اصـــل و روح اســلام
(مصاحبه با فرهانه گل زیب از پاکستان)
اشاره- خانم فرهانه گل زیب علی، مدیر حوزه علمیه فاطمیه پاکستان است که در سن 21 سالگی برای فراگیری علوم حوزوی راهی قم می شود. وی پس از چندین سال تحصیل به زادگاه خویش بازمی گردد و با کمک همسر خود در فیصلآباد پاکستان اقدام به تأسیس یک حوزه علمیه ویژه خانم ها با نام فاطمیّه می کند. این خانم پاکستانی مدیریت داخلی حوزه را عهدهدار می شود و همسر وی نیز به عنوان مدیر کل حوزه به ترویج مباحث دینی در بین بانوانی می پردازد که عاشق اسلام و شناخت ائمه اطهار(علیهم السلام) هستند. فرهانه گل زیب علی می گوید که در حوزه علمیه فاطمیّه یک خوابگاه ویژه خواهران وجود دارد و کلاسهای روزانه آن نیز هر روز دایر است. این مبلغ دینی، وحدت بین شیعه و اهل سنت را بسیار مهم می داند و میگوید برای نزدیکی این دو گروه در پاکستان تلاشهای زیادی میکند. در ادامه گفتگوی حضور را با این مبلغ دینی می خوانید.
حضور: در ابتدا بفرمایید این چندمین بار است که برای مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی به تهران میآیید؟
خانم فرهانه گل زیب علی: به صورت رسمی اولین بار است که در مراسم رحلت امام خمینی شرکت می کنم اما هنگامی که در حوزه علمیه قم بودیم از طرف حوزه علمیه در مراسم رحلت امام شرکت می کردیم. برای زیارت من معمولاً زیاد به ایران می آیم.
وقتی که من برای اولین بار به ایران آمدم مصادف با اولین سالگرد رحلت امام خمینی بود. در آن ایّام من شناخت زیادی از امام نداشتم و کوچک بودم. انسان وقتی درس میخواند بیشتر امام را میشناسد و وی را می فهمد. در آن دوران به امام اعتقاد داشتم اما اعتقادم به اندازه الان نبود.
در واقع من قبل از حضور در حوزه علمیه قم امام را نمی شناختم فقط می دانستم که امام خمینی انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند. از خود امام هیچ چیزی نمی دانستم. وقتی که به ایران آمدم چیزهای زیادی از امام فهمیدم. حوزه علمیه مطالب زیادی به ما آموزش میداد. در آن ایّام ما را به منزل امام در جماران بردند و به حرم وی هم بردند. در آن چند سال کتاب های امام را خواندیم و با افکار وی آشنا شدیم. آن وقت بود که ما فهمیدیم امام که بود. تا قبل از آن فقط میدانستیم که امام خمینی در ایران انقلاب کرده اما درباره امام خمینی و انقلاب اسلامی شناخت زیادی نداشتیم.
بعد از حضور و زندگی در ایران دیدگاه من خیلی زیاد تغییر کرد. تا قبل از حضور در ایران مطالب زیادی در مورد امام خمینی نمی دانستم به دلیل اینکه در پاکستان چندان بر روی این موضوع کار نشده بود اما وقتی که به لطف خدا برادران و خواهران پاکستانی به ایران آمدند،
پس از تحصیل به پاکستان برگشتند، حوزه علمیه تاسیس کرده و کتاب هایی در مورد امام خمینی تدریس کردند. من به کشورهای زیادی از جمله انگلیس و امارات رفتهام. هنگامی که در آن کشورها با چهره های مختلف درباره اسلام و امام خمینی صحبت می کنم به آنها تاکید می کنم که اگر کسی بخواهد اسلام واقعی را بشناسد باید امام خمینی را بشناسد. اگر کسی امام خمینی را شناخت و درک کرد اسلام را هم درک خواهد کرد.
حضور: اساتید شما در حوزه علمیه قم چه کسانی بودند؟
فرهانه گل زیب علی: خانم ها زندیه و گلگیری و آقایان واعظی، امینی و حسین دهنوی از جمله استادان ما در حوزه علمیه قم بودند و آقای واعظی مسئولیت پاکستانی ها در حوزه علمیه را نیز بر عهده داشت.
