دغدغه امام ، تشکیل نیرویی برای حفاظت از انقلاب
گفت وگو با "محسن رفیقدوست"

محسن رفیق‌دوست که از اولین روزهای تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این نهاد فعالیت می‌کرد و حتی عنوان تنها وزیر سپاه پاسداران را به خود اختصاص داد، فکر تشکیل نیرویی برای حراست از انقلاب اسلامی درحال پیروزی را مربوط به سال‌های مبارزه با رژیم طاغوت دانست و تصریح کرد:« این فکر در بین تعدادی از آشنایان و در راس همه اینها در ذهن برادر شهید محمد منتظری شکل گرفت. دغدغه ایشان این بود که باید نیرویی برای حفاظت از انقلاب به وجود بیاید.»

همانطور که می دانید دوم اردیبهشت روز تاسیس سپاه و شما از جمله بنیانگذاران این نهاد هستید. بارها در مصاحبه با رسانه ها به بیان چگونگی تشکیل سپاه پرداخته اید. می خواهیم برای ما هم تشکیل این نهاد را با جزییات بیشتری توضیح دهید و نقشی را که امام خمینی (ره) در تاسیس آن داشتند، بیان کنید.
کتاب خاطرات من به سپاه ارتباط دارد. کتاب خاطرات دیگر هم تا چند ماه آینده منتشر می شود. کتاب اول که منتشر شده، از اول زندگی تا زمان انقلاب اسلامی و کتاب دوم از انقلاب تا پایان جنگ است. موضوعی در این میان وجود دارد که تا قبل از پیروز انقلاب اسلامی، تاریخ را هر طور که دلشان می خواست برای ما می نوشتند. ولی حق این بود که تاریخ را خود مردم بنویسند. بنده معتقدم تاریخ را باید بدون کم و زیاد کردن نوشت. تاریخ این را می گوید که در انقلاب اسلامی ما اتفاقی افتاد و آقای "منتظری" قائم مقام رهبری شد و سپس از صلاحیت افتاد و امام او را عزل کرد. اما در تشکیل سپاه، پسر او یعنی شهید" محمد منتظری" اثراتی داشت. خیلی ها ابا دارند که امروز در مورد شهید منتظری و اقای منتظری حرف بزنند، اما من ابا ندارم و تاریخ را میگویم.
محمد منتظری در پاریس همراه امام بود،قبل از ورود ایشان به کشور، روزی آمد در مدرسه رفاه که برای حضور امام آماده شده بود، فکر تشکیل یک گارد را مطرح کرد و می گفت :« ما اکنون در حال جنگ با ارتش هستیم و اگر این ارتش خوب و اصلاح شود، وظیفه دفاع از سرزمین را دارد. اما انقلاب پدیده جدیدی است که برای خودش نیرو می خواهد».خودش هم دست به کار شد و عده ای از جمله من را دعوت کرد.
تا امام تشریف آوردند و انقلاب پیروز شد،شهید منتظری دنبال این کار بود و دولت موقت هم این مساله را می دانست و به دنبال راه هایی بود تا از این مسابقه عقب نماند. سپاه در اوایل اسفند 57 تشکیل شد که به اشتباه همه تشکیل سپاه را دوم اردیبهشت 58 می دانند.
یک روز من در مدرسه ی علوی ایستاده بودم، بزرگانی مانند آقای "خامنه ای"، "هاشمی"، "مطهری"، "بهشتی" و "مفتح" از جلسه ی شورای انقلاب آمدند و مرا صدا کردند و گفتند، امام حکم تشکیل سپاه را زیر نظر دولت موقت به آقای لاهوتی داده است و تو هم به آنجا برو. مکانش هم پادگان عباس اباد بود که علاوه بر محل لجستیک نیروی زمینی ارتش، محل فرماندهی نظامی حکومت طاغوت هم بود.
من به آنجا رفتم که عده ای هم نشسته بودند. گفتم من از طرف شورای انقلاب به اینجا آمده ام که در این ستاد باشم. یک کاغذ آ چهار برداشتم و روی آن نوشتم، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل شد.اول از همه هم نام خودم را نوشتم و سپس برگه را در اختیار سایرین گذاشتم.
در همانجا بود که شورای فرماندهی را انتخاب کردیم و آقای "دانش آشتیانی" که از دوستان نزدیک شهید "رجایی" بود و بعد استاندار فارس شد را فرمانده کردیم. من هم مسوول تدارکات شدم. به زور از آقای" یزدی" اداره ی چهارم ساواک سابق را گرفتیم و با این شورای فرماندهی، سپاه را تشکیل دادیم. حکم تشکیل سپاه را امام دادند. اما ما خودمان، خودمان را انتخاب کردیم.
