اخلاص
اخلاص در عرفان
امام خمینی (س) حقیقت اخلاص را تصفیه عمل از هر آمیختگی و رویت غیر حق تعالی در تمام اعمال ظاهری و باطنی می داند (۱) که تا زمانی بنده از قیود حجاب خودی و منیّت و کثرات رهایی نیابد به اخلاص حقیقی دست نمی یابد. خالص کردن نیت از همه مراتب شرکت و ریا از امور دشوار اخلاص است که تنها برای برخی از اولیای الهی محقق می شود؛ زیرا انسان از شر وسوسه های شیطان مصون نیست و با کمترین حالتی، عمل خالص خود را با ریا و شرک خفی باطل می کند و از آنجا که ارزش عمل به خلوص در نیت است از این رو کمال و نقص عمل تابع کمال و نقص نیت است؛ زیرا نیت، صورت کامل و جنبه ملکوتی عمل را تشکیل می دهد. (۲) از همین جهت است که در برخی روایات آمده اگر کسی خود را چهل روز برای خدا خالص کند، خداوند چشمه های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می کند. پس انسان باید با تذکر و تکرار ذکر، قلب را با اخلاص آشنا کند تا اخلاص در قلب جایگزین شود؛ زیرا اگر اخلاص در کار انسان نباشد، تصرفات شیطانی در قلب حاکم می گردد و انسان از معرفت توحیدی و قرب الهی دور می ماند.(۳)
امام خمینی (س) برای اخلاص مراتبی قائل است و تا سالک این مراحل و مراتب را طی نکند به کمال اخلاص نمی رسد. این مراتب عبارتند از: ۱- تصفیه عمل از شائبه رضای مخلوق ۲- تصفیه عمل از به دست آوردن منفعت های مادی ۳- تصفیه عمل از رسیدن به بهشت جسمانی ۴- تصفیه عمل از ترس نرسیدن به لذات روحانی ۴- تصفیه عمل از مشاهده استحقاق ثواب و اجر و پاداش (۴)
(۱) آداب الصلاة، ص۱۶۰
(۲) شرح چهل حدیث، ص۳۳۱-۳۲۸
(۳) شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۰۴
(۴) آداب الصلاة، ص۱۷۳-۱۶۴
.
انتهای پیام /*