبر عالی قدر شیعیان جهان حضرت امام روح الله الموسوی الخمینی دامت برکاته
1. دو ماشین (یک مدل و قیمت یکی) با هر دوی آن ها کار می کنند. یکی تاکسی شهری و دیگری ویژه. تاکسی به غیر از قیمت اصلی یک امتیاز دارد مثلاً صد هزار تومان، یعنی اگر قیمت هر دو صد هزار تومان باشد قیمت تاکسی با امتیاز دویست هزار تومان است. صاحبان هر دوی آن ها می خواهند سال قرار بدهند، آیا صاحب تاکسی که ماشینش امتیاز دارد بایستی خمس امتیاز را هم بدهد یا این که قیمت اصلی را وجوهات بدهد؟
بسمه تعالی، تاکسی با حق امتیازش خمس دارد.
2. شخصی می خواهد سال قرار بدهد یک بنز ده تن دارد. قیمت این ماشین به نرخ دولتی مبلغ چهارصد و پنجاه هزار تومان، و در بازار آزاد مبلغ یک میلیون یا زیادتر است. آیا این شخص به قیمتی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 305 که دولت می دهد باید حساب کند یا قیمت بازار آزاد تا خمس را بدهد؟
بسمه تعالی، به قیمتی که عادله و مطابق مقررات باشد خمس دارد.
3. پیمانکاری با شرکت نفت قرارداد بسته که نفت و بنزین و گازوییل به دست مردم برساند. شرکت نفت بیست هزار تومان از این پیمانکار در بانک تهران دریافت کرده که اگر اتفاقی افتاد یا ضرری از طرف این پیمانکار به شرکت نفت وارد آمد شرکت نفت ضرر خود را از این پول برداشت نماید. آیا به چنین پولی وجوهات تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
4. ماشینی مثل نیسان یا بنز خاور کرایه کش در تاریخ چهار سال پیش سال 1358 به مبلغ صد هزار تومان خریداری شده است و اکنون بازار سیاه چهارصد هزار تومان به فروش می رسد. خواهشمند است بفرمایید کدام قیمت برای خمس ملاک است؟
بسمه تعالی، خمس به قیمت عادله روز حساب می شود.
5. اگر شخصی برای خودش سال قرار بدهد ده هزار تومان داشته دو هزار تومان آن را خمس داده، هشت هزار تومان مانده، سر سال دو هزار تومان اضافه شده است. آیا خمس آن را باید بدهد؟
بسمه تعالی، باید خمس آن دو هزار تومان را بدهد.
[سؤال 4519] ----> 2658
3. یک موتور سیکلت خریده ام به قیمت 7000 تومان که اختصاص دارد برای آمدن به سر خدمت و برگشتن به خانه؛ چون در بیراهه قرار گرفته ایم و وسیلۀ عمومی کم است.
بسمه تعالی، موتور سیکلت در صورتی که برای زندگی محل احتیاج نبوده و برای شغلتان که رفتن به محل کار است بوده خمس آن واجب است.
[سؤال 4520] ----> 3479
4. شخصی فرش نیمه بافی دارد و جای آن در منزل او با زیلو یا موکت فرش شده آیا خمس آن فرش نیمه کاره واجب است؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 306 [سؤال 4521] ----> 771
4. اصناف بازار در سر سال خمس خود قسمتی از سرمایه شان جنسی است که به نسیه آورده اند که باید بعداً بفروشند تا این بدهی سرمایه را بدهند آیا این قسمت از سرمایه خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، نسبت به مقدار بدهی خمس واجب نیست و بقیه باید حساب شود.
[سؤال 4522] 2203
بسمه تعالی 6 / 11 / 1361
محضر مبارک مرجع عظیم الشأن، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، روحی فداه، سلام الله علیکم
1. مستأجر مبلغی به عنوان سپرده، معروف به سرقفلی به موجر پرداخت نموده؛ اگر موجر در مدت مال الاجاره از سپرده استفاده نماید و یا ننماید، خمس به آن تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، سرقفلی ملک گیرنده می شود و جزء سرمایه و درآمد است و خمس به آن تعلق می گیرد؛ ولی اگر پول امانت یا قرض نزد او باشد، خمس ندارد.
2. اگر موجر به ادارۀ دارایی جمهوری اسلامی مالیات سپرده را به اندازۀ خمس بپردازد، وظیفۀ الهی او در این صورت چه می باشد؟
بسمه تعالی، مالیات کفایت از خمس نمی کند.