حضور: انگیزه و هدف اصلی شما از راهاندازی حوزه علمیه در پاکستان چه بود؟
فرهانه گل زیب علی: من وقتی به ایران آمدم و درس خواندم به فکر راهاندازی یک حوزه علمیه در پاکستان افتادم. اگر شما همین الان به پاکستان سفر کنید متوجه می شوید که مردم این کشور خیلی به وجود حوزه علمیه نیاز دارند. وقتی که من به ایران آمدم چند نفر در پاکستان در حوزه خواهران فعالیت می کردند و حوزه علمیه داشتند. بعد از حضور در ایران این فکر و ایده در ذهن من شکل گرفت که در حد مقدور، مردم پاکستان را با دین آشنا کنم. مردم پاکستان آشنایی زیادی با دین اسلام ندارند.
من معتقد بودم که اصل دین را فقط از ایران می توانیم بگیریم. خیلی از کشورها هستند که اسلامی هستند و ادعا میکنند اسلامی هستند اما روح اسلام را ندارند. پس از درس خواندن در ایران فهمیدم که روح اسلام را ایران دارد. ما در ایران خواندیم و فهمیدیم که روح و اصل اسلام چیست.
حضور: تا کنون کدام یک از آثار و کتاب های امام خمینی را خواندهاید؟
فرهانه گل زیب علی: اکثر کتابهای امام را مطالعه کرده ام. من کتابخانه بزرگی در پاکستان دارم و شاگردان زیادی هم دارم. همیشه به شاگردان توصیه می کنم که درباره امام خمینی زیاد کتاب بخوانند. من در اینترنت هم خیلی در مورد شخصیت امام خمینی کنکاش و جستجو می کنم. در پاکستان نشریه ویژه شیعیان راهاندازی کردهایم و در هر شماره یک جمله از امام خمینی می آوریم. این جملات معمولاً جملات کوتاهی از امام است. امام جملات معروفی دارد از جمله اینکه آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند. ما می خواهیم اصل اسلام را بشناسیم و آن را به سایر مسلمانان معرفی کنیم. اگر بخواهیم اصل اسلام را بشناسیم باید امام و ایران را هم بشناسیم. ما خیلی سعی و کوشش می کنیم که درباره امام و انقلاب اسلامی ایران اطلاعات بیشتری به دست بیاوریم و آن را به مردم پاکستان منتقل کنیم. به عنوان مثال در سالگرد رحلت امام در 14 خرداد و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن، هر سال ما، در پاکستان برنامه داریم. هدف ما این است که مردم پاکستان در این برنامه ها شرکت کنند و شناخت بیشتری از امام و اسلام پیدا کنند. مردم هم از این برنامهها استقبال می کنند. مردم باید بدانند که امام خمینی که بود و چه کرد. امام خمینی یک انسان معصوم نبود. مردم باید بدانند فردی که معصوم نبود چگونه یک انقلاب را ایجاد می کند و چگونه رژیم شاه را سرنگون می کند. مردم پاکستان مشتاق هستند که این موضوعات را بدانند و ما هم خیلی سعی می کنیم که افکار، اندیشه و شخصیت امام را به آنها معرفی کنیم. ما سی دی هایی را که در ایران درباره امام تهیه شده در پاکستان به مردم ارائه می کنیم.
حضور: چه موضوعی باعث شده که شما امام خمینی و دیدگاههای وی را معرف اسلام واقعی بدانید؟
فرهانه گل زیب علی: من فکر میکنم که امام خمینی در وهله اول خودش اسلام را به خوبی فهمید بعد به اسلام عمل کرد. امام خمینی اصل اسلام را مطالعه می کرد. وقتی که شما به خانه امام میروید متوجه می شوید که چقدر خانه وی ساده و کوچک بوده است اما امام خمینی خودش خیلی بزرگ است و واقعاً در اسلام ذوب شده است. امام خمینی اسلام را به خوبی فهمیده بود که توانست انقلاب اسلامی را در ایران ایجاد کند. نکته مهمتر اینکه امام خمینی از هیچ کس نمی ترسید. وی می گفت که قدرت برتر نه شوروی است نه آمریکا بلکه قدرت برتر خداست. امام اصل توانایی را از خدا میگرفت و قدرت برتر را از آن خداوند می دانست. امام میگفت "لا اله الّا الله" یعنی از هیچ کس بجز خدا نمی ترسم. هیچ کس تواناتر از خدا نیست. امام خمینی همیشه بر خدا توکل داشت. وقتی که امام را از عراق به پاریس فرستادند از وی سئوال کردند که شما می گویید من انقلاب را میآورم پس این انقلاب کجاست؟ امام جواب زیبایی داد و گفت که بچههای شیرخوارهای که الان در گهواره هستند اینها انقلاب را می آورند. به نظر من این دیدگاه بسیار مهمی است. در آینده هم میبینیم که بسیاری از شهدا جوانان 18 تا 20 سالهای بودند که انقلاب را به پیروزی رساندند. این نظر امام بود و می دانست که انقلاب محقق می شود. امام خمینی خلوص نیّت داشت. بنیاد و اساس کار وی خلوص نیّت بود. وی اسلام را درک می کرد بنابراین به پیروزی مورد نظر خود رسید.
