کفارۀ روزه
مسأله 1660- کسی که کفارۀ روزۀ رمضان بر او واجب است،باید یک بنده آزاد کند یا به دستوری که در مسألۀ بعد گفته میشود دو ماه روزه بگیرد،یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام؛یعنی گندم یا جو و مانند اینها، بدهد،و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد،هر چند مد که میتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند،اگرچه مثلاً یک مرتبه بگوید:
«اَسْتَغْفِرُاللّٰه» و
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 287 احتیاط واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت بتواند،کفاره را بدهد.
مسأله 1661- کسی که میخواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد،باید سی و یک روز آن را پی در پی بگیرد و اگر بقیۀ آن پی در پی نباشد اشکال ندارد.
مسأله 1662- کسی که میخواهد دو ماه کفارۀ روزۀ رمضان را بگیرد،نباید موقعی شروع کند که در بین سی و یک روز،روزی باشد که مانند عید قربان،روزۀ آن حرام است.
مسأله 1663- کسی که باید پی در پی روزه بگیرد،اگر در بین آن بدون عذر یک روز روزه نگیرد،یا وقتی شروع کند که در بین آن به روزی برسد که روزۀ آن واجب است، مثلاً به روزی برسد که نذر کرده آن روز را روزه بگیرد،باید روزهها را از سر بگیرد.
مسأله 1664- اگر در بین روزهایی که باید پی در پی روزه بگیرد عذری مثل حیض یا نفاس،یا سفری که در رفتن آن مجبور است،برای او پیش آید،بعد از برطرف شدن عذر واجب نیست روزهها را از سر بگیرد بلکه بقیه را بعد از برطرف شدن عذر بهجا میآورد.
مسأله 1665- اگر به چیز حرامی روزۀ خود را باطل کند،چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا،یا به جهتی حرام شده باشد،مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض،بنابر احتیاط کفاره جمع بر او واجب میشود؛یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند،یا به هر کدام آنها یک مد که تقریباً ده سیر است گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد.و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها که ممکن است باید انجام دهد.
مسأله 1666- اگر روزهدار دروغی را به خدا و پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم نسبت دهد،کفارۀ جمع که تفصیل آن در مسألۀ پیش گفته شد بنابر احتیاط بر او واجب میشود.
مسأله 1667- اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند،یک کفاره
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 288 بر او واجب است.ولی اگر جماع او حرام باشد یک کفارۀ جمع واجب میشود.
مسأله 1668- اگر روزهدار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع،کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد،برای همۀ آنها یک کفاره کافی است.
مسأله 1669- اگر روزهدار جماع حرام کند و بعد با حلال خود جماع نماید یک کفاره جمع کافی است.
مسأله 1670- اگر روزهدار کاری که حلال است و روزه را باطل میکند،انجام دهد، مثلاً آب بیاشامد و بعد کار دیگری که حرام است و روزه را باطل میکند انجام دهد، مثلاً غذای حرامی بخورد،یک کفاره کافی است.
مسأله 1671- اگر روزهدار آروغ بزند و چیزی در دهانش بیاید،چنانچه عمداً آن را فرو ببرد،روزهاش باطل است.و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب میشود،و اگر خوردن آن چیز حرام باشد،مثلاً موقع آروغ زدن،خون یا غذایی که از صورت غذا بودن خارج شده،به دهان او بیاید و عمداً آن را فرو برد،باید قضای آن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط،کفارۀ جمع هم بر او واجب میشود.
مسأله 1672- اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد،چنانچه در آن روز عمداً روزۀ خود را باطل کند،باید یک بنده آزاد نماید یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد.
مسأله 1673- اگر به گفتۀ کسی که میگوید مغرب شده افطار کند و بعد بفهمد مغرب نبوده است،قضا و کفاره بر او واجب میشود.ولی اگر خبر دهنده عادل بوده فقط قضای آن روز واجب است.
مسأله 1674- کسی که عمداً روزۀ خود را باطل کرده،اگر بعد از ظهر مسافرت کند، یا پیش از ظهر برای فرار از کفاره سفر نماید،کفاره از او ساقط نمیشود بلکه اگر قبل از ظهر مسافرتی برای او پیشامد کند،بنابر احتیاط کفاره بر او واجب است.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 289 مسأله 1675- اگر عمداً روزۀ خود را باطل کند،و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا مرض برای او پیدا شود،کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 1676- اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است و عمداً روزۀ خود را باطل کند بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 1677- اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال و عمداً روزۀ خود را باطل کند،بعد معلوم شود اول شوال بوده کفاره بر او واجب نیست.
مسأله 1678- اگر روزهدار در ماه رمضان با زن خود که روزهدار است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد،کفارۀ روزۀ خودش و روزۀ زن را باید بدهد،و اگر زن به جماع راضی بوده،بر هر کدام یک کفاره واجب میشود.
مسأله 1679- اگر زنی شوهر روزهدار خود را مجبور کند که جماع نماید،یا کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد،واجب نیست کفارۀ روزۀ شوهر را بدهد.
مسأله 1680- اگر روزهدار در ماه رمضان،با زن خود که روزهدار است جماع کند،چنانچه به طوری زن را مجبور کرده باشد که از خود اختیاری نداشته باشد و در بین جماع زن راضی شود،باید مرد دو کفاره و زن یک کفاره بدهد،و اگر با اراده و اختیار عمل را انجام دهد اگرچه مجبورش کرده باشد مرد باید کفارۀ خودش و زن را بدهد.
مسأله 1681- اگر روزهدار در ماه رمضان با زن روزهدار خود که خواب است جماع نماید،یک کفاره بر او واجب میشود و روزۀ زن صحیح است و کفاره هم بر او واجب نیست.
مسأله 1682- اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل میکند بهجا آورد،کفارۀ زن را نباید بدهد و بر خود زن هم کفاره واجب نیست.
مسأله 1683- کسی که به واسطۀ مسافرت یا مرض روزه نمیگیرد،نمیتواند زن
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 290 روزهدار خود را مجبور به جماع کند،ولی اگر او را مجبور نماید بنابر احتیاط باید کفارهاش را بدهد.
مسأله 1684- انسان نباید در بهجا آوردن کفاره کوتاهی کند،ولی لازم نیست فوراً آن را انجام دهد.
مسأله 1685- اگر کفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بهجا نیاورد،چیزی بر آن اضافه نمیشود.
مسأله 1686- کسی که باید برای کفارۀ یک روز شصت فقیر را طعام بدهد،اگر به شصت فقیر دسترسی دارد،نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد،یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید،ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود میدهد یا به آنها میخوراند میتواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
مسأله 1687- کسی که قضای روزۀ رمضان را گرفته،اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد،باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمیتواند بنابر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.
کتابرساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی (س)صفحه 291