[سؤال 4523] 2204
بسمه تعالی 2 / 4 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی
این جانب از آن جناب تقلید می نمایم، به استحضار می رساند که دارای یک مغازۀ الکتریکی بوده که سرقفلی آن به مبلغ 000 / 380 تومان فروخته شده و مغازۀ دیگری از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 307 مسجد جعفری گیشا سرقفلی آن را به مبلغ 000 / 850 تومان خریداری نموده ام. اینک با داشتن 5 فرزند از 12 ساله تا 2 ساله که یکی دختر و 4 دیگر پسر است و در خانۀ اجاره ای نشسته ام و ماهیانه با آب و برق مبلغ 2500 تومان کرایه می دهم؛ استدعا دارم در صورتی که تفاوت بین 380 تا 850 هزار تومان سرقفلی جدید (000 / 500 تومان) خمس به آن تعلق می گیرد مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، سرقفلی در حکم سرمایه است و خمس دارد.
[سؤال 4524] ----> 1171
3. بعضی از کسبه، محل کار خود (مغازه) را به عنوان سرقفلی خریداری نموده؛ مثلاً در ده سال قبل مغازه ای به مبلغ 50000 تومان خریداری نموده و الآن بیشتر از 200000 تومان می خرند؛ البته نظر فروش ندارد لکن می خواهد وضع خمسش را روشن کند؛ اولاً بفرمایید سرقفلی خمس دارد یا خیر؟ بر فرض وجوب خمس، آیا قیمت خرید باید مخمس شود در صورت عدم فروش، یا قیمت فعلی بر تقدیر سابق؟
بسمه تعالی، به قیمت فعلی خمس دارد.
[سؤال 4525] ----> 2286
4. سرقفلی مشروع جزء سرمایه است یا خیر به عبارت دیگر زید مبلغ پانصد هزار تومان به مالک دکان در عرض سال خمسی سرقفلی می دهد آیا موقع حساب خمس، مبلغ نامبرده از مؤونه محسوب است یا خیر؟ بر فرض عدم مؤونه سالیانه ترقی و تنزل آن را باید حساب کرد یا خیر؟
بسمه تعالی، جزء سرمایه است و باید تخمیس شود و در صورت تخمیس ترقی آن خمس ندارد.
[سؤال 4526] ----> 6727
2. در صورتی که خود مالک محل را با مدت طولانی اجاره دهد و سرقفلی هم بگیرد، ولی مستأجر با مالک شرط نکند که بعد از تمام شدن مدت، اگر مالک خودش
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 308 خواست ملک را تحویل بگیرد، مستأجر حق داشته باشد از مالک سرقفلی بگیرد؛ در این صورت سرقفلی ای که اول به مالک داده خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4527] 2205
بسمه تعالی
1. زیدی منزل کوچکی داشته که از ارباح مکاسبش ساخته و تخمیس نموده بوده چون مورد شبهه بوده سپس با داشتن آن منزل منزل دیگری وسیع تر و بهتر مطابق شأنش ساخته؛ ولی قسمت فوقانی آن در مدت دو سال است که ساخته شده مورد نیاز بوده ـ پیش بینی برای ازدواج پسرها بوده که شاید یکی بعد از شش ماه دیگر مثلاً ازدواج کند ـ آیا دستگاه فوقانی مؤونه و مستثنا است یا باید تخمیس شود و هکذا جنب همین ساختمان مغازه ای است که بچه هایش کاسبی می کنند آیا مبلغی که خرج مغازه از نظر ساختمان نموده باید تخمیس شود یا خیر؟
بسمه تعالی، مغازه ها باید تخمیس شود و قسمت فوقانی اگر در موقع ساختن مورد حاجت نبوده باید تخمیس گردد.
2. کسانی که برای عمره مفرده به مکه مشرف می شوند آیا می توانند عمداً از یکی از مواقیت عمره تمتع محرم نشوند و از مسجد تنعیم یا جعرانه مثلاً محرم شوند یا نه، لازم است که از میقات عمره تمتع محرم شوند.
بسمه تعالی، تجاوز از میقات بدون احرام جایز نیست و در صورت تجاوز واجب است برگردد به میقات و اگر نتوانست برگردد هر جا که هست محرم شود.
3. عده ای هستند که حج به نیابت دیگری اجیراً یا تبرعاً انجام می دهند و چون صحیح العمل هستند وقتی خودشان نماز طواف خواندند باز از باب احتیاط نایب می گیرند آیا این نیابت جایز است یا نه؟ بر فرض جواز باید نماز را به نیابت نایب انجام داد یا از طرف منوب عنه و اصلاً چنین کسی می تواند نیابت کند یا خیر؟
بسمه تعالی، کسی که نمی تواند اعمال حج و از جمله نماز طواف را صحیح انجام دهد صحیح نیست اجیر شود برای حج و نماز طواف را هر کسی باید خودش بخواند و احتیاط مانع ندارد و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 309 در نیابت باید به قصد منوب عنه باشد.