حضور: فعالیت های شما و سایر همکارانتان در پاکستان تا چه حدودی مؤثر بوده است؟
فرهانه گل زیب علی: ما، در پاکستان امکانات حوزوی زیادی نداریم. وقتی که برادران و خواهران ما به ایران می آیند و درس می خوانند با اسلام و امام آشنا می شوند. وقتی که ما با اسلام، امام و انقلاب آشنایی پیدا کنیم راحتتر میتوانیم انقلاب اسلامی، امام و اسلام را معرفـی کنیم. بر اسـاس ضـرب المثل معروف "شنیدن کی بود مانند دیدن" وقتی که یک انسـان
موضوعی را با چشم خود مشاهده کند خیلی راحت تر می تواند آن را برای سایر افراد تعریف و بازگو کند. وقتی که ما به ایران آمدیم درس خواندیم، فهمیدیم و همه مسائل را با چشم خودمان مشاهده کردیم. وقتی که به پاکستان برگشتیم خیلی موثر واقع شدیم. اگر سایر برادران و خواهران از سایر کشورهای دنیا به ایران بیایند و در حوزه های علمیه ایران تحصیل کنند در مجموع تاثیر خوبی خواهند داشت. خواهر من در انگلیس است و خیلی در این زمینه کار می کند. این خیلی مهم است که حوزویهای سایر کشورها در ایران همه مسائل را از نزدیک مشاهده کرده و درک کنند.
حضور: حال و هوای مناطقی که شما به آنجا مسافرت کرده اید از نظر میزان علاقه مندی به یادگیری مسائل اسلامی و شناخت بیشتر نسبت به امام خمینی چگونه است؟
فرهانه گل زیب علی: دو سال است که هر ساله برای مراسم محرّم به انگلیس مسافرت می کنم. در سال جاری بعد از سفر به انگلیس به امارات رفتم و برای انجام مراسم محرّم در شهرهای شارجه، دوبی و العین حضور پیدا کردم. هدف اصلی من از این سفرها انجام سخنرانی، روضه خوانی و آشنا کردن مردم با اسلام و قیام امام حسین(ع) بود. در مراسم هایی که در این دو کشور داشتیم مسلمانان از همه کشورها حاضر می شدند و من به زبان اردو برای آنها سخنرانی می کردم. حسینه بسیار بزرگی وجود داشت که ما در آنجا سخنرانی کردیم. در آن مراسم در مورد امام حسین(ع) و حتّی امام خمینی خیلی از ما سئوال می کردند که جواب می دادیم. در ایّام محرّم شیعیان مقیم انگلیس دور هم جمع می شوند و مراسم های ویژه ای برپا می کنند. مهم نیست که از کدام کشور باشند، هر شیعهای که انگیزه لازم را داشته باشد، به امام حسین(ع)
عشق بورزد و به اهل بیت محبّت داشته باشد در مراسم حضور پیدا میکند. آنها مانند مراسمهای موجود در ایران و پاکستان مراسم های بزرگی تدارک می بینند. هنگامی که من سخنرانی میکردم شاهد بودم که بیش از 500 نفر خانم در مراسم حضور داشتند.
