پرتال امام خمینی(س):یادداشت ۸۴۳/ سید محمد حسن طاهایی هشتاد سال پیش که غریبانه، اما شجاعانه قلم به دست گرفت و فریاد قیام و مبارزه سر داد، نمی‌دانم آیا تصور می‌کرد که کمتر از بیست سال بعد رهبری بزرگترین قیام قرن، بلکه قیام تشیع را عهده‌دار می شود، اما می‌دانم که همچون کوه به آنچه می‌نوشت اعتقاد داشت و موعظه الهی را با عمق جان دریافت کرده بود.
سید روح الله خمینی، ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳ با طلیعه «ان تقوموا لله مثنی و فردی» یک تنه مسیری را آغاز کرد که طلوع حکومت دینی بود که با همراهی مردم محقق شد. تاریخی‌ترین سند مبارزاتی امام خمینی با آیه ۴۶ سوره سبا آغاز می شود که به تعبیر ایشان نسخه نجات دنیا و آخرت است و در طول سالهای مبارزه، همواره همین آیه را سر دست داشت و حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آن را بیشتر تکرار کرد تا نشان دهد قیام لله تمامی ندارد!
این نامه مهم از ابعاد مختلف می‌تواند محل بررسی و از جهت تاریخی، سیاسی، عرفانی و ... مورد تحلیل قرار گیرد؛
۱- محتوای این نامه نشان می‌دهد حضرت امام در سن ۴۲ سالگی رصد خوبی از شرایط کشور و حتی جهان اسلام دارد و آسیبها و نقاط ضعف را به خوبی می‌داند و بخشی از آنها را بر می‌شمرد. آگاهی از اوضاع زمان خود، بصیرت ایشان نسبت به مشکلات و نیز بیان راه‌حل آن که همان قیام لله است در خط به خط این نامه دیده می‌شود.
۲- قیام لله در سلوک اولین قدم برای حرکت است که از آن به یقظه تعبیر می‌شود. حضرت امام قیام لله را موجب نیل انبیا به بلندترین مقامات انسانی و عرفانی (خلت، صعق و سحو، قاب قوسین) می‌داند و البته این نگاه بلند عرفانی و توجه به باطن توجه ایشان را از ظواهر بر نمی‌دارد و در کنار اینها مبارزه با استبداد و استعمار و اصلاح وضع کشور را مصداق قیام لله معرفی می‌کند. این ویژگی مهم عرفان و دین شناسی حضرت امام است که خود ایشان بعدها از آن به اسلام ناب محمدی تعبیر کردند. اسلام همه جانبه که فرد و جامعه، ظاهر و باطن، خلق و خالق، اخلاق و سیاست، جهاد اصغر و اکبر، عدالت و معنویت را با هم می‌بیند و به بهانه یکی، دیگری را قربانی نمی‌کند. امام در این نامه هم دغدغه سیاسی دارد و از استبداد گله می‌کند (رضا خان) و هم غیرت دینی خود را نشان داده و نسبت به انحرافات در عقاید (کسروی) نیز هشدار می‌دهد. در این نگاه یقظه هم برای فرد باید محقق شود هم برای امت تا با تمرکز بر استعدادها به آرمان‌های والا و متعالی دست یابد.
۳- در نگاه توحیدی حضرت امام، اصالت با رضایت خداست و قیام و جهاد تنها وقتی به ثمر می نشیند که خالصانه و قرب الی الله باشد در غیر این صورت، قیامها برای نفس و خودخواهی است که ثمره‌ای جز شکست و تسلط فرومایگان بر جامعه ندارد. دراین نگاه صرف کنار زدن طاغوت و حکومت را دست گرفتن ملاک پیروزی نیست. قیام برای خدا از آنجایی که تکیه بر قدرت نامحدود دارد، خوف و هراس را ز دلها می‌زاید و راه را برای فتوحات می‌گشاید.
