امام خمینی از منظر دانشمندان جهان
پدیدآورنده (ها): پاک نیا، عبد الکریم
آغـاز سخن:
سخن گفتن در مورد ابعاد شخصیت و اندیشه های تابناک امام خمینی (س) رهبر بـزرگ جـهان اسـلام در عصر حاضر و پدید آورنده مهم ترین حادثه قرن بیستم کاری بس دشوار است.
با اینکه تـا به حال مقالات و کتاب های بسیاری در این زمینه نوشته شده است، در معرفی شخصیت کـامل آن رادمرد جهان اسـلام بـه پایان راه نرسیده ایم، بلکه هنوز برای شناخت کامل هویت آن شخصیت فرزانه راهی دراز در پیش داریم و باید اعتراف نمود که:
من چه گویم یک رگم هشیار نیست وصف آن یاری که او را یار نیست
یک دهـان خواهم به پهنای فلک تا بگویم وصف آن رشک ملک
ور دهان یابم چنین و صد چنین تنگ آید در بیان آن امین
کلید واژه های ماشینی:
امام، امام خمینی، اسلامی، امام خمینی (س) رهبر بزرگ جهان، شخصیت، انقلاب، جهان، سیاسی، رهبر بزرگ جهان اسلام، دین
حضرت امام خمینی (س) به عنوان فقیهی ژرف نگر و حکیمی خردمند و سیاستمداری دورانـدیش و عـارفی الهی، توانسته بود در پرتو مناجات های شبانه و توکل و معرفت و اخلاص، به منبع نورانیت الهی و اقیانوس بی کران عرفان و معنویت متصل گردد. به همین دلیل دست یابی به افق اندیشه های این شـخصیت عـظیم برای اندیشمندان اگر غیر ممکن نباشد، آسان نخواهد بود.
امیر مؤمنان علیه السلام در مورد شخصیت چنین مردانی می فرماید: «هَجَمَ بِهِمُ الْعِلْمُ عَلَی حَقیقَةِ الْبَصیرَةِ، وَ باشَروُا رُوْحَ الْیَقینِ، وَاسْتَلانُوا مَااسْتَوْعَرَهُ الْمـُتْرَفوُنَ. وَ أنـَسُوا بِمَااسْتَوْحَشَ مِنْهُ الْجاهِلُونَ وَ صَحِبُوا الدُّنْیا بِأَبْدانٍ أَرْواحُها مُعَلَّقَةٌ بِالْمَحَلِّ الأَْعْلی. اُولئِکَ خُلَفاءُ اللّهِ فِی أَرْضِهِ وَ الدُّعاةُ اِلی دینِهِ، آهِ آهِ، شَوْقا اِلی رُؤْیَتِهِمْ؛ آنان با نور دانش به حقیقت ادراک و بـصیرت رسـیدند و جـوهره یقین را با جان خود دریـافته اند و آنـچه را کـه بر افراد رفاه طلب دشوار می نمود راحت و آسان گرفته و با آنچه که نا آگاهان از آن بیم داشتند مأنوس شدند. با بدن هـایی هـمنشین دنـیا گشتند که روح های آن ها به [قله های رفیع] عـالم مـلکوت پیوند خورده است. آنان جانشینان خدا در زمین او و دعوت کنندگان مردم به سوی دین اویند. آه! آه! چقدر مشتاق دیدارشان هستم!. (نهج البلاغه، حکمت ۱۴۷)
در ایـن مـجموعه بـر آنیم که بخش هایی از مهم ترین ویژگی های شخصیتی امام راحل را از زبـان و قلم دانشمندان و متفکران آزاد اندیش جهان بشنویم، زیرا:
خوشتر آن باشد که سرّ دلبران گفته آید در حدیث دیگران
به امـید ایـنکه بـه این بهانه بتوانیم زمینه آگاهی بیشتری نسبت به ویژگی های شخصیتی آن نـادره دوران را فـراهم نمائیم. برای سهولت امر این نوشتار کوتاه را در دو بخش تقدیم می کنیم. در بخش اول از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و در بخش دومـ از سـخنان صـاحب نظران غیر مسلمان آگاه خواهیم شد.