4. اگر بعد از محرم شدن واقعاً انسان نتوانسته باشد وظیفه ای انجام داده باشد که محل شده باشد طریقه احلال چیست؟
بسمه تعالی، اگر داخل در مصدود یا محصور است باید به وظیفۀ آن ها عمل نماید وگرنه تا مناسک مقرره را انجام ندهد از احرام خارج نمی شود.
5. حج به نیابت حضرت ولی عصر ارواحنا له الفداء چون در موسم تشریف دارند جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
6. آیا می شود یک عمره مفرده برای چند نفر انجام داد یا باید به طریق اهدای ثواب باشد؟
بسمه تعالی، به هر دو طریق مانع ندارد.
7. آیا کسی که حجش فاسد شد لازم است به حال احرام باقی بماند تا سال آینده قضا کند یا از باب عسر و حرج بعضی از محرمات احرام را مانند مباشرت با زن و نحو ذلک می تواند انجام بدهد؟
بسمه تعالی، با انجام اعمال مقرره از احرام خارج می شود یعنی باید حج فاسد را تمام کند در این صورت از احرام خارج می شود.
از خداوند بزرگ، موفقیت و سلامتی شما را آرزومندم.
[سؤال 4528] 2206
بسمه تعالی 10 / 8 / 1361
محضر مبارک زعیم عالی قدر مذهب تشیع، امام خمینی، دام ظله العالی
این جانب در ایام زندگانی، سال برای خود تعیین نموده و در ضمن سال خود، ملکی برای تهیۀ معاش خود خریداری نموده ام، خرید املاک در حدود هشتاد و پنج هزار و پانصد تومان می باشد و حدود بیست و پنج هزار تومان از دولت قرض نموده ام، و درآمد زیادی ندارم؛ آیا در ملک نامبرده وجوه قرار می گیرد یا خیر؟ جواب مرقوم بفرمایید.
بسمه تعالی، در زاید بر مقدار قرض، خمس واجب است و چنانچه قرض را ادا نمایید، مقدار قرض هم خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 310 [سؤال 4529] ----> 2605
3. مغازه ای که شخص در آن کسب می کند و احتیاج هم به آن دارد، آیا این مغازه خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
[سؤال 4530] ----> 2231
3. شخصی زمین خریده، در وقت ساختن حیاط، یک عدد دکان هم ساخته از پول کارگری، و توی آن دکان اجناس هم ریخته، به خود آن دکان خمس تعلق می گیرد یا نه؟
بسمه تعالی، دکان به قیمت فعلی خمس دارد.
[سؤال 4531] ----> 1616
2. اگر در ضمن سال خمسی، اموالی که مورد معامله و کسب است به سرقت رفت یا تلف غیر عمدی شد، آیا در آخر سال، مجموع موجودی فعلی را نسبت به موجودی مخمس اول سال ملاحظه کند یا این که باید از مخمس سال گذشته، قیمت اموال سرقت شده یا تالف را کسر کند (در حالی که در اول سال، عین آن اموال شاید نبوده است یا بعضی بوده) و بعد ملاحظۀ نسبت را بکند تا اضافه را خمس دهد؟ و اگر مقدار سرقت شده را کاملاً نمی داند چگونه محاسبه کند؟ (در عروه و توضیح المسائل اختلافی در مسأله تلف به چشم می خورد)
بسمه تعالی، اگر سرمایه یا مال التجاره، قسمتی در وسط سال تلف شود و یا آن که در معامله ای زیان پیدا شود، از بقیۀ درآمد همان رشته کسب جبران می شود و در آخر سال، باقیماندۀ درآمد پس از کسر تمام خسارات حساب می شود.
[سؤال 4532] ----> 1616
3. در محل کسب ملک شخصی یا اجاره ای مخارجی می کند که بعضی مربوط به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 311 کسب می شود و بعضی مربوط به کاسب، مانند تلفن و برق و آب و تهویۀ هوا، و بعض مخارج اثری در کسب ندارد، مانند مخارج بنایی و کارگری یا تعمیرات و تزیینات مثل سنگ فرش و در و پیکر مغازه. اگر همۀ این ها خمس دارد چگونه قیمت گذاری کند در حالی که بعضی نایاب شده و چندین برابر قیمت پیدا کرده، مثل تلفن و وسایل تهویۀ آب؟
بسمه تعالی، هرگونه مخارجی که مربوط به محل کسب یا مربوط به احتیاجات شخص به حساب کسب و محل کسب می شود خمس دارد. مگر این که عین آن تلف شده و صرف آن برای کسب به مورد بوده است.