این بخش از تاریخ، منحصر به من است. چرا که منتظری و" بروجردی" شهید شدند و "ابوشریف" در پاکستان است. لذا تنها من مانده ام. ما در سپاه بودیم و مردم خبر می داند که مثلا اسلحه در خانه ای از نظام آباد وجود دارد، تا می رسیدیم می دیدیم که گروهی از طرف محمد منتظری آمده اند و دارند اسلحه ها را جمع می کنند. می پرسیدیم از کجا آمده اید؟ می گفتند که ما خودمان در دانشگاه سپاه داریم که نامش «پاسا» است. جای دیگر گروه دیگری می آمدند و می گفتند که از طرف ابوشریف هستیم و در پادگان جمشیدیه سپاه درست می کنیم. در جای دیگر هم بچه هایی از سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که تازه تشکیل شده بود همین اقدامات را انجام می دادند.
یک روز محمد منتظری، بروجردی و ابوشریف را خواستم و گفتم ما حکم امام را برای سپاه داریم، شما چه دارید؟ منتظری گفت:" من با آقای بهشتی ارتباط دارم." ابوشریف گفت:" من با آقای موسوی اردبیلی در ارتباط هستم." سازمان مجاهدین هم گفت" ما با آیت الله راستی در ارتباطیم." به آنها گفتم اینجا سپاه است و باید بیایید تا ادغام شویم. به آنها گفتم اگر قبول نکنید ابتدا شما سه نفر را می کشم و بعد خودم را(البته به شوخی و جدی گفتم).
در نهایت توافق کردیم و از هر کدام از این مجموعه ها، سه نفر انتخاب شدند و به پادگان جمشیدیه رفتیم. من همان شب به آقای رفسنجانی اطلاع دادم و موضوع در شورای انقلاب مطرح شد که آقای هاشمی رفسنجانی مامور نظارت بر این اقدام شد. چند روز جلسه گذاشتیم و سپاه جدید را تشکیل دادیم که ورود شهید "کلاهدوز"، ابوشریف،"محمدزاده" و "جواد منصوری" هم به سپاه در این مقطع صورت گرفت.
فرمانده ی این سپاه جدید، جواد منصوری بود و من مجددا مسوول تدارکات شدم و ترکیب شورای فرماندهی جدید را به شورای انقلاب انتقال دادیم. هفته ای یک شب هم بعد از ساعت 12 شب با دکتر یزدی جلسه می گذاشتیم تا مشکلات سپاه را حل کنیم. اما آنها توجه نمی کردند، دولت موقت نمی خواست سپاه این باشد زیرا فرمان امام با خواست آنها تعارض داشت.
یک روز من و خانم "دباغ" و تعدادی دیگر از برادران سپاهی به نزد امام در قم رفتیم و مشکلاتمان با دولت موقت را خدمت امام عرض کردیم. امام گفتند:" چه کار باید کرد؟" گفتیم که اگر سپاه زیر نظر شورای انقلاب باشد بهتر است. ایشان گفتند" سپاه باید با شورای انقلاب باشد."بعد از آن به این شورا رفتم و گفتم از این ساعت سپاه زیر نظر شماست. اسامی را به شورای انقلاب دادیم و آنها احکام فرماندهی صادر کردند. در دوم اردیبهشت این اتفاق افتاد که مرحوم بهشتی احکام ما را در محل سپاه قرائت کردند و به ما دادند.
در این دو ماه آیا سپاه فقط در تهران فعال بود؟
نه، در شهرهای دیگر هم تشکیل شده بود.اما خودجوش بود.برای سامان دادن به وضعیت آنها، شورای هماهنگی تشکیل شد و استان به استان شورای فرماندهی را بررسی کردند و پس از تایید آنها بود که احکامی صادر و به امضای جواد منصوری می رسید. به همین روال بود که شورای فرماندهی استان ها تشکیل می شد.
