سخنان رییس جلسه، دکتر طلال عتریسی

سخنان رییس جلسه، دکتر طلال عتریسی*

 بسم الله الرحمن الرحیم

برادران و خواهران گرامی! سلام علیکم

پنجمین و آخرین محور بحثهای این همایش، «دیدگاه امام(ره) درباره دنیای غرب و استکبار جهانی؛ شرایط رابطه و روشهای مقابله با آن» نام دارد.

امام خمینی(ره) ایالات متحده امریکا را «شیطان بزرگ» نامیدند، چرا که این کشور، با توطئه چینی، طراحی کودتا، حمایت از حکومت شاه و دخالت در امور کشورهای اسلامی، اقدام به غارت و چپاول منابع آنان نموده است. امام، زمانی امریکا را مظهر استکبار جهانی نامیدند که هنوز جنگ سرد به پایان نرسیده و با شروع روند جهانی شدن، دوران یکّه تازی امریکا برای سلطه بر جهان، آغاز نشده بود.

پس از سرنگونی شاه در سال 1357، انقلاب اسلامی، مستقیما در برابر سیاستهای امریکا در ایران وکل منطقه ایستاد وهنوز هم با گذشت دو دهه از پیروزی انقلاب، رابطۀ ایران و امریکا همچنان با سردی و تیرگی همراه است. البته گاه و بیگاه در هر دو کشور، برخی افراد، مخفیانه یا آشکارا از لزوم تجدید نظر در این روابط سخن می گویند. بدیهی است هر دو طرف برای از سرگیری روابط دو جانبه، پیش شرطهایی تعیین می کنند که تحقّق آنها دشوار به نظر می رسد امریکا برای این امر، سه شرط دارد:

1 - عدم مخالفت ایران با روند سازش اعراب و اسرائیل؛ 2 – عدم حمایت ایران از تروریسم(!)؛ 3 - توقف تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای از سوی ایران.

اما شروط ایران عبارتند از: خودداری امریکا از دخالت در امور داخلی ایران و ایجاد فشار بر ضد ایران و د رنهایت آزاد سازی اموال و داراییهای توقیف شده ایران در امریکا.

البته پیش شرطهای دیگری هم وجود دارد که نشستن بر سر میز مذاکره را دشوار تر می کند اما با بررسی رویدادهایی که در این زمینه رخ داده است یا می توان دریافت که عوامل و اسباب دیگری هم در این روند مؤثر هستند. به عنوان مثال افکار عمومی امریکا معتقد است که می توان بدون پیش شرط وارد مذاکره شد و مسائلی مانند عبور خط لولۀ انتقال نفت باکو_جیهان بدون گذر از ایران را مورد تجدید نظر قرارداد، چرا که عبور نفت دریای خزر از ایران، از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.

از سوی دیگر رهبران ایران معتقدند که صحنۀ درگیریهای سیاسی – فرهنگی بسیار مهمتر از اختلافات اقتصادی است که ایران تاکنون بهای سنگینی بابت آن پرداخته است. این قطع رابطه و دشمنی تا کی ادامۀ خواهد یافت؟ تا چه زمانی فرهنگ و سیاست خواهند توانست در برابر اقتصاد ایستادگی کنند؟ و راههای پیگیری این مبارزه چیست؟ اینها پرسشهایی هستند که در صدد پاسخ به آن هستیم و بحث را با طرح مقاله آقای محمد مهدی تسخیری، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در لبنان پیرامون دیدگاههای امام(ره) دربارۀ استکبار و استضعاف در حوزۀ فرهنگ و تمدن آغاز می کنیم.

منبع: رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشۀ امام خمینی(ره)، ج 2، ص 309.