[سؤال 4533] ----> 2222
2. یک باب مغازه کوچک بدون اثاث (خالی) به صورت شریکی با دامادمان خریده ام به مبلغ 90 هزار تومان که مبلغ 45 هزار تومان آن را من داده ام، آیا به این مغازه خمس تعلق می گیرد؟
بسمه تعالی، مغازه اگر پول خرید آن از درآمد کسب بوده خمس دارد.
[سؤال 4534] 2207
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی، نایب الامام سید روح الله الموسوی الخمینی، حفظه الله تعالی
پس از عرض سلام؛ ماشین تزریقی که اتصالات پی. وی. سی تولید می نماید پارسال قبل از پایان سال 1361 خریداری نموده ام، بفرمایید خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب وحقوق تهیه کرده اید خمس دارد.
[سؤال 4535] 2208
بسمه تعالی 12 ذی حجه 1402 ق
محضر منوّر آیت الله العظمی خمینی را معروض سلام هستم، جعلت فداک، فبعد:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 312 1. راجع به امر وجوه مغازه که محل کسب است و احتیاج مفرط به او دارد، و کذا ابزار کسب را باید حساب کند یا جزء مؤونه است؟
بسمه تعالی، مغازه و ابزار کسب خمس دارند.
2. زیدی با حالت اِحرامِ عمرۀ تمتّع، شرطی های حجاز به سر او زدند و او را مراجعت داده اند به ایران؛ در بیمارستان است. البته محصور بوده و هدی را برای مکه نفرستاده و فعلاً قدرت ندارد به مکه بفرستد؛ می تواند در محل، قربانی کند و از احرام بیرون آید؟ و اگر نمی تواند، چه کند؟
بسمه تعالی، می تواند در محل، قربانی کند و به احتیاط واجب قدری از مو یا ناخن را بگیرد.
3. زیدی عادت کرده که گاهی شیر از پستان زوجۀ خود می خورد، آیا جزء خبائث و حرام است یا نه؟
بسمه تعالی، این عمل را ترک کند.
[سؤال 4536] ----> 5987
4. اگر فردی ابزار کار خریده و می خواهد با آن امرار معاش نماید، آیا این ابزارها سر سال خمس دارند یا خیر؟
بسمه تعالی، ابزار کار، در حکم سرمایه است و خمس دارد.
[سؤال 4537] ----> 2778
3. اشخاصی ابزاری دارند که از پول غیر مخمس خریده اند مثل اره نجار و ماله بنّا و امثالهما، آیا کسانی که به وسیله این ابزار کار می کنند و مزد می گیرند و به تدریج از آن مزد مؤونه زندگی خود را تهیه می کنند مزد آن ها خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، خمس ندارد.
[سؤال 4538] ----> 2492
2. بنده از چند سال پیش به مرور زمان، مغازه ای جهت کسب ساخته ام که بعد از دو سال به اتمام رسیده و اکنون در آن جا مشغول کسب می باشم؛ آیا مغازۀ کسب، خمس دارد یا خیر؟ و اگر دارد، باید به نرخ تمام شده در چند سال پیش پرداخت کنم یا به نرخ روز که ارزش دارد؟
بسمه تعالی، به قیمت فعلی خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 313 [سؤال 4539] 2209
بسمه تعالی 8 / 8 / 1361
محضر محترم مسئولین دفتر امام خمینی، مدّ ظله، سلام علیکم
خواهشمندم به این مسائل پاسخ بفرمایید:
1. مغازۀ شیشه بری دارم که 000 / 30 تومان سرمایۀ آن می باشد که با آن امرار معاش می کنم. در ضمن خود نیز از صبح تا ظهر در صندوق قرض الحسنۀ این بخش کار می کنم و ماهیانه دو هزار تومان دریافت می کنم و دارای 8 نفر عائله و یک حیاط با چند اتاق گلی هستم و حساب بقیۀ منزل را قبلاً نموده و حساب سالم 24 محرم می باشد، ولی دو سه سال بوده به علت کمی سرمایه نتوانستم حساب کنم و یا این مسأله پیش می آمد که شاید حساب سرمایۀ مغازه طور دیگر می باشد. ناگفته نماند که این سرمایه ای که در فوق ذکر شد اگر مثلاً خمسش را بدهیم برای راه اندازی مغازه باید همان مبلغ را قرض نموده تا بتوانیم کار کنیم. اکنون بفرمایید که چقدر خمس بدهکار می باشم؟
بسمه تعالی، سرمایه خمس دارد و برای تصفیه حساب به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه کنید.