بخش اول: امام خمینی (س) از منظر انـدیشمندان مـسلمان
سـخن را با روایتی مشهور که عدّه ای از بزرگان معاصر آن را با شخصیت حضرت امام خمینی (س) تـطبیق نـموده اند آغاز می کنیم: امام هفتم حضرت موسی بن جعفر علیه السلام فرمود: «رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قـُمْ یـَدْعوُ النّاسَ اِلَی الْحَقِّ، یَجْتَمِعُ مَعَهُ قَوْمٌ کَزُبَرِ الْحَدیدِ، لا تَزِلُّهُمُ الرِّیاحُ الْعَواصِفُ وَ لایَمِلُّونَ مِنَ الْحـَرْبِ وَ لایـَجْبُنُونَ وَ عـَلَی اللّهِ یَتَوَکَّلوُنَ وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقینَ؛ مردی از اهل قم [به پا می خیزد و] مردم را بـه حـق [و حمایت از آن] فرا می خواند. گروهی به گرد او می آیند که مانند قطعه های آهن هـستند، تـندبادهای [حـوادث و مشکلات] آنان را متزلزل نمی کند و از جنگ خسته نمی شوند و [از چیزی[ نمی ترسند و بر خداتوکل می کنند. پیروزی نهایی از آن پرهـیزگاران اسـت. (بحارالانوار، ج۵۷، ص۲۱۶.)
امام خمینی (س) سازنده تاریخ معاصر
دکتر مصطفی ایوب، دانشمند مسلمان آمـریکایی و مـسؤول گـروه مطالعات ادیان در دانشگاه تامبل آمریکا در مورد رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران می گوید:
«بنده معتقدم کـه تـاریخ، امـام خمینی (س) را به عنوان بزرگترین شخصیت جهانی قرن بیستم معرفی خواهد کـرد، زیـرا او فردی بود که هم نبوغ سیاسی و هم نبوغ دینی داشت. درست است که ولایت فقیه بـه عـنوان یک مفهوم اسلامی شیعی از غیبت صغری همواره مورد بحث و بررسی بوده ولی امـام خمینی (س) به این مفهوم تفسیر دیگری دادنـد کـه امـام معصوم علیه السلام از طریق علمایی که فقیه اند نـقشی در حـکومت دارد و آن علماء نایبان امام علیه السلام هستند و چنانچه در شخصی خصوصیاتی که امام عصر عـلیه السلام بـیان کرده فراهم گردد، فقیه اول خـواهد بـود. بنده مـعتقدم کـه از جـمله مهم ترین تأثیرات نهضت امام خمینی (س) ایـن بوده که حکومت در یک کشور بزرگ و با اهمیت اسلامی را از ماهیت لائیکی آن بـه مـاهیت اسلامی و دینی مبدل ساخت و بدین تـرتیب جمهوری اسلامی الگویی بـرای جـنبش های اسلامی جهان گردید.
من بـر ایـن باورم که از لحاظ قدرت فکری، امام تنها یک فرد یا پدیده فردی نـبود بـلکه یکی از سازندگان تاریخ بود. (شخصیت امام رحمه الله از دیدگاه رسانه ها، ص۱۴)
اثـبات بـطلان نـظریه «دین افیون مـلت ها»
اسـتاد فهمی هویدی مصری نـویسنده مـشهور روزنامه «الأهرام»،
مجله «المجله» و روزنامه «الشرق الأوسط» مـی گوید:
«بـاید گفت: که به طور کلی ذهـن انـسان از بیان دسـتاوردهای امـام عـاجز است ولی می توان آن ها را در بـندهای ذیل خلاصه کرد:
۱ ـ اعتبار بخشیدن دوباره به ملت ایران و متوقف نمودن دشمنی و بی حرمتی بـه شـخصیت مذهبی آنان که رژیم گذشته ایـران درصـدد بـی ارزش کـردن آن بـود.
۲ ـ ایشان گفته هـایی چـون «دین عنصری است افیون ملل و عامل خمود و سستی» را رد کردند و ثابت نمودند که اگر از دین به درسـتی اسـتفاده شـود عنصری فعال و مؤثر در برانگیختن ملت هاست.
۳ ـ امـام خمینی (س) پیـروزی مـستضعفین و پیـشرفت مهم مواضع اسلامی را در جهان معاصر محقق ساختند.
۴ ـ امام در مقابل قوای استکبار جهانی با قدرتی عظیم قد علم کردند و در مقابل ایشان سکوت نکردند.
۵ ـ در چهارچوب افکار مذهبی به پیـروزی بزرگی دست یافتند و آن، تشکیل حکومتی جدید پس از سال ها انتظار بود و این دستاورد از اهمیت خاصی برخوردار است. (همان، ص۶۲.)
اهتمام ویژه به حفظ اسلامیت نظام
دکتر ادریس کتانی نویسنده معروف مراکشی و از اعضای مـجمع کـبار العلماء مغرب می گوید:
«به عقیده من مهم ترین کارامام خمینی (س) حفاظت از اسلامی ماندن انقلاب پس از پیروزی بود. برای توضیح مطلبم نیاز دارم قسمتی از تاریخ معاصر را که، خود شاهد آن بوده ام برای شـما بـازگو کنم.
