پرتال امام خمینی (س): علامه شهید سید مصطفی خمینی به رغم سن کم و شهادت در چهل و هفت سالگی عمری سراسر علم و تحقیق داشت و ده ها جلد کتاب علمی از او به چاپ رسید و ده ها جلد از آثار قلمی او مخطوط و یا مفقود می‌باشد.
یکی از آثار بسیار مهم این عالم مجاهد تفسیر ناتمام او بر قرآن کریم است. این تفسیر بدیع که در پنج جلد و در بردارنده تفسیر سوره فاتحه و چهل و شش آیه اول سوره بقره است، هم از روشی ویژه برخوردار است و هم از حیث محتوی، مطالب و مسائل پرشمار علمی در دانش‌های مختلف و متعدد را در خود دارد.
نکات و مطالب پر شمار لغوی، ادبی و بلاغی، در کنار مطالب و مسائل منطقی، فلسفی، کلامی، عرفانی، فقهی، اصولی، اخلاقی و نیز مطالبی از علم حروف و اعداد و...، محتوای این تفسیر را تشکیل می‌دهد.
پژوهشگر ارجمند جناب آقای دکتر ستار جبار یاسین الموسوی در پژوهشی که رساله دکترای او بوده و عنوان «تفسیر القرآن الکریم للسید مصطفی الخمینی دراسة منهجیّة» را دارد، کوشیده این تفسیر ارزشمند را تنها از لحاظ روشی و منهجی مورد بررسی و پژوهش قرار دهد.
او نخست از زندگی و شخصیت علمی نویسنده این تفسیر سخن گفته، آنگاه از چهار روش تفسیری سخن به میان آورده و سپس خصوصیات و ویژگی‌های تفسیری آیت الله شهید مصطفی خمینی را ذکر کرده است.
مناهج: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن به سنّت، تفسیر قرآن بالرأی ـ المنهج العقلی ـ و تفسیر قرآن با لغت و بیان؛ روش‌های چهارگانه‌ای است که پژوهشگر آنها را مطرح و بررسی کرده است. وی معتقد است که مفسر شهید سید مصطفی خمینی در «تفسیر القرآن الکریم» از همه روش‌ها بهره برده است؛ هم تفسیر قرآن به قرآن کرده و هم تفسیر قرآن به سنّت و هم تفسیر قرآن به عقل و تفسیر قرآن با بهره‌گیری از لغت و ادبیات عرب را انجام داده است.
پژوهشگر ارجمند در خاتمه متذکر می‌شود که:
۱. این تفسیر به رغم نا تمام بودن، از نظر عمق و اصالت، ممتاز است و جدا از روش و منهج متفاوت، از محتوای برجسته و متفاوتی برخوردار است.
۲. استفاده از روش‌های متنوع تفسیری، گرچه غلبه با روش تفسیر به قرآن است، لکن به ضعف روایات تفسیری از نظر سند و متن توجه می‌دهد.
۳. عنایت به مبحث قرائات در این تفسیر برجسته است.
۴. در قصص قرآن به اسرائیلیات توجه می‌دهد و با روش عقلی به نقد و بررسی محتوای آنها می‌پردازد.
۵. اهتمام به سیاق و تناسب میان آیات و سور قرآن دارد.
۶. ایشان به نقد و بررسی آراء مفسرین پیشین چون طبری، قرطبی و فخر رازی پرداخته است.
۷. غالب نظرات مفسر شهید، عرفانی است؛ زیرا در مکتب پدرش امام خمینی درس خوانده است.
۸. استقلال شخصیت مفسر در این تفسیر مشهود است و این حاکی از اجتهاد ایشان در این عرصه می‌باشد.
.
انتهای پیام /*