نامه تاریخی امام خمینی به رهبر اتحاد جماهیر شوروی از برجسته‌ترین مصادیق صدور انقلاب و بزرگترین نماد سیره تحول‌خواهی و اصلاحگری امام در عرصه جهانی است و پرداختن به این پیام از این منظر، در تبیین لایه‌های دیگری از تأثری‌گذاری امام در گستره جهانی و طرح مسئله امام و رسالت جهانی هدایت ضروری به نظر می‌رسد.
علی‌رغم اهمیت پیام امام، تا کنون در این ارتباط صرفاً دو اثر مستقل به رشته تحریر درآمده و بررسی گسترده‌تر محتوا و مسائل پیرامونی پیام و نگرش به آن از منظر صدور انقلاب و رسالت جهانی امام در باب هدایت امت‌ها بیش از پیش احساس می‌گردد. همچنین، یکی از ارکان مهم این پیام تاریخ‌ساز، پیش‌بینی‌های امام درباره شکست و فروپاشی مارکسیسم اتحاد جماهیر شوروی و اشاره به افول و بن‌بست امپریالیسم آمریکا و صدق پیش‌بینی‌های امام در این موارد می‌باشد که با توجه به شرایط کنونی آمریکا و چالشهای سیاسی ـ اقتصادی آن و روند رشد عدالت‌خواهی در جهان، سخن درباره آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.
امام و رسالت جهانی هدایت «شرح و بررسی پیام تاریخی حضرت امام خمینی(س) به گورباچف» عنوان کتابی است که موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی با نظارت دکتر سیدعلی قادری مدیرکل سابق سابق وزارت امور خارجه و نویسنده کتاب «روح الله» و تالیف جواد کلاته عربی در دست انتشار دارد.
این کتاب در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم گردیده است. مقدمه این اثر به معرفی شخصیت حضرت امام، مبادی عرفانی نهضت امام، تبیین وضیعت جاری جهان معاصر و نقش امام خمینی(س) در تغییر سرنوشت بشر عصر جدید و دغدغه‌های هدایت‌گری حضرت امام می‌پردازد.
فصل اول کتاب به معرفی و بررسی مراتب تحول‌خواهی و اصلاحگری در سیره امام خمینی(س) اختصاص یافته است و در آن به بیان سیره علمی و عملی حضرت امام در این باره تحت عناوینی همچون: خودسازی معنوی، اصلاحگری در حوزه دین و دینداران، برقراری حکومت اسلامی به عنوان مهم‌ترین دغدغه و هدف امام، تفکرات تحول‌خواه در جهان اسلام و دغدغه‌های جهانی اصلاح‌گرایانه و رسالت جهانی هدایت پرداخته می‌شود. در این فصل، سعی بر آن است تا گستره تأثیرگذاری و تلاش حضرت امام از دورنی و شخصی‌ترین حوزه‌های اصلاح و تربیت که همان خودسازی معنوی است تا تأثیرگذاری در جهان معاصر و هدایت همه آحاد جامعه بشری به سوی عدالت و معنویت مورد واکاوی قرار گیرد.
فصل دوم کتاب به پیام امام به دیده مصداق بارز صدور انقلاب توسط حضرت امام می‌نگرد. لزوم صدور انقلاب، روش‌ها و شیوه‌های مورد نظر امام در صدور انقلاب، ارسال نامه در سیره امام خمینی(س) و اشاره به پیام تاریخی امام به گورباچف به عنوان یکی از برجسته‌ترین نماد‌های صدور انقلاب، عناوینی هستند که در این فصل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
در فصل سوم، سعی شده تا به تحلیل و بررسی محتوای پیام پرداخته شود. در این فصل، پیام امام به ده فراز تقسیم گردیده و در هر فراز با توجه به محتوای واحد آن، از سوی نگارنده یک موضوع محوری انتخاب شده و آنگاه به تحلیل و بررسی هر یک از محورهای پیام برآمدیم.
مباحث مطروحه در این فصل شامل: اخلاق سیاسی، بررسی الحاد شرق و سکولاریسم غرب، جامعه‌شناسی دین، تاریخ سیاسی شوروی، برخی اصول فقهی و قرآنی، بررسی جایگاه دین در بلوک شرق و غرب، مباحثی پیرامون انقلاب اسلامی و مباحث فلسفی و عرفانی پیرامون: فطرت، شناخت، معاد است. در اثنای طرح این مباحث کوشش شده در هر بخش - در حد بضاعت - به بیان دیدگاه‌ها و آراء امام نیز توجه گردد.
از آنجا که حواشی ابلاغ و ارسال پیام امام و پاسخ گورباچف از اهمیت بسزایی برخوردار بود؛ در فصل چهارم کوشش شد تا با استناد به گفتار اشخاص مرتبط با نامه از قبیل: آیت‌الله جوادی آملی، محمد‌جواد لاریجانی، مرضیه حدیده‌چی(دباغ)، گورباچف و ادوارد شواردنادزه، شرح ماجرا را از شروع تدوین پیام توسط امام تا پاسخ گورباچف و اظهار نظرهای مقامات شوروی درباره پیام دوباره بازخوانی کنیم.
مارکس، پدر مارکسیم و فوکویاما، فرزند لیبرالیسم هر دو کوشیدند تا ایدئولوژی‌های مورد نظرشان را به عنوان سرنوشت محتوم بشریت قطعی‌الوقوع معرفی کنند اما با تحقق پیش‌بینی‌های امام، ابطال پیش‌بینی‌های دو مکتب مارکسیسم و لیبرالیسم به اثبات رسید. این مسائل در فصل پنجم بررسی شده است.
بجز کتاب مذکور، تاکنون در این باب، دو اثر مکتوب دیگر ارائه شده است. «آوای توحید» عنوان کتابی است که توسط حضرت آیت‌الله جوادی آملی در سال 1369 به رشته تحریر درآمده و بارها تجدید چاپ شده است. این اثر ارزشمند دارای دو امتیاز برجسته است؛ اول اینکه نگارنده آن، نماینده امام و مسئول ابلاغ پیام به آقای گورباچف و شاهد عینی ماجرا بوده است و دیگر اینکه، با توجه به اشراف ایشان بر مباحث فلسفی مطرح شده در پیام، شرح ایشان با رویکردی فلسفی از استحکام و عمق خاصی برخوردار است.
«دری از جهان غیب» تألیف حمیده حائری‌پور اثر دیگری است که در سال 1384 به چاپ رسیده است. این اثر، شرح مختصر و مفیدی است که به تحلیل کلی محتوای پیام و بررسی مسائل پیرامونی آن می‌پردازد. «دری از جهان غیب» در سال 1388 از سوی سفارت ایران در تاجیکستان در آن کشور چاپ و منتشر شد.
اما آنچه که کتاب امام و رسالت جهانی هدایت (شرح و بررسی پیام تاریخی حضرت امام خمینی(س) به گورباچف) را از مکتوبات دیگر در این حوزه شاخص می کند جامع بودن این کتاب است. در این اثر علاوه بر شرح تمام فرازهای پیام به مسائل پیرامونی پیام نیز پرداخته شده است.
با توجه به اینکه کتاب مذکور مراحل نهایی چاپ خود را می گذراند، پژوهشگران و علاقمندان می توانند از اواخر دی ماه سال جاری این کتاب را از بازار نشر تهیه نمایند.
.
انتهای پیام /*