من در متن انقلاب بزرگ مردم الجزایر بودم. در آن انقلاب همه مردم مسلمان بودند و با شعارهای اسلامی و با دست خالی استعمار ۱۳۰ ساله فرانسه بـر مـاورءالبحر را پایان دادند. اما بلافاصله بـعد از پیـروزی انقلاب، سوسیالیست ها مسلمانان را کنار زدند و حاکمیت خود را بر مردم تحمیل کردند. زیرا انقلاب مردم اسلامی الجزایر کادر رهبری اسلامی نداشت. همان روزها، درسـت چـند روز پس از پیروزی، «تیتو»، «نـاصر» و «نـهرو» به الجزایر آمدند تا رسما سوسیالیست بودن مبارزات مردم را اعلام کنند. ولی نکته مهم در انقلاب اسلامی ایران، اصرار امام خمینی (س) بر اسلامی ماندن حکومت بود. رمز موفقیت امام هم در ایـن بـود که با تکیه بر مردم مسلمان، گروه های مقاومت تشکیل داد و از نیروی انقلابی آنان کمک گرفت ونگذاشت صاحبان قدرت نظامی و سیاسی، حکومت را از دست مسلمانان بگیرند. تشکیل سپاه مردمی، دفاع از انقلاب وحضور مـردم مـسلمان در صحنه و اسـتفاده از کادرهای اسلامی و مقاومت امام در رهبری اسلامی باعث شد تا غربی ها در تحلیل های خود دچار شکست شوند.
بعد از پیـروزی انقلاب اسلامی ایران، یکی از افرادی که برای بررسی و دیدار از انقلاب ایـران بـه کـشور شما سفر کرد، یک وکیل دادگستری مغربی و دبیر کل حزب اتحاد سوسیالیستی مراکش بود که در بازگشت نـوشت: «انـقلاب و رهبری امام به نحوی است که غربی ها حتما در مورد آن نمی توانند تئوری های درستی ارائه کـنند. »
فـرصت را غـنیمت می شمارم و اعلام می کنم که کتاب ها و نظریات زیادی از علمای اسلامی علیه امام خمینی (س) دیده ام ـ چـه در داخل و چه در خارج ایران ـ اما به عنوان یک عالم دینی اذعان می کنم کـه همه آن ها یا بـه خـاطر جمود اندیشه است و جهل به مسائل سیاسی، یا دگم اندیشی در مسائل اسلامی عامل آن ها بوده است، که به هر حال نظریات معتبری ارائه نکرده اند. رضوان خداوند بر او باد. (همان، ص۴۷)
رهبر ۷۹ ساله و ارتباط عـمیق با نسل جوان
آقای احمد هوبر از اندیشمندان مسلمان اهل سوئیس می گوید: «هنگامی که من از سال ۷۹ ـ ۱۹۷۸ (۵۷ - ۱۳۵۶) به مطالعه درباره امام خمینی (س) به خصوص از منابع ایرانی شروع نمودم، به طرز عجیبی شـگفت زده شـدم، چراکه امام خمینی (س) اولین رهبر مذهبی در قرن ماست که انقلابی را به وجود آورد که همزمان سه وجهه مذهبی، سیاسی و فرهنگی را در خود جمع کرده بود. تمام انقلابیون قرن ما نـظیر لنـین، مائوتسه تونگ یا آدولف هیتلر و موسولینی! یک انقلاب سیاسی و اجتماعی را به وجود آوردند؛ اما چون آنان بویی از مذهب نبرده بودند، راه و روش هایشان امروزه کهنه شده و طرفدارهایشان به پایان خط رسـیده اند، ولی امـام خمینی (س) اولین رهبر مذهبی است که دین، سیاست و فرهنگ را یک جا به کار گرفته و به همین دلیل نیز ادامه خواهد یافت.
از جمله کارهای اعجاب انگیز امام خمینی (س) ارتـباط عـمیق بـا نسل جوان است. با ایـنکه او بـخش اعـظم زندگی اش را پشت سرگذاشته بود، امّا نسل جوان را به میدان مبارزه می کشانید، اصولاً روحیه و شرایط سنی نسل جوان طوری است که بـیشتر از هـمسالان خـود تأثیر می پذیرد تا از پیر مردی که در دوران انقلاب حـدود ۵ بـرابر سن جوان های کشور از عمر خویش را سپری کرده بود. این در حالی است که رهبران سایر انقلاب ها، در هنگام انقلاب، جوان یـا مـیان سـال بوده اند. رمز این توفیق را من در شخصیت منحصر به فرد امـام خمینی (س) می دانم که او نه تنها از ارزش های بزرگ اخلاقی ـ انسانی و ایمان عمیق مذهبی برخوردار بود بلکه عالمی دانـشمند و فـقیهی آگـاه از مسائل جاری بود و درزمینه های سیاست و دانش اجتماعی و اقتصادی اطلاعات وسیعی داشـت، زیـرا بدون این دانش ها، یک عالم مذهبی به دور از اطلاعات گسترده جهان امروز نمی تواند چنین قدرت نمایی کـرده و هـیولای وحـشتناکی را که به نمایندگی از امریکا و سایر قدرت ها در ایران حکومت می کرد به زیر بـکشد.