[سؤال 4540]
2. قفسه ای دارم در این مغازه که خریده شده و همچنین وسایل دیگری که لازمۀ این مغازه می باشند، جمعاً مبلغ 1500 تومان قیمت دارد، تکلیف این ها را نیز ذکر بفرمایید.
بسمه تعالی، خمس دارد.
3. با مشخصات فوق، خود نیز 34 ساله می باشم، حدود 10 سال است که به یک بیماری تنگی نفس ـ که اخیراً بهتر شده، ولی موقع حرکات زیاد به من رنج می دهد ـ دچار هستم؛ نظر به فرمایش امام مبنی بر اعزام به جبهه، تکلیف بنده چیست؟
بسمه تعالی، اگر معذور هستید لازم نیست بروید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 314 [سؤال 4541] 2210
بسمه تعالی 25 / 6 / 1361
محضر مقدس حضرت امام، دامت برکاته
این جانب زندگی را از صفر شروع کرده و با پول قرضی، مقداری لوازم کار خریداری کرده و بعداً از بانک تعاونی وجه را قرض نموده و با آن محل کار خود یعنی مغازه را خریداری کرده و هنوز تقریباً بیست هزار تومان بدهی از بابت مغازه و تقریباً یک صد و نود هزار تومان بدهی از جهت خرید خانه دارم و در حال حاضر با محاصرۀ اقتصادی و نداشتن وسایل اولیۀ کار، خرجی یومیه هم به طور دلخواه از کار درنمی آید؛ لذا اگر بخواهم خمس مغازه و وسایل کار را بدهم، زندگی ام فلج خواهد شد؛ خواهشمند است تکلیف خمس وسایل کار و مغازه این جانب را که جزو سرمایه است تعیین فرمایید.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، لازم نیست خمس آن را بدهید.
[سؤال 4542] ----> 2162
5. کسی که کارگر دولتی می باشد و ماهیانه حقوق می گیرد، اگر به مرور زمان مقداری ابزار کار تهیه نماید و یک دکان تعمیرکار اتومبیل باز نماید، که بعد از زمان اداری ـ که بعد از ظهرها می باشد ـ برای بهبود زندگی خود و خانواده کار نماید، که بحمد الله نتیجه مطلوب بوده، آیا این ابزارها خمس دارند یا خیر؟
بسمه تعالی، در حکم سرمایه است و خمس دارد.
[سؤال 4543] ----> 2601
4. آیا به تمام سرمایه خمس تعلق می گیرد یا فقط به مقدار سود به دست آمده تعلق می گیرد؟
بسمه تعالی، سرمایه هم اگر از درآمد کسب و حقوق تهیه شده خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 315 [سؤال 4544] 2211
بسمه تعالی
به عرض می رساند:
1. شخصی مثلاً مبلغ پنجاه هزار تومان از بانک قرض نموده است به احتمال این که ممکن است لازم شود و قرض مبلغ مزبور را به قسط حقوقی خود می پردازد، آیا به این مبلغ هم خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
بسمه تعالی، هر مقدار از قرض را که پرداخت، در برابر آن مقدار که جزء سرمایه و درآمد سالیانۀ او محسوب می شود، خمس بدهکار می شود و بقیه را که بدهکار است خمس ندارد.
2. اخیراً در سرخس، شخصی مدعی شد که مثلاً در مکانی امام امیر المؤمنین علی علیه السلام را در خواب دیده است و عده ای از ضعفا و مردمانی که به این مطالب زود می گروند، به محلّی که خواب دیده شده بود مراجعه و به تدریج صندوقی در آن جا گذارده شده بود؛ با این که از طرف این جانب چند مرتبه تذکر داده شد که چنین کاری نکنند ولی توجه نکردند. و موجودی صندوق مزبور شمرده شده که مبلغی در حدود بیست هزار تومان دارد؛ خواهشمند است مرقوم دارند که در چه مورد وجه مزبور مخارج شود؟
بسمه تعالی، اگر مصرف خاصی برای پول واریز شده تعیین نکرده اند، می توانید به نیت آن حضرت علیه السلام به مصارف امور خیریه برسانید. ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 4545] 2212
بسمه تعالی
اشخاصی کاسب و تاجر که آخر سال اموال موجودی خود را تخمیس می کنند چهار خمس اموال از مال التجاره که برای خودشان می ماند اعم از پول نقد و جنس با ارباح سال بعد مخلوط می شود و قهراً مقداری از آن ها مصرف مؤونه آن ها می شود در آخر سال بعد به مقداری که آخر سال قبل تخمیس کرده بود اگر منها کند و خمس بقیه را بدهد کافی است یا این که چون معلوم یا محتمل است بعضی از آن پول یا جنس ها که تخمیس شده بود مصرف مؤونه شده باشد باید احتیاط کنند و آن مقدار که معلوم یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 316 محتمل است از آن پول و جنس ها مصرف مؤونه شده باشد منها نکند و خمس همه آن ها را بدهد.