۴- در ضمن بیان واقعیت‌های تلخ، امام ناامید نیست و و در همان دوران سیاه، آینده را روشن می‌بیند و می‌نویسد: «امروز روزی است که نسیم روحانی الهی وزیدن گرفته و برای قیام اصلاحی بهترین روز است» نا امیدی با قیام برای خدا سازگاری ندارد چرا که منشا همه امیدها و آرزوها خداوند است و انسان مومن هیچگاه حتی در لابلای سختی‌ها و ناگواریها از گشایش مایوس نیست. امید ناشی از ایمان سدی است که دربرابر همه ناملایمات تاب ایستادگی دارد و سلاحی است که هر مانعی را از سر راه بر می دارد. (ن.ک بیانات امام خامنه‌ای در ۱۴ خرداد ۱۴۰۲)
۵- امام در این نامه به خوبی عیان می‌کند که تکلیف محور است و زمانی که تکلیفی را تشخیص دهد و متوجه باشد که در برابر خداوند و محکمه الهی عذری ندارد، مبتنی بر همان موعظه الهی تک نفره پا به میدان می‌گذارد. همین مطلب را می‌توان را در بیانیه‌های اواخر عمر امام نیز مشاهده کرد؛ آنجا که می‌گوید: «قدرتها و ابرقدرتها و نوکران آنان مطمئن باشند که اگر خمینی یکه وتنها هم بماند به راه خود که راه مبارزه با کفر و ظلم و شرک و بت پرستی است ادامه می دهد» (صیفه امام؛ ج ۲۰، ص۳۱۹) امام با همین تفکر به قیام فیضیه و بعد قیام ۵۷ رسید و اخلاص و صداقت سبب شد همواره سیل مردم و خیل مشتاقان دین و عدالت به ایشان بپیوندند.
۶- خطاب اول امام در این نامه علما و روحانیون هستند که همواره توقع بوده در خط مقدم مبارزه با ظلم و دفاع از مردم باشند. اتفاقی که سالهای بعد توسط شاگردان امام رخ داد و شروع آن فیضیه ۴۲ بود. با این حال امام از همان ابتدا مبارزه و قیام را یک حرکت عمومی با حضور همه مردم از اقشار مختلف و دغدغه مندان دین و شرف و انسانیت و وطن تعریف می نماید و این نهیب را بر همگان می نوازد. در طول قیام و تا هنگام پیروزی همواره امام روی توده های مردم و به خصوص محرومین و مستضعفین حساب کرد و به آنها اعتماد و اعتقاد داشت و نتیجه مبارک آن پیش رو چشم ماست. (ن.ک. بیانات امام خامنه‌ای در ۱۴ خرداد ۱۴۰۱)
۷-آنچه امروز باید بر آن دقت بیشتری داشت این است که در طول این هشتاد سال ثمره و به تعبیر بهتر معجزه قیام لله خمینی و مردم ایران به کجا رسیده است؟ از لحن نامه امام اوضاع آشفته ایران و اسلام و حوزه و تشیع به خوبی روشن است. از اردیبهشت سال ۱۳۲۳ تا اردبهشت ۱۴۰۳ تفاوت و حرکت به سمت جلو از زمین تا آسمان است. این اوج گیری که ثمره قیام مردم به رهبری امام را حل و هدایتهای رهبری معظم است سبب شده امروز ایرانی قدرتمند، حوزه ای پویا و مردمی عزتمند داشته باشیم که نسبت به هشتاد سال قبل اصلا قابل مقایسه نیست. آنچه امروز در جبهه مقاومت و به خصوص غزه قهرمان مشاهده می‌شود ثمره اعتقاد به قیام لله از درون تا برون و علیه نفس و شیاطین است.
* حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد حسن طاهایی، طلبه درس خارج، دکتری تخصصی الهیات و معارف اسلامی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، مدرس حوزه و دانشگاه
.
انتهای پیام /*