نـکته ظـریف دیگری را که من در نهضت امام خمینی (س) احساس کردم این است که انقلاب اسـلامی ایـران مـستقیما از بطن مردم جوشیده است، نه اینکه مثل انقلاب فرانسه از روشنفکرانی چون «ژان ژاک روسو»، «ولتر»، «دیـدرو» و دیـگران تغذیه شود. به واقع باید انقلاب اسلامی را انقلاب مردمی نامید. (فصلنامه حضور، ش۲۷، ص۶۶ به بعد، با تـلخیص)
شکوهمندترین مرد جـهان در یـک اتـاق ساده
اسماعیل ولی اف، رئیس مدرسه عالی دفاع نخجوان می گوید:
«این واقعیتی تردیدناپذیر است کـه امـام خمینی (س) با آن شکوه و عظمتی که داشتند در کمال سادگی زندگی کردند. مـن خـودم در مـحل سکونت امام خمینی (س) حضور یافتم واز نزدیک اتاقی را که در آن زندگی می کردند دیدم. قبل از آنـکه بـه آن مکان وارد شوم، احساس می کردم که وارد فضایی بزرگ خواهم شد که جلوی در آن مـاشین هـایی آخـرین سیستم پارک شده است، گمان می کردم که ایشان هم در بنایی با شکوه زندگی می کنند، زیـرا القـائات سـوء دشمنان انقلاب اسلامی به ما اینگونه تفهیم کرده بود.
ولی وقتی در آن جا حـضور یـافتم همه تصوراتم تهی از آب درآمد، زیرا زندگی این انسان بزرگ با زندگی عادی ایرانی ها کاملاً هـمانند و یـکسان بود، بلکه باید بگویم که ایشان زندگی خود را صرف اعتلای مذهب و امـت اسـلامی کرده است. زندگی امام از زندگی من کـه مـعلم هـستم ساده تر بود. او همیشه زنده است و من در سـایه اوسـت که به ایران آمدم. وقتی پشت در اتاق ایشان قرار گرفتم، از پشت پنجره عـکس او را بـوسیدم و در دلم گفتم: اماما! تو هرگز از یـادها فـراموش نخواهی شـد. تـو هـمیشه زنده ای. (امـام خمینی (س) در حدیث دیگران، ص۴)
تأثیر کلام
دکتر غیاث الدیـن صـدّیقی، متفکر آزاد اندیش انگلیسی و عضو پارلمان مسلمانان انگستان می گوید: «شخصیت امام رحمه الله تـأثیر عـمیقی بر دنیای جدید و به خصوص بـر امت اسلامی داشته اسـت.
مـدت ها بود که ما رهبری نـداشتیم کـه آنچه را می گفت تأثیر داشته باشد. به نظر من این مهم ترین خصوصیت امام خمینی (س) بود، مردم احساس می کردند کـه هـر آنـچه ایشان انجام مـی دادند، هـیچ دلیلی جز برای عـزت اسـلام و کیان اسلامی نداشت. این مهم ترین دستاورد و این ویژگی شخصیت او بـود. در جـامعه اسلامی خـیلی مـعمول شـده است که هرگاه چـیزی مطابق معمول وخوب پیش نرود مردم می گویند: «ما یک خمینی لازم داریم. »
او نوعی استاندارد اخلاقی و رهـبری در جـامعه مسلمانان بنیان نهاده است و هرکسی کـه مـی خواهد بـرای خـود کـسی بشود، باید خـصوصیت امـام خمینی (س) را داشته باشد. (امام خمینی (س) درحـدیث دیگران، ص۹۲)
دفاع از مقدسات مسلمانان
مولانا نواب بلدین نقشبندی از دانشمندان برجسته اهل سنت مـی گوید:
«امـام خمینی (س) جامعه ایرانی غرق در فرهنگ فاسد غـرب را تـبدیل بـه جـامعه ای کـاملاً اسـلامی کرده، آن بزرگ مرد تاریخ بشریت پس از سکوت طولانی جهان اسلام در برابر اهانت سلمان رشدی به مقدسات مسلمین، فتوایی صادر کرد که ابرقدرت ها و همه دول ضد اسلامی جهان را شوکه نـمود. (خورشید بی غـروب، ص۷۴ بـه نقل از بولتن خبرگزاری، ۲۲ / ۳ / ۱۳۶۸)
نمونه ای از رهبری صدر اسلام / مولانا کوثر نیازی می گوید:
«امام خمینی (س) این مسأله را ثابت کردند که برای استقرار حکومت اسلامی لازم نیست تمامی عوامل کامل و مهیا باشد. تمام آنچه کـه بـرای برپایی اسلامی «توحیدی» لازم است وجود «مجتهدی» متعهد است که به توده های مسلمانان در مقابل «منافقین» و جهان «کفر» الهام بخش باشد. روش سیاسی و شخصی امام خمینی (س) مثالی برای رهبریت اسـلامی شـده است. نه ثروت ونه قدرت، هیچ کدام نتوانستند وی را فریب دهند.