امام در سال اول که سپاه در حال شکل گیری بود چه توصیه های اخلاقی به سپاهیان داشتند؟
مواردی که امام در سطح عمومی درباره ی سپاه فرمودند در صحیفه ی امام موجود است. اما یک سری حرف ها را به ما می زدند، به عنوان مثال یک بار من را خواستند و پرسیدند از کسانی که برای عضویت مراجعه می کنند چه می پرسید؟ آیا می پرسید مقلد چه کسی هستید؟ گفتم بله آقا. برای این می پرسیم که می خواهیم مقلدان شما را در سپاه جمع کنیم تا از انقلاب دفاع کنند. امام فرمودند مگر مقلدان مراجع دیگر این کار را نمی کنند؟ اصلا به شما چه ربطی دارد که مراجع مردم چه کسی است و خواستند که این سوال حذف شود. یا بار دیگری ما را خواستند و گفتند سپاه را آن طور بنیاد بگذارید که هر کس هر جایی هست آن فرمانده را طوری قبول داشته باشد که با طیب خاطر در نماز به او اقتدا کند. یک بار هم فرمودند سپاهی آن طور زندگی کند که در محل سکونتش اشرار و ضد انقلاب از او بترسند و مومنان در حضور او احساس امنیت و آرامش کنند.
آیا توصیه ی از امام به خاطر دارید که امروز کمتر به آن توجه شود؟
من هنوز سپاهی هستم و چند روز پیش پس از مدت ها با لباس سپاهی در مراسم سالگرد شهادت شهید صیاد شیرازی رفتم. کلیت سپاه فرقی نکرده و تنها فرق این است که حضرت امام رفتند و مقام معظم رهبری هستند. من اتفاقا جایی سخنرانی کردم و گفتم که ما سپاهی جز تابع ولایت فقیه نداریم و اگر باشد سپاهی نیست. در سپاه اگر کسی مطیع رهبری نباشد سپاهی نیست. در مورد مسائل سیاسی هم امام می گفتند سپاه باید سیاست را بفهمد اما در سیاست دخالت نکند. یا در زمانی بچه های سازمان مجاهدین که یک تشکل سیاسی بودند به عضویت سپاه درآمدند و همزمان به سازمانشان هم می رفتند. امام مرا خواستند و گفتند که این آقایان که در سازمان مجاهدین هستند اگر خواستند در سپاه بمانند از سازمان مجاهدین بروند و اگر خواستند در سازمان بمانند از سپاه بروند. بعد از ده روز، عده ای رفتند و عده ای هم ماندند. امثال محسن رضایی ماندند اما عرب سرخی و تعدادی دیگر رفتند.اینکه سپاه در سیاست دخالت کند موضوعی بود که نه امام با آن موافق بود و نه اکنون مقام معظم رهبری نظر مثبتی به آن دارد.
پس تاکید دارید که دخالت سپاه در سیاست کماکان پذیرفتنی نیست. برای درک بهتر وظایف سپاه بفرمایید پس ماموریت سپاه چیست؟
زمانی که قانون اساسی اول را می نوشتند، کمیته هم بود. اما هیچ کس نمی گفت که این کمیته می ماند یا نمی ماند. بلکه می گفتند پدیده ای است که بر اثر نیاز به وجود آمده و با عدم نیاز هم از بین می رود. در مورد سپاه هم بحث های زیادی شد و همه گفتیم ما سپاه را برای جایگزین ارتش تشکیل نداده ایم، ارتش می ماند و وظیفه اش دفاع از سرزمین مشخصی به نام ایران است. یعنی مرزهای کشور توسط ارتش حفظ می شود. اما اتفاقی به نام انقلاب اسلامی رخ داده است. این اتفاق هم خودش و هم دستاوردهایش نیاز به نیرویی برای حفظ دارد. در اصل 150 قانون اساسی اول آمده بود سپاه در ادامه ی رسالت خود برای حفظ انقلاب و دستاوردهای انقلاب می ماند و وظایف آن را قانون تعیین می کند. لذا توجیه ما از حضور در جنگ در ابتدا کمک به ارتش بود. زیرا در ظاهر مرزهای کشور بود که تهدید می شد تا زمانی که صدام حسین مصاحبه کرد و گفت که ما ظرف شش روز در تهران فاتحه ی انقلاب اسلامی را می خوانیم. آن زمان برای اینکه انقلاب در خطر بود ماموریت ما آشکار شد.اما اگر امروز این تصور شود که سپاه آمده تا در مسائل سیاسی از یکی از طرف های دعوا حمایت کند و با دیگری وارد جنگ شود، من قبول ندارم. همانطور که اگر روزی سپاه بخواهد در مسائل اقتصادی دخالت کند، اولین مخالف آن من هستم.