حضور: مردم پاکستان به طور کلی چه علایقی نسبت به ایران اسلامی دارند؟
فرهانه گل زیب علی: پاکستانیها خیلی به مردم ایران اعتقاد دارند. از آنجا که مرقد مطهر امام رضا(ع) در شهر مشهد و خواهرشان حضرت معصومه(س) در شهر قم قرار دارد، مردم ایران شیعه هستند، یک حکومت شیعه در ایران وجود دارد و در پاکستان هم شیعه زیادی وجود دارد، مجموعه این عوامل باعث شده که مردم پاکستان علاقه زیادی به مردم ایران داشته باشند. ما همیشه دوست داریم و سعی میکنیم به ایران مسافرت کنیم. هنگامی که ما با مردم ایران رفت و آمد داشته باشیم و بیشتر در ایران حضور پیدا کنیم بهتر می توانیم انقلاب را درک کنیم. لازم است بدانیم که این انقلاب چگونه به نتیجه رسید و چه کارهایی انجام شد که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید. ما در پاکستان فعالیت های خوبی داریم اما حکومت ما شیعه نیست و مقداری محدودیت داریم. مثلاً ما برای حضور در ایران از شهر فیصلآباد با مرز زمینی به شهر لاهور آمدیم و از آنجا به کراچی رفتیم. از شهر کراچی با پرواز به تهران آمده ایم.
حضور: در طی دو سالهای اخیر در کشورهای عربی تحولات زیادی صورت گرفته که در برخی از آن کشورها منجر به حذف و سقوط حکومتهای استبدادی شده است. به نظر شما انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی تا چه اندازه بر شکلگیری این تحولات نقش داشته است؟
فرهانه گل زیب علی: من فکر می کنم که کشورهای عربی تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران قرار گرفتهاند. آنها فهمیدند که نباید ظلم کنیم و نباید زیر بار ظلم و ستم برویم. به خاطر ظلمهایی که به مردم این کشورها میشد آنها قیام کردند. ان شاءالله آنها مثل ایران پیروز خواهند شد چرا که آنها خیلی مظلوم واقع شده اند و حکومت های استبدادی خیلی به آنها ظلم کرده اند.
به عنوان مثال شیعیان در کشور بحرین خیلی تحت فشار هستند.
حضور: به نظر شما دلیل اصلی دخالت آمریکا در کشورهای اسلامی به ویژه بحرین چیست؟
فرهانه گل زیب علی: آمریکا می خواهد بگوید که فقط من آقای جهان هستم و هیچ کس نمی تواند حق خود را بگیرد. آمریکا در همه نقاط جهان دخالت می کند و به همه جا سر می زند ولی می داند که نمی تواند به سمت ایران بیاید. آمریکا هر جا که بتواند دخالت میکند چون خودش را آقای جهان می داند. آمریکا نمی خواهد در بحرین انقلاب شکل بگیرد و دوست ندارد مردم بحرین به پیروزی برسند.
حضور: به نظر شما آمریکا در بحرین به اهداف خودش دست پیدا میکند؟
فرهانه گل زیب علی: اصلاً و هرگز. به قول امام خمینی آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند. از آنجا که آمریکا خدا ندارد، خلوص نیّت ندارد و فقط ظلم با خودش دارد به هدف خود نمی رسد. انسان با ظلم به پیروزی نمی رسد. آمریکا یک کشور ظالم است و ظلم هیچ وقت پیروز نمی شود.
حضور: شما آینده تحولات بحرین و قیام مردمی که در این کشور شکل گرفته را چگونه ارزیابی می کنید؟
فرهانه گل زیب علی: اگر مردم بحرین مقاومت کنند به تایید خداوند ان شاءالله پیروز میشوند. هر کس هدف امام و ملت ایران را در نظر داشته باشد و در آن راستا حرکت کند قطعاً پیروز می شود. اگر رهبر خوب باشد همه مردم هم خوب میشوند. رهبر می تواند مردم را
به پای صحنه بکشاند. رهبر اگر فکر خوبی داشته باشد انقلاب زودتر به پیروزی میرسد. اگر رهبری مانند امام خمینی وجود داشته باشد انقلاب حاصل خواهد شد. ما در حال حاضر در پاکستان و فلسطین هم همین مشکل را داریم. هر جایی که مشکل داریم نشان دهنده این است رهبری مانند امام خمینی نداریم. ایجاد انقلاب خیلی آسان است اما انقلاب را باور داشتن و حفظ کردن آن سخت تر و مشکل تر است. امام خمینی نزدیک به 15 سال کار کرد بعد انقلاب ایجاد شد. فکر ایجاد انقلاب خیلی مهم است. انقلاب یک روزه شکل نمی گیرد. یک انقلاب خیلی سختیها، رنج ها، ملالت ها و زحمت ها می خواهد. انقلاب خون می خواهد و باید خونها ریخته شود تا یک انقلاب به نتیجه برسد. از کوچک و بزرگ، همه باید در صحنه باشند تا یک انقلاب شکل بگیرد.