روش زندگی وی قابل مقایسه با رهبران صدر اسلام می باشد. امام خمینی (س) به عـنوان مـعلم و مشعل داری بزرگ درزمان معاصر و آیـنده مـسلمین ظاهر گردیده اند. بدون اغراق می توان گفت: وجود امام برای مسلمین برکت، و اعمال و گفتار ایشان چون منبع ابدی وحی برای مسلمین است. (خورشید بی غروب، ص۷۶)
او یک آیت حقیقی از الله بود
پروفسور «حامد الگار» استاد اسلام شناسی در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا می گوید:
«یک مسلمان هرچه قدر بخواهد از یک شخصیت بزرگ معنوی تـعریف و تـمجید کند، به خاطر آنکه بزرگی و عظمت تنها از آن خداست و نمی توان شخصی غیر از خداوند را با این صفات خواند، بهتر است در عوض به کارگیری چنین لفظی گفته شود که عظمت و بزرگی خداوند بـنحو نـادری در آن فـرد جلوه پیدا کرده و او را به آیتی از «الله» مبدل ساخته است. امام خمینی (س) قطعا چنین آیتی بود. هرکس کـه سعادت حضور درکنار او را داشته باشد می داند، زیارت وی حتی هنگامی که او یـک کـلمه سـخن نیز نمی گفته، عمیق ترین تأثیر را بر روی آدمی می گذاشت. راز این تأثیر در همان ویژگی الهی نهفته است. »
به عقیده ایـن اسـتاد آمریکایی مسلمان، یکی دیگر از ویژگی های رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران آرامشی بود کـه در امـام وجـود داشت. او در توضیح این سخن خود می گوید: «آرامشی که در امام وجود داشت، متعلق به فردی بـود که با شیوه ای زاهدانه خود را غرق در «اندیشه و عبادت الهی» کرده بود، اما در عـین حال آنچنان به اقـدامات سـیاسی مهمی دست می زد که به لحاظ گستردگی و تأثیر، در هیچ فرد انقلابی وجود نداشت وبه خاطر چنین ویژگی وی بود که در شخصیت او نوعی تکامل و همه جانبگی ایجاد کرده بود، به طوری که از عـابد گرفته تا عامی و از عارف گرفته تا قاضی، همه را تحت تأثیر قرار می داد. در یک کلام، «زندگی او تجلّی عمل صالح و ایثار بود و او در این دنیا چنان به سر می برد که گویی دائما مجذوب عـز قـدس الهی است و دقیقا به این دلیل بود که میلیون ها مسلمان جهان از ممالک مختلف به او عشق ورزیده و به راهش ایمان آوردند. (روزنامه کیهان، ۱۸ / ۴ / ۱۳۶۸)
بخش دوم: امام خمینی (س) از منظر دانشمندان غیر مسلمان
سمبل مـبارزه عـلیه ارزش های مادی غرب
دکتر «دیمتری کیت سیکس» از متفکران مسیحی ارتدکس و استاد تاریخ روابط بین الملل کشور یونان می گوید: «برای ما مسیحیان ارتدکس یونان که تفوق جویی شـیطانی ارزشـ های غربی را رد می کنیم، امام خمینی (س) نمونه ای بود از یک مبارز جهانی، جهت استقرار حق به جای ارزش های مادی. اگر چه تبلیغات جهانی غرب سعی می کرد از ایشان یک تصویر فناتیک (فناتیک یعنی: متعصب در دین یا مذهب، طرفدار شدید یک فرقه یا یـک حـزب. (فرهنگ معین)) تـرسیم نـماید، ولی مـا می دانیم که وجود او مملو از مـهر و مـحبت نـسبت به تمام ملل روی زمین -که در مسیر خدا حرکت می کردند و برتری ارزش های مادیگری را رد می کردند- بود. (شخصیت امام رحمه الله از دیدگاه رسانه ها و متفکران جهان، ص۵۸)
شخصیت شگفت انگیز و بی نظیر تاریخ معاصر
«رابـین وود زورثـ»، نـویسنده و محقق مسیحی از کشور آمریکا می گوید:
«درباره آیت اللهـ خـمینی رهبر جمهوری اسلامی، صحبت ها و حب و بغض های فراوانی مطرح شده است. در فرصتی که برای دیدار او پیش آمد، فکر کردم در چـنین مـوقعیت مـهمی، تلاش لازم را به کار برم و نتیجه را هرچه شد قبول نـمایم.
