آزادی اخلاقی

آزادی اخلاقی

 به گزارش ایسنا، عماد افروغ (نماینده مجلس هفتم شورای اسلامی) در نشست تخصصی «تبیین اندیشه ها و آرای سیاسی امام خمینی(ره)» در جمع دانشجویان دانشگاه گیلان اظهار داشت: طبق مکاتب لیبرال، آزادی به معنای انجام خواسته های خود عاری از هرگونه قید و بند است، یعنی فرد بتواند در انجام خواسته های خود آزاد بوده و هیچ قید و بندی نداشته باشـد، امـا بعد شــرط آسیبی را مطرح کرده اند و قانون را پذیرفته اند. هیچ مکتبی در دنیا وجود ندارد که بگوید ما در انجام خواسته هایمان هیچ مانعی نداشته باشیم.

وی ادامه داد: در مقام آزادی اندیشه و تفکر نباید هیچ مانعی وجود داشته باشد. همه می توانند امتحان کنند که با تفکر آزادانه می شود به خداوند متعال رسید. طبق فطرتی که خداوند در انسان قرار داده با تفکر آزادانه به خداوند وصل می شویم. افروغ خاطرنشان کرد: وقتی می گوییم آزادی برای همگان، پای عدالت و توزیع منصفانه فرصت ها و امکانات به میان می آید و همه اینها نهایتاً منتهی به عدالت می شوند و اگر معنای دقیقی از عدالت را در نظر بگیریم، این عدالت است که آزادی را هم در بردارد ولی آزادی این قابلیت را ندارد.

 وی همچنین تصریح کرد: امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلابی، الهی، اخلاقی و مرجع تقلید نمی تواند میل گرا باشد و به عقیده من از دیدگاه امام هرگونه میل گرایی لیبرالیسم نفی است و اصل را بر ایمان گرایی و نفی خودخواهی، نفی شخصی و نفس پرستی می داند و آزادی در انتخابی که اخلاقی باشد مشروع است و انتخاب اخلاقی باعث می شود که فرد در برابر هر فرمانی مطیع نباشد.

افروغ با اشاره به اینکه برد عمل آزادی اخلاقی به مراتب وسیع تر از برد عمل آزادی از روی میل است، گفت: در آزادی هایی که انتخابش اخلاقی باشد رفتارها قابل پیش بینی است ولی رفتار انسانی که از روی لذت انتخاب کرده قابل پیش بینی نیست و دایره این انتخاب از جهتی محدود و از جهتی نیز وسیع است چون از ترس غیر خدا رهـایی می یابد. وی در ادامه گفت: امام خمینی در هدف از حکومت اسلامی حتی عدالت، آزادی و دموکراسی را با وجود تأکید بسیار هدف نهایی نمی داند بلکه هدف اصلی و غایی از حکومت اسلامی، معرفت خداست و ارزش غایی، خداوند است و این ملاک ارزشیابی نزد بزرگان است. افروغ تصریح کرد: امام خمینی، فردگرای محض و جمع گرای محض نیست امام خمینی به حقوق فردی، گروهها و جامعه توجه دارد بنابراین قید و بندها صرفاً قید و بندهای فردی نیست.

قید و بندها ناشی از یک زندگی جمعی نیز هست، هر جا که آزادی مخل عدالت باشد. امام به خاطر دغدغه هایی که نسبت به عدالت داشت محدودیت هایی را برای آزادی فردی فراهم می کرد. در فرهنگ عامه مردم فرد مطلوب تنها فردی ولایت پذیر است در حالی که فرد مطلوب جامعه فردی پرسشگر است که در عین پرسشگری فصل الخطاب رهبری را می پذیرد. افروغ در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: در حکومت دموکراسی مردم نمی توانند به صورت جمعی مجری باشند و با انتخاب نمایندگان مجلس و رئیس جمهور به صورت غیر مستقیم در حکومت به ایفای نقش می پردازند و عده ای به نمایندگی از مردم تصمیم گیری می کنند و این سؤال مطرح است که از کجا معلوم در جهت منافع خودشان تصمیم گیری نکنند؟

افروغ در ادامه گفت: در دموکراسی فقط به شکل توجه شده و نهایتاً شرعیت آن را به مقبولیت و رضایت عامه تبدیل کرده ایم و هیچ ویژگی خاصی برای شخص متصور نشده ایم و شخص باید تنها مورد قبول عام باشد پس مکانیزم و ساز و کارهای اخلاقی وجود ندارد و فقط مکانیزم ها بیرونی است. وی تصریح کرد: مردمی که پذیرای مظـروف امام می شوند مردمی عادی نیستند. ما صرفاً مشروعیت را به معنی شرعیت می دانیم و فقط از بالا به پایین نگاه می کنیم و فقط فرمان را شرعی می دانیم در حالی که از پایین به بالاتر نیز می تواند مشروعیت باشد، چرا نظارت مردم را شرعی نمی دانیم؟ آن چیزی که فرمان را مطاع می کند حکم خداست و آن چیزی هم که نظارت را توجیه می کند باز حکم خداست. افروغ در پایان گفت: امروز بنا به فرمایشات امام خمینی، نیاز داریم که در جوانانمان انگیزه نظارت را به عنوان یک وظیفه شرعی ایجاد و تقویت کنیم.

منبع: حضور، ش 64، ص 16.