بسمه تعالی، مقدار زاید بر سرمایه مخمس باید تخمیس شود و در بیش از آن مقدار خمس واجب نیست مگر نسبت به مقداری که یقین کنند از سرمایه در مؤونه صرف شده و از ربح بین سال باقیمانده است.
[سؤال 4546] 2213
بسمه تعالی
محضر مبارک امام امت خمینی کبیر دام ظله العالی، السلام علیکم
1. اگر شخصی حساب خمس سال را کرده باشد، مثلاً از 100 تومان 20 تومان خمس داده باشد سال آینده 80 تومان باقیمانده از درآمد آن سال کم می شود و بقیه درآمد خمس داده می شود یا 80 تومان را با درآمد سال باید دو مرتبه حساب کنیم و خمس دهیم یا نه؟
بسمه تعالی، اگر مالی که خمس آن داده شده سرمایه بوده یا عین آن باقی است دو مرتبه خمس ندارد.
2. اگر زن جوراب بپوشد که ساق پای او مشخص باشد، نامحرم ببیند اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اشکال دارد.
3. زن در حال استحاضه در موقع نماز که باید خود را وارسی کند که چه نوع استحاضه ای است چگونه می باشد؟ ممکن است از صبح تا ظهر روی هم استحاضه کثیره باشد و اگر در همان موقع وارسی کند قلیله باشد تکلیف او چیست؟ خواهشمند است توضیحاً شرح نمایید.
بسمه تعالی، در فرض مسأله نسبت به نماز ظهر که اولین نماز است وظیفه کثیره را باید انجام دهد و نسبت به نمازهای بعد به هر نحو باقی بماند وظیفه همان را دارد.
[سؤال 4547] ----> 7179
2. فردی با 5000 تومان سر سالش رسیده و خمس آن هزار تومان می شود. باقی می ماند 4000. این 4000 تومان نیز خرج می شود. حال تا آخر سال 10000 سرمایه به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 317 دست می آوریم؛ آیا می توانیم این 4000 تومان را از آن وضع نماییم؟
بسمه تعالی، اگر پولی که خمس آن را داده در ضمن سرمایه هست، کسر کند و خمس باقیمانده را بدهد.
[سؤال 4548] ----> 2778
2. اشخاصی که با پول غیر مخمس چیزی خریده اند و آن چیز از قیمت خرید خیلی تنزل کرده الآن که می خواهند حساب کنند و خمس بدهند اگر وکیل حاکم معامله را امضا کند فرموده اید به قیمت فعلی باید خمس بدهد، در این گونه موارد که تفاوت روز خرید با روزی که می خواهند حساب کنند زیاد است و امضا موجب تفویت مقدار زیادی می شود برای وکیل جایز است امضا یا خیر؟
بسمه تعالی، موارد مختلف است و موازین باید مراعات شود.
[سؤال 4549] ----> 2089
3. پولی را که تخمیس نشده، تبدیل به مصالح قالیبافی می کند؛ بعد از فروش، تخمیس آن چگونه است؟
بسمه تعالی، هر مقدار از قالی که بافته می شود، باید علاوه بر خمس آن، خمس چهار خمس دیگر را حساب کند.
[سؤال 4550] 2214
بسمه تعالی 15 / 10 / 1361
اشخاصی که سرمایۀ اول آن ها متعلق خمس بوده و خمس آن را نداده اند و چندین سال با همین سرمایۀ غیرمخمس کسب کرده اند، و در ظرف این چند سال از منافع همان سرمایه، منزل و لوازم منزل، از قبیل فرش و ظرف و سایر مؤونۀ زندگی خود را تهیه کرده اند. آیا این گونه مؤونه ها خمس دارد یا خیر؟ و بر فرض وجوب خمس، به قیمت خرید باید بدهند یا به قیمت فعلی؟ و در صورت وجوب خمس به قیمت فعلی، به قیمت کمیته باید بدهد و یا به قیمت بازار آزاد؟ زیرا بعضی از اجناس به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 318 قیمتی که کمیته می دهد با قیمت آزاد خیلی تفاوت دارد.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، خمس آن ها را باید به قیمت عادلۀ روز بدهد.