از نظر دنیای غرب، امام خمینی (س) مظهر سرسختی، غرور و انعطاف ناپذیری بود، حتی آن عدّه از غربی هایی کـه مـن آنـ ها را ملاقات کرده بودم و آن ها نیز قبلاً امام را دیده بودند، ضمن آن کـه جـذّابیت رهبری ایشان را انکار نمی کردند ولی رفتار او را فاقد گرمی و خنده توصیف می کردند.
حالا من فرصتی یافتم، تا خـودم قـضاوت کـنم. فرصت برای دیدن کسی که برجستگی و شامخیت شخصیت او ایران را در برگرفته بود، آن کـه سـیاستش بـاعث تحولات عمیق در ایران و برانگیختن خشم فراوان غرب شده بود.
من در جلو هال (حسینیه جـماران) قـرار گـرفتم، به محض حضور امام روی بالکن حـسینیه، جـمعیت حـاضر یکپارچه از جای خود برخاستند و فریاد زدند خمینی، خمینی، خمینی. اولین باری بود که چـنین رفـتار عمیقا هیجان انگیز، شادمانه، مبارزانه و احترام آمیز را نسبت به یک انسان مشاهده می کردم. هنگامی کـه در بـاز شـد و او وارد شد، توفانی از انرژی برخاست. عبای قهوه ای، عمامه مشکی و محاسن سفیدش همه مولکول های ساختمان را به حـرکت درآورد. تـوجه حضّار آن چنان متمرکز و میخکوب شد که هر چیز دیگر غیر از او ناپدید شـد.
خـمینی بـه مثابه هاله یک نور در حال حرکت به عمق وجدان و آگاهی همه کسانی که در حسینیه جـماران حـاضر بـودند، نفوذ کرده بود. او تمام تصاویر تخیلی را که هرکس قبل از ملاقات با او در ذهـن خـود ساخته بود، منهدم می کرد. حضورش چنان پرقدرت بود که من خود را در محاصره هیجاناتم و در فاصله بسیار دور از ایـده ها و تـجارب شخصی قبلی ام احساس می کردم.
من قبلاً انتظار داشتم پیرامون حرکات سیما و انـگیزه های او و شـگفتی های طبیعت واقعی او به تحقیق بپردازم، ولی قدرت خـمینی، تـوفیقات او و قـدرت مطلق کنترل و احاطه نفسانی او، همه قالب های ارزیـابی ذهـنی مرا نابود ساخت و من خود را در حال گرفتن احساس و انرژی که توسط اشعه حـضور او در حـال تبلور بود یافتم.
خمینی یـک تـوفان بود، بـا ایـن هـمه درنهاد این توفان یک سکون و آرامـش مـطلق وجود داشت. او بسیار شدید و آمرانه بود و در عین حال بسیار آرام بخش. او پاسخگو، بـاز و پرتـأثیر بود. در درون او یک حقیقت ساکن و غیر قـابل حرکت وجود داشت، ولی هـمین بـی حرکتی باعث حرکت کلی یـک کـشور شد.
او یک انسان معمولی نبود، در واقع تمام کسانی را که قبلاً ملاقات کرده بـودم از عـرفا و زهّاد تا راهب های بودایی، حـکمای هـندی و دیـگران، هیچ کدام دارای چـنین حـضور برق آسا و انرژی بـخشی نـبودند.
برای آن ها که توانستند ببینند و احساس کنند، هیچ گونه ابهامی درباره کمالات والای خمینی بـاقی نـماند. این عظمت و کمال در همه جا مـنعکس بـود. در تنفسش، در حـرکت انـدام و دسـتانش، در آتش شخصیتش و در آرامش آگـاهی و وجدانش؛ همه چشم ها به سوی خمینی بود، در آنجا اثری از خودخواهی و خودپسندی نبود.
همه حواس اوبـه شـکل سرسختانه و در عین حال برنامه ریزی شـده ای بـه هـمان نـقطه ای مـعطوف بود که بـه نـحو زیبا و عارفانه ای جوّ آن جمع را جلب کرده بود. علی رغم آن اراده شدید و اخلاق پرصلابت و سازش ناپذیر، روحیه کاملاً مـثبت و هـموار او در حـرکت دستانش و صدای صاف کردن حنجره اش و افکار مـتمرکزش مـتجلی شـده بـود.