حضور: به نظر شما تفاوت اصلی نهضتها و انقلابهای خاور میانه با انقلاب اسلامی ایران چیست؟
فرهانه گل زیب علی: به نظر من انقلاب شکل گرفته در ایران انقلاب ایران نیست. مردم سایر کشورها انقلاب کشور خودشان را ایجاد میکنند اما ایران، انقلاب اسلامی را ایجاد کرد. درست است که اینجا ایران است اما ملت ایران انقلاب اسلامی را شکل دادند و تاسیس کردند. امام خمینی از سیدالشهداء تأثیر پذیرفتهاند و انقلاب ایران یک انقلاب کربلایی و اسلامی است. اگر کسی اینگونه فکر کند و فکرش کربلایی باشد پیروز می شود. اگر مردم سایر کشورها انقلاب کربلایی و انقلاب اسلامی را بخواهند و با این ایده حرکت کنند قطعاً به پیروزی می رسند. این وجه مشترک مردم و امام خمینی بود و هر دو انقلاب اسلامی را می خواستند.
حضور: در قسمتی از صحبت هایتان به برخی مشکلات شیعیان در پاکستان اشاره کردید. شیعیان در پاکستان با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
فرهانه گل زیب علی: وضعیت مسلمانان در کشور پاکستان چندان مناسب نیست. افراد ناشناس خیلی از شیعیان را از بین برده اند. آنها افـرادی را که قصـد سـفر به ایران و زیـارت امام
رضا(ع) و حضرت معصومه(س) را دارند میکشند. از افرادی که در مسیر حرکت میکنند سئوال می کنند که آیا شیعه هستید؟ به کجا می روید؟ اگر بدانند که آن افراد شیعه هستند و قصد ورود به ایران را دارند آنها را به قتل می رسانند. البته مشخص نیست که این کار از ناحیه چه کسانی صورت می گیرد. افراد ناشناس وارد ماشین ها می شوند و به راحتی شیعیان را به قتل می رسانند. این گونه اتفاقات به وفور در کشمیر روی می دهد. بعد از اینکه ما در سخنرانیهای خود خیلی به این موضوع اشاره کردیم و اعتراض کردیم، شیعیان هم دست به تظاهرات زدند و در حال حاضر مقداری اوضاع بهتر شده است اما در مقاطعی آن افراد خاموش می شوند و دوباره کارشان را شروع می کنند و شیعیان را می کشند. در کویته، بلوچستان و گلگیت خیلی از شیعیان کشته شدهاند به این دلیل که در این مناطق افرد شیعه بیشتر هستند. شیعیان در پاکستان خیلی رنج و سختی میکشند. ما از طریق مرز زمینی نمیتوانیم وارد ایران شویم به دلیل اینکه مسیر زمینی خطرناک است و ما را می کشند، بنابراین بیشتر شیعیان سعی می کنند با هواپیما به ایران بیایند.
حضور: دولت پاکستان تا چه اندازه بین شیعه و سایر مذاهب اسلامی تفاوت قائل میشود؟
فرهانه گل زیب علی: افراد خوبی در پاکستان وجود دارند که می گویند نباید بین شیعه و سنّی تفاوت قائل شد. در جهان اسلام هم امام خمینی همیشه بر وحدت بین شیعه و سنّی تاکید می کردند. در شروع ماه ربیع الاول که هفته وحدت است ما خیلی بر روی این موضوع کار می کنیم. ما تلاش می کنیم که با اهل سنّت جلساتی داشته باشیم و زمینههایی ایجاد کنیم که
شیعیان اینقدر کشته نشوند. علمای بزرگ و مردم بزرگ سعی می کنند که این اختلافات به حداقل برسد و بحث شیعه و سنّی اصلاً مطرح نشود چرا که همه مسلمان هستیم و باید بر وحدت بین دو گروه تاکید کنیم. یکی از خصوصیات ویژه امام خمینی که ما را خیلی تحت تأثیر قرار داد این بود که خیلی بر وحدت تاکید می کردند.
