پرتال امام خمینی(س): یادداشت ۵۷۱/ هادی حکیمیان*

پرداختن به زندگی آیت الله خمینی به عنوان یکی از شخصیت های تاثیر گذار در تاریخ معاصر همواره مورد توجه محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی بوده است. بی شک پرداختن به تمام زوایای زندگی یک رهبر بزرگ دینی و سیاسی، فرصت و مجال بیشتری می طلبد.

در کتاب روح الله سعی شده پاره ای از مهم ترین رخدادهای تاریخی موثر در شکل گیری شخصیت آیت الله خمینی و به تبع آن انقلاب اسلامی مطمح نظر قرار گیرد. به نیت دور نگه داشتن خاطر مخاطبین از قرائتی خشک و صرفا تاریخی تا حدامکان از برخی تکنیک های معمول در فن زندگی نامه نویسی و نیز داستان و رُمان استفاده شده است.

کتاب روح الله در ده فصل به زندگی تاریخی و سیاسی رهبر بزرگ انقلاب ایران می پردازد. این داستان با سخنرانی مشهور امام خمینی در عصر عاشورای سال۱۳۴۲ آغاز می شود و در نیمه خرداد ۱۳۶۸ همراه با تشییع پرشور و تاریخی ایشان در بهشت زهرا پایان می یابد.

فصل اوّل کتاب با عنوان «آقای شاه» اختصاصا به ماجرای سخنرانی تاریخی امام در مدرسه فیضیه و آغاز نهضت ایشان مربوط می شود.

فصل دوّم کتاب با عنوان «سفر فرنگ» از اواخر دهه بیست در قم آغاز شده و به روابط امام با آیت الله بروجردی و نیز تلاش های ایشان برای اصلاح امور حوزه علمیه قم می پردازد. کنش های سیاسی و اجتماعی امام خمینی در دهه سی از جمله مهم ترین مطالب فصل اخیر است. در میانه این فصل با گذری معکوس به آغاز زندگی امام در خمین و همچنین ماجرای شهادت پدر ایشان پرداخته شده و فصل تا دوران نوجوانی امام و ورود ایشان به حوزه علمیه اراک پیش می رود.

فصل سوم با عنوان «مجلس ترحیم» روایتگر روزهای نخست ورود امام به حوزه علمیه قم و روابط ایشان با حاج شیخ عبدالکریم حائری و سایر اساتید مطرح حوزه علمیه قم در آن سالها است. سیاست های دین ستیزانه پهلوی اوّل و شرایط جامعه دینی در آن سالها از دریچه دید امام روایت شده و داستان تا زمان استعفای رضاشاه و هجوم متفقین پیش می رود.

فصل چهارم با عنوان «آئین دوست یابی» از زمان رحلت آیت الله بروجردی آغاز شده و ضمن شرح نفوذ نیروهای آمریکایی به نخستین کنش ها و اعتراضات امام خمینی برای مقابله با نفوذ آمریکا و اسرائیل پرداخته شده است.

فصل پنجم با عنوان «پیراهن مشکی ها» با خاطره ای از رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای درخصوص اعتراضات طلاب در قم آغاز شده و اختصاصا به ماجرای قیام تاریخی پانزده خرداد می پردازد.

فصل ششم با عنوان «بذله گویی با رُب دوشامبر» به سیاست های دین ستیزانه دولت اسدالله علم،اعتراضات روحانیت تحت رهبری امام خمینی و سپس سرکوب خونین مخالفت ها پرداخته است.

فصل هفتم با عنوان «شخص ثالث» با حادثه اعدام انقلابی حسنعلی منصور نخست وزیر وقت ایران آغاز شده و سپس به ماجرای اعطای حق قضاوت کنسولی یا تصویب قانون کاپیتولاسیون و اعتراض شدید امام و در نهایت تبعید ایشان می پردازد. این فصل در ادامه به شرح مخالفتهای امام با سیاست های ضد دینی کابینه امیرعباس هویدا پرداخته و داستان به پیش می رود.

فصل هشتم با عنوان «نُدبه» به زندگی امام در دوران تبعید به ترکیه و سپس عراق پرداخته و در نهایت به دوران انقلاب و پیروزی نهضت امام خمینی می رسیم.

فصل نُهم با عنوان «امّت و امامت» به حوادث کشور در سالهای نخستین پیروزی انقلاب و نقش امام خمینی در عبور کشور از بحران های ابتدایی دهه شصت متمرکز است.