در حـالی کـه صدها مسلمان عاشق میهن در مجلس، عظمت او را فریاد می زدند و با تحسین و ستایش مطلق از او به وفاداری عاشقانه اش سوگند یاد می کردند، او در درون خود بود و همچنان آرام و بی حرکت باقی مانده بود. چـنین صحنه هایی خارج از مرز تصور و حدودی بود که من به آن ها خو گرفته بودم.
خواننده ممکن است این توصیفات را مبالغه آمیز بداند. چنین کسی باید بداند که علیرغم همه شنیده های قـبلی ام و عـلیرغم مطالب متضادی که قبلاً دریافت کرده بودم، اولین و واقعی ترین تأثیر شخصیتی [امام] خمینی هیچ ارتباطی با مقولات مطرح شده علیه او نداشت. برای آنکه بتوانید واقعه فهم فِوریه را که در شـمال تـهران (ملاقات در حسینیه جماران) اتفاق افتاد، تصور کنید به مثال های زیر توجه کنید:
برای یک لحظه فشار نوزاد برای رهایی از رحم مادر و ورود به دنـیای جـدید را تصور کنید و یا لحضه ای کـه فـرد به مردن آگاهی پیدا می کند. ریشه این حقایق خارج از چارچوب تجارب شخصی بود و برای من قبلاً قابل تصور نبود، زیرا هرگز تجربه نکرده بـودم. حـقیقت این است که وقـایع خـود آفریننده تجارب اند. موضوعیت این تجربه به نظر می رسید اساس و ریشه آگاهی مرا هدف قرار داده است. من مدل این تجربه را به نحوی بالا بردم که تمام احساسات و افکارم را به سـوی آگـاهی خود هدایت کرد. آری، امام خمینی (س) آن انسان قوی، قدرتمند و شکست ناپذیر بود؛ و شخصیت او مهم ترین ویژگی اوست و مهم ترین ویژگی حرکت او شناساندن چنین شخصیتی بود. (همان، ص۴۹)
احیاگر روحیه اعتماد به نفس در مردم
پروفسور «ام ـ اس ـ اگـوانی»، مـتخصص امور ایـران و رئیس دانشگاه جواهر لعل نهرو می گوید:
«آیت الله خمینی تنها کسی بود که از سال ۱۳۴۲ تا رحلتش سازش نـکرد. هیچ فرد دیگری در قرن حاضر قادر به ایجاد تغییراتی بنیادی در جـامعه ایـران هـمچون معظم له نبوده است. »
وی در مقایسه دوران انقلاب با زمان شاه اظهار می دارد: «رژیم شاه از مردم و حمایتشان دور بود، امـّا آیـت الله خمینی با جلب حمایت توده مردم پیروز شد و بعد از سالیان طولانی، آموزش های اسـلامی را عـملاً وارد زنـدگی مردم کرد. و مهم ترین دستاورد ایشان احیاء احترام و اعتماد به نفس در مردم بود. او تنها رهبری اسـت که توانست جنبش را بر اساس ایدئولوژی و مذهب بنیانگذاری کند که هیچ یک از رهـبران انقلاب های جهان نتوانستند بـه آنـ دست یابند. (خورشید بی غروب، محمد سپهری، ص۸۶)
الهام بخش مسیحیان آزاده
دکتر جرج موستاکیس روحانی و نویسنده مسیحی از یونان می گوید:
«زندگی مذهبی و سیاسی امام خمینی (س) و مبارزات ایشان برعلیه استعمار به روشـنی در روند تاریخ ثبت است. » این کشیش یونانی و استاد فلسفه و جامعه شناسی که وصیت نامه امام را به زبان یونانی ترجمه کرده است در ادامه می گوید:
«من یک مسیحی هستم ولی به امام خمینی (س) عـلاقه بـسیار زیادی دارم. امام خمینی (س) اصلاح کننده بزرگ امت اسلامی بوده است. من و سایر مسیحیان آزاده وظیفه خود می دانیم که از ایشان پیروی کنیم. »
آقای مستاکیس سپس احساس خود را راجع به «حسینیه جـماران» چـنین بیان می کند: «اینجا زیباترین مسجدی است که در عمرم دیده ام، زیبایی و تقدس آن به خاطر مادیات نیست. به خاطر این نیست که از طلا و یا نقره و یا بلور ساخته شده باشد، بـلکه بـه خاطر روح بزرگ امام خمینی (س) است. » آقای جرج موستاکیس گفتار خویش را با دعای ویژه مردم یونان به پایان می برد: «پروردگارا! ای خداوند قادر مطلق! روح محبوب امام عزیز، خمینی بزرگ را قـرین آرامـش ابـدی خویش گردان و او را تحت عزت و جـلال مـلکوت و هـم جوار ارواح طیبه ابراهیم، اسحق و یعقوب و تمامی انبیاء دیگر قرار ده. آمین. (جمهوری اسلامی، ۲۴ / ۱۱ / ۱۳۶۸)