در مورد مقامات و مسئولان کشور و نظامیان هم باید گفت که ما نمی دانیم کدام یک از آنها شیعه هستند، اما اگر شیعه هم باشند کارشان چیز دیگری است. آنها فقط حکمران هستند و صندلی خودشان را گرفته اند و این برایشان بس است. آنها برای شیعهها کاری نمی کنند. شیعه واقعی کسی است که شیعه را اذیت نمی کند و اجازه نمی دهد سایر شیعیان کشته شوند. در مجموع مسئولان کشور از شیعه ها دفاع نمی کنند و خیلی اهمیتی به شیعهها نمی دهند. رییس جمهور هم برای ما کاری نمی کند. شیعیان کشته شوند یا کشته نشوند برای وی اهمیتی ندارد. وقتی که دو سال پیش در ایام محرّم تعدادی از شیعیان در کراچی و کویته کشته شدند ما سخنرانی کردیم و تظاهرات راه انداختیم اما از طرف حکومت واکنشی نشان داده نشد ولی علما و آنهایی که می فهمند معمولاً صحبت می کنند و در این زمینه واکنش نشان میدهند.
در مجموع علمای اهل سنت با علمای تشیع رابطه خوب و نزدیکی دارند. برخی جلسات مشترک تشکیل می دهیم و هم علمای شیعه و هم علمای اهل سنّت سخنرانی میکنند. در همین مراسم سالگرد امام تعداد زیادی از اهل سنّت به همراه ما آمده اند و در مراسم رحلت امام حضور دارند.
حضور: به نظر شما مهمترین مشکل جهان اسلام در حال حاضر چیست؟
فرهانه گل زیب علی: اگر جهان اسلام در همه زمینه ها با هم متحد باشند به پیروزی می رسند. مشکل ما این است که ما می گوییم ما پاکستانی هستیم و شما ایرانی هستید در حالی که اگر همه مسلمانان با هم متحد شوند هر کاری می توانند انجام دهند. امام خمینی گفت اگر هر مسلمان یک سطل آب بر روی اسرائیل بریزد اسرائیل از بین می رود.
مشکل اصلی مسلمانان در حال حاضر نداشتن اتحاد و همبستگی است.
حضور: شما در حوزه علمیه فاطمیّه در پاکستان برای ترویج اسلام از فنّاوریهای روز مانند اینترنت استفاده میکنید؟
فرهانه گل زیب علی: ما خیلی از اینترنت استفاده می کنیم. با استفاده از ایمیل و اینترنت سخنرانیها را می خوانیم و گوش می دهیم. هر نوع اخبار و مطلبی که شما بخواهید در اینترنت پیدا میشود. در اینترنت سایت ویژه امام خمینی و رهبری داریم و همه چیزهایی که در مورد امام خمینی وجود دارد در اینترنت یافت می شود. در مجموع اینترنت کمک زیادی به ما می کند. اینترنت می تواند باعث نزدیک شدن و ارتباط بیشتر مردم کشورهای اسلامی شود. وقتی که مقام معظم رهبری ایران صحبتی می کند ما با استفاده از ایمیل می توانیم آن را برای همه دوستان خود بفرستیم. در یک لحظه موضوعی در ایران گفته میشود و کل مردم دنیا می توانند از آن استفاده کنند. به نظر من اینترنت وسیله خوبی برای گسترش و توسعه اسلام و انقلاب ها میباشد.
حضور: به عنوان آخرین پرسش چنانچه از اولین حضور خود در خانه امام خاطره ای دارید بیان کنید.
فرهانه گل زیب علی: وقتی که به ایران آمده بودم فکر میکردم که امام خمینی خانه قشنگ، زیبا و بزرگی مانند رهبران ما دارد اما وقتی که به جماران رفتم و خانه امام را دیدم خیلی شگفت زده شده بودم، چرا که امام خانه کوچکی داشت اما در همین خانه کوچک
توانسته بود مردم زیادی را با خود همراه کند. من خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم. وقتی که به محل زندگی شاه و فرح رفتم و خانه و کاشانه آنها را دیدم تعجب کردم. اسم آنها دیگر وجود ندارد اما اسم امام خمینی همیشه زنده است. امام خمینی خیلی وقت شناس بودند و توجهی به بزرگی یا زیبایی خانه خود نداشتند. وقتی که این مسائل را برای مردم پاکستان بازگو می کنیم خیلی به امام خمینی علاقه مند می شوند. خیلی خوشحال هستم که به مراسم امام آمده ام و خیلی از این مراسم استفاده می کنم.