به عنوان سپاهی سابقه دار، عملکرد این نهاد را چکونه ارزیابی می کنید؟ آیا آنچه امام انتظار داشتند، براورده شده است؟
سپاه در طول عمر سی ساله در بسیاری از موقعیت ها ماموریت خود را خوب انجام داده است. سپاه در مقابل حزب توده کار اطلاعاتی گسترده ای کرد و این حزب را به طور کامل زد. من خودم با یکی از سران حزب توده صحبت می کردم که گفت دولت شاه با تمام ثبات و امکاناتش تنها توانست سازمان نظامی ما را بزند. اما شما ریشه ی مارا کندید. در مقطعی بیش از 60 گروهک ضدانقلاب تشکیل شد و سراسر کشور به آشوب کشیده شد. اما سپاه همه را خواباند. مساله ی نفاق که کل کشور را درگیر کرد و هر روز مردم را در کوچه و خیابان می کشتند را سپاه پایان داد.
در جریانات اخیر این شبهه بود که سپاه وارد سیاست شده است که اشتباه بود.زیرا سپاه وارد سیاست نشد. فرماندهی آن معتقد بود فتنه ای بوده که انقلاب را می برد؛ سپاه با این فتنه مبارزه کرد. اصولا عضویت در سازمان سیاسی با عضویت در سازمان نظامی تعارض دارد. کما اینکه من پیش از انقلاب در موتلفه عضو بودم. اما پس از انقلاب یک روز هم در این هیات عضویت نداشتم.
یعنی معتقدید که امروز سپاه جهت گیری سیاسی ندارد؟ از برخی اظهارنظرهای مسوولان سپاه برداشت های له و علیه این و آن برداشت می شود.
اگر این جهت گیری ها با جهت گیری فرمانده ی کل قوا تطبیق کند هیچ عیبی برای سپاه نیست. زیرا تحت فرماندهی کل قوایی است که او این جهت گیری را دارد. اما اگر در مقابل آن جهت گیری، سپاه برای خود چهت گیری کند، اشتباه است.
اما در زمان حضرت امام که جریانی به خط امام معروف بود، مگر سپاه با جریان رقیب خط امامی ها برخورد می کرد؟ خیر، چنین نبود. بهترین نمونه ای که امام نشان داد به جهتی متمایل نیست، انتخاب اعضای شورای بازنگری قانون اساسی است. آنها خودشان را به خط امام چسبانده بودند. امام بود و رهبری می کرد و هر طرفی می خواست چپ و راست برود جلوی آنها را می گرفت.
اما رهبری هم دو جناح سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب را به مانند دو بال خوانده اند که به هر دو نیاز است، این با اظهارنظر برخی سپاهیان مغایرت ندارد؟
از فرمانده ی فعلی سپاه من نشنیده ام که جهت گیری داشته باشد. مگر اینکه در یک جلسه ی خصوصی سپاه بین اصلاح طلبان خط کشید و از عده ای نام برد که گفت برانداز هستند.بنده نسبت به این نام بردن اعتراض کردم.
چرا اعتراض کردید؟
زیرا ایشان نباید اسم می برد. ایشان که دادگاه نبود. آن فرد که از او اسم برد در دادگاه صالحه محکوم نشده بود. من به ایشان گفتم باید صبر می کردید و هر وقت این فرد در دادگاه محکوم می شد اسم می آوردید. وقتی همه در برابر قانون مساوی هستند، مگر اینکه محکوم شوند. حتی با توجه به اینکه خودت مدارک را به دادگاه فرستادی ولی قاضی نیستی.
اخیرا مصاحبه ای کردم و در پاسخ به این سوال که در انتخابات تکلیف اصلاح طلبان چیست، گفتم در اردوگاه اصلاح طلبان بسیاری به قانون اساسی پایبندند. اما برای اداره ی جامعه شیوه ی دیگری را می پسندند. حتی گفتم باید در انتخابات شرکت کنند. شاید مردم به آنها رای بدهند و حاکم شوند. واقعا این عقیده ی من است. اگر بخواهم مصداقی بگویم، آقای "دکتر عارف" یک اصلاح طلب ولایتی است. او به قانون اساسی، اصل ولایت فقیه و ولی فقیه معتقد است. اما می گوید جامعه را با این روش که من می گویم باید اداره کرد. چرا عارف نباید بیاید؟
سپاه هم می تواند مانند شما در مورد افراد اینگونه نظر بدهد؟
من الان در جایگاه سپاه نیستم، من حاج محسن رفیق