عشق عمیق یک ملت
«دکتر فوسبری» کشیش و رئیس دانشگاه های کـاتولیک آمـریکای لاتـین می گوید: «امام خمینی با استفاده از ریشه های فرهنگی اسـلامی مـوجب حرکت تاریخی ملت خویش گشت. وی توانست با یک انقلاب مذهبی سیاسی، حرکت عظیمی در کشورهای اسلامی به وجـود آورد. او راهـی را بـه روی ما گشود که مهم ترین پیام آن امکان بازیابی ماهیت معنوی و قـدرت الهی و ایمان به خدا بوده است. امام با بازگشایی این راه، وجدان معنوی غرب را شدیدا به لرزه در آورد هرچند رسـانه های گـروهی غـرب سعی در پوشاندن و مخفی ساختن آن داشته باشند. »
دکتر فوسبری، مراسم عزاداری مـلت ایـران را نمونه هایی از عشق عمیق یک ملت نسبت به معشوق خود دانسته و اشک ده ها میلیون ایرانی را در سـوگ رهـبر از دسـت رفته شان، عزای یک ملت در فقدان امامِ خود خوانده و اضافه می کند: «عکس العـمل مـیلیونی مـسلمانان در غم از دست دادن تنها یک سیاستمدار نبود، بلکه درد جدایی کسی بود که ماهیت فرهنگی یـک مـلت را بـه وی بازگرداند و راه آزادگی را به جهانیان آموخت. (خورشید بی غـروب، ص۹۲)
اثبات پیروزی تفکر دینی در قرن بیستم
پروفسور پروولسی ایـتالیایی، اسـتاد ایران شناسی در دانشگاه رم می گوید:
«مهم ترین عملکرد آیت الله خمینی امکان پذیر نمودن یک انقلاب اسلامی بـود، آن هـم در کـشوری که تمدن و فرهنگی قوی را در سابقه خود دارد.
این کار باعث شد تا مردم ایران فـرهنگ واقـعی و قدیمی خود را که همان فرهنگ اسلامی بوده بشناسند و خود را متکی بر آن فرهنگ بـه جـامعه جـهانی بشناسانند.
این در حالی بودکه تا قبل از انقلاب اسلامی، تنها آوایی که از ایران بلند بود و مـعیار شـناخت جهانیان از کشور ایران اعلام می شد، صدای غربزدگی بود. بنابراین آیت الله خمینی (س) آغـاز کننده انقلابی بود که بالاخره فرهنگ اسلامی راستین ملت ایران را آشکار ساخت. (شـخصیت امـام رحمه الله از دیدگاه رسانه ها و متفکران جهان، ص۲۶)
آدرس ثابت: ۱۷۲۲۹۷https: / / www. noormags. ir / view / fa / articlepage /
مقالات مرتبط
سیمای کارگزاران در مدیریت اسلامی
معرفت و بصیرت سیاسی اسمائی
چیستی و مؤلفه های مدیریت جهادی
جلوه های مدیریت در حرکت امام حسین (ع)
بررسی مبانی فکری روشن فکری سکولار در ایران امروز
مدیریت بحران نظامی
مدیریت مقام معظم رهبری در بحران بعد از انتخابات سال ۸۸
امام حسین (ع)، الگوی زندگی (۳)
شرح دعای عرفه
اثر اعتماد نهادی بر عملکرد کارکنان وزارت ورزش و جوانان
راهبردهای امام خمینی (س) در مدیریت دفاع مقدس
اصول، مبانی و رویکردهای مدیریت بحران (با تاکید بر بحران های اجتماعی)
عناوین مشابه
تهذیب نفس و سیر و سلوک از منظر عارف کامل امام خمینی (س)
تفاوت خط انبیاء با خط عافیت طلب از منظر امام خمینی (س) ؛ آسمان در انتظار بریدگان از علفزار
وهابیت و آل سعود از دیدگاه امام خمینی (س)
بررسی تطبیقی اندیشه های سیاسی علامه نائینی رحمة الله و امام خمینی (س) با تاکید بر تاثیرپذیری از بحران های معاصر
جایگاه مؤلفه دفاعی - امنیتی در تحکیم و توسعه اقتدار ملی از منظر امام خمینی (س) و آیت الله خامنه ای
رفتار سیاسی آیة الله مدرس از منظر امام خمینی (س)
مراقبه های سلوکی بیست و دوم بهمن از نگاه امام خمینی (س)
تفسیر عرفانی از دیدگاه امام خمینی (س)
واکاوی مبانی حقوقی نظریه تغییرجنسیّت از منظر امام خمینی (س)
.
انتهای پیام /*