فصل دهم با عنوان «ملکوت» به شیوه های مدیریتی امام در دوران جنگ و تحریم های شدید اقتصادی پرداخته و در نهایت به مراسم باشکوه تشییع رهبر کبیر انقلاب در بهشت زهرا می رسد.

در مجموع کتاب «روح الله» سعی دارد به چند پرسش مهم و تاریخی پاسخ دهد. اول اینکه اساسا چه لزومی داشت که در سال۱۳۵۷ در ایران انقلاب بشود. دوم اینکه چرا این انقلاب به ناگزیر می بایست جنبه دینی و مذهبی داشته باشد. دیگر آنکه چرا غرب ستیزی و در راس آن آمریکا ستیزی یکی از مولفه های جدّی انقلاب اسلامی بود و اصلا چرا این بُعد غرب ستیزی انقلاب تا به امروز باید حفظ می شد. و در آخر اینکه نقش رهبری امام خمینی در شکل گیری یک ایران آزاد، مستقل و قوی در دوران بعد از انقلاب چه بود.

در نگارش این اثر تا حد امکان از به کار بردن لغات و تعابیر سخت و دور از ذهن خودداری شده است. هرچند که جامعه هدف این کتاب قشر جوان و به ویژه دانشجویان هستند اما در کل سعی شده اثر با نثری روان ارائه شود تا ضمن داشتن یک بار دراماتیک برای قشرهای مختلف کتاب خوان از جمله دانش آموزان دبیرستانی و همچنین خانم های خانه دار و همه افراد دیگری که خواهان شناخت بهتر امام هستند مفید فایده و موثر باشد. این کتاب بر خلاف اکثر زندگینامه های منتشر شده با موضوع امام خمینی یک اثر تحقیقاتی یا کار پژوهشی و تاریخی صرف نبوده و تا سرحد امکان به مرزهای داستان نزدیک شده است.

از آنجا که قهرمان اصلی این کتاب یک شخصیت واقعی بوده و ما به ازای بیرونی دارد در نگارش آن از قوه تخیل بسیار کم و به صورتی محدود استفاده شده است.ذکر دقیق تاریخ ها در زندگی امام و همچنین تطبیق دیالوگ ها با متن اصلی نوشتاری و گفتاری ایشان در دوره های مختلف تاریخی همواره مورد نظر بوده است. عمده مزیت این کتاب نسبت به سایر کتاب هایی که در مورد امام نوشته شده پرداختن به زندگی امام در دوران بعد از انقلاب و تا زمان رحلت ایشان می باشد.

تا به امروز اکثر کتاب هایی که در مورد زندگی امام نگارش یافته نهایتا با پیروزی انقلاب اسلامی و در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ پایان یافته اما در این کتاب طی دو فصل به دوران مدیریت و رهبری امام در سالهای ابتدایی انقلاب و همچنین جنگ پرداخته شده و رونمایی از برخی ابعاد کمتر معرفی شده از مدیریت امام در اداره جنگ و نیز مقابله با تحریم ها و فشارهای بین المللی مورد نظر بوده است.

در کتاب «روح الله» چندین نامه و سند تاریخی از امام خمینی برای نخستین بار معرفی شده است. به گونه ای که این اسناد تاکنون حتی در صحیفه امام نیز نیامده است. در مجموع این اثر سعی دارد نسل جوان امروز را که بعضی از آنها حتی بیست سال بعد از فوت امام متولد شده اند با یک تصویر کلی از مجموعه سلوک شخصی، آراء فقهی و نیز مدیریت سیاسی و اجتماعی امام آشنا نموده و تا سر حد امکان ایشان را به واقعیت نزدیک سازد. گفتنی است خواننده ضمن خواندن این اثر، تاریخ صد ساله ایران معاصر از انقلاب مشروطیت تا پایان جنگ تحمیلی را از دریچه دید امام به نظاره می نشیند. امید که خوانش این اثر در شناخت شخصیت تاریخی یکی از رهبران بزرگ به ویژه برای نسل جوان موثر افتد.

کتاب «روح الله» روایت مستند زندگی امام با همکاری بنیاد تبیین اندیشه های امام خمینی(س)و انتشارات شهرستان ادب منتشر شده و توسط هادی حکیمیان به رشته تحریر درآمد.

* نویسنده کتاب روح الله

. انتهای پیام /*