[سؤال 4551] 2215
بسمه تعالی
1. اشخاصی که با سرمایه غیر مخمس کسب کرده اند، می فرمایید که «باید هرچه از این سرمایه به دست آورده اند تخمیس شود، حتی آنچه از این اموال تلف شده باشد باید خمس آن را بدهند». بنابراین این اشخاص موقعی که می آیند برای حساب و دادن خمس، آیا فقط خمس اموال را از آن ها بگیریم کافی است یا این که باید خمس آن چهار خمس باقیمانده را هم بدهند؟
بسمه تعالی، پس از اخراج خمس مجموع و کسر مقدار مخمس سرمایه از چهار خمس باقیمانده، باید خمس بقیه را بدهد و مقدار تالف را ضامن است.
2. در سؤال فوق، در خمس اول قصد قربت لازم است یا خیر؟
بسمه تعالی، در خمس قصد قربت معتبر است.
3. طلبه که شهریه می گیرد اگر غنی باشد باز هم جایز است بگیرد یاخیر؟ به طور کلی مجوز اخذ شهریه فقر است یا اشتغال به تحصیل یا هر دو؟
بسمه تعالی، فقر شرط نیست و باید رعایت مقررات شهریه بشود.
[سؤال 4552] ----> 1281
2. سرمایه که اگر بخواهند تخمیس کنند باید به شغل نازل تری بپردازند و فرموده اید خمس ندارد اگر این سرمایه در ظرف چندین سال جمع شد که بعد از چندین سال که جمع شد می خواهد سرمایه قرار دهد، در این صورت آن هم خمس ندارد، یا این تفصیل فقط مال سرمایه ای است که در ظرف یک سال جمع شده باشد؟
بسمه تعالی، اگر پول جمع کرده و از ارباح مکاسب بوده و سال بر آن گذشته باید خمس بدهد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 319 [سؤال 4553] 2216
بسمه تعالی
محضر شریف رهبر کبیر، حضرت آیت الله العظمی مفتی عصر نایب الامام، امام خمینی ادام الله تعالی ظله العالی مشرف شود:
1. آیا سرمایه دکاکین باید مخمس باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، سرمایه خمس دارد.
2. آیا تعلق زکات به گوسفندان و گاوها هر ساله در تعداد مادرها با بچه ها است؟
بسمه تعالی، در مسأله صور و تفصیلی است که در کتاب تحریر ذکر شده است.
[سؤال 4554]
3. آیا از قیمت ماشین سواری و ماشین اجاری و موتورآلات زراعتی باید خمس داده شود؟
بسمه تعالی، ماشین اجاری و موتورآلات زراعتی خمس دارد و ماشین سواری در صورتی که مورد نیاز و به مقدار شؤون باشد خمس ندارد؛ ولی اگر آن را بفروشند پول فروش آن خمس دارد.
4. آیا از سهمین می شود کمک به جنگ زدگان و مجاهدین فی سبیل الله داد؟
بسمه تعالی، موقوف است به اجازه خاصه از مرجع تقلید.
[سؤال 4555] 2217
بسمه تعالی
کسی با سختی سرمایه ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد، با بقیۀ آن نمی تواند کاری که با آن می خواهد امرار معاش کند شروع نماید؛ چه وقت باید خمس این سرمایه را بدهد؟
بسمه تعالی، اگر با دادن خمس نمی تواند امرار معاش نماید، خمس ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 320 [سؤال 4556] 2218
بسمه تعالی 9 / 2 / 1362
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته، با احترام و ابلاغ تحیّت و سلام و آرزوی طول عمر و عزت و سلامت آن مرجع والامقام؛ استفتای ذیل محتاج نظر مبارک است:
این جانب طبق تکلیف شرع مقدس، حساب سالیانۀ خمس آل عبا را در سالی محاسبه کرده و مبلغی بدهکار اهل خمس شدم و در سال دوم نیز به همین منوال محاسبه کردم، حساب را کمتر از سال قبل یافتم و بدهکار نشدم و سپس سال سوم را ملاحظه کردم و در این سال، سرمایه ای کمتر از سال اول و بیشتر از سال دوم حاصل دیدم؛ با این حساب آیا خمس با این وجه در این سال بدهکار هستم یا خیر؟ در صورتی که بدهکار هستم، آیا اگر چندین سال سرمایه ای به دست نیاوردم، می باید در اولین فرصتی که سرمایه در اول سال به دست می آید، آن را بدون نظر به پرداختی های سال های قبل باید حساب نمایم و یا این که توجهی به یکی از سال های قبل که متعلق خمس بودم بیندازم؟ خواهشمند است نظر مبارک را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، در هر سال، مقدار اضافه بر مخارج از درآمد سالانه باید تخمیس شود؛ بنابراین سرمایۀ هر سال باید در آخر سال منظور شود، اگر چیزی اضافه باشد باید خمس آن را داد.
[سؤال 4557] 2219
بسمه تعالی
سماحة آیت الله العظمی الإمام الخمینی، دام ظله الوارف
پس از اهدای سلام؛ به استحضار حضرت عالی می رساند که عده ای از صنف زرگر اظهار می دارند که سرمایۀ ما، مثلاً در سال اول پنج کیلو طلا است که قیمت آن یک صد هزار تومان بوده، ولی سال بعد پنج کیلو به 4 کیلو کاهش یافته، اما قیمت دو برابر سال
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 321 قبل است؛ حال آیا مناط در پرداخت خمس، طلا است یا قیمت آن؟ خلاصه این که به حساب طلا سودی نبرده، بلکه ضرر هم نموده، ولی از نظر قیمت بیش از سال قبل دارد.
بسمه تعالی، اگر سرمایۀ اصلی پول بوده که تبدیل به طلا به حساب مال التجاره شده، میزان، قیمت طلا در آخر سال است و همچنین اگر طلا به عنوان قیمت آن سرمایه بوده.
[سؤال 4558] ----> 3894
2. پولی که در مضاربه قرار دارد جزو مخارج سالیانه است؟
بسمه تعالی، پول مضاربه مؤونه نیست، بلکه سرمایۀ کسب است.
[سؤال 4559] ----> 3683
2. برای پرداختن خمسی که زرگر می پردازد وزن طلا را باید در نظر بگیرد و یا مبلغ را؟ مثلاً اگر سال گذشته بیست مثقال طلا داشته باشیم به قیمت بیست هزار تومان و خمس آن را بپردازیم، سال بعد این طلا از نظر وزن افزوده و یا کاسته و از نظر قیمت هر مثقال ترقی و یا تنزل کرده باشد؛ حال باید چگونه به این مسأله رسید؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور، میزان قیمت آن جنس است.
[سؤال 4560] ----> 18
4. این جانب شغلم زرگری می باشد. هم اکنون مدت یک سال است که کسب ما به کلی راکد بوده و از سرمایه مصرف شده و نسبت به سال قبل وزن طلای موجود کمتر شده، ولی ارزش آن بیشتر گردیده و مرتباً هم در حال نوسان می باشد و قیمت ثابتی ندارد. من باب مثال، هفته قبل قیمت طلا مثقالی 120 تومان تنزل کرده است. لذا تقاضا دارم که روشن فرمایید از نظر وجوهات در موقع حساب سال، وزن طلا یا ارزش طلا را نسبت به سال قبل مبنا قرار دهیم.
بسمه تعالی، در فرض مذکور میزان ارزش طلا است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 322 [سؤال 4561] 2220
بسمه تعالی
محضر مبارک آیت الله العظمی آقای خمینی، مدّ ظله العالی، بعد از عرض سلام
قبلاً مسأله، مورد سؤال واقع شده، چون نیاز به توضیح زیادتر داشته، مجدداً تصدیع می دهم:
1. اشخاصی که شغل آن ها خرید و فروش مسکوکات است، آیا خمس آن را باید روی عدد مسکوک حساب کند یا روی قیمت؟ مثلاً حساب کند سال قبل صد عدد داشته، امسال نود عدد یا این که قیمت بازار چند برابر گردیده؛ اگر روی عدد باشد، خمس ندارد چون کسر شده و اگر روی قیمت باشد، باید خمس دهد؛ چگونه حساب کند؟
بسمه تعالی، میزان، سرمایه است؛ اگر سرمایه، قیمت مسکوکات بوده، در آخر سال باید قیمت را حساب کند.
2. کسی که روی پا مسح می کشد آیا می تواند در حال مسح کردن، دست را بردارد و بگذارد یا آن که باید استمرار دهد؟ و همچنین اگر در ضمن مسح، شک کرد مثلاً قسمتی آب نگرفته و تر نشده، از همان محل شک، دو مرتبه مسح کند یا آن که باید تمام قسمت روی پا را خشک کند و از سر انگشت ها مسح کشد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد و از سر گرفتن لازم نیست.
طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار
[سؤال 4562] ----> 2761
2. آیا آن مقدار از منزل مسکونی که مورد احتیاج نیست ـ مثلاً نصف یا ثلث ـ و به اجاره داده شده، متعلق خمس می باشد یا خیر؟ و در صورت اول، اگر به اجارۀ آن جهت امرار معاش احتیاج داشته باشد، باز هم به او خمس تعلق می گیرد؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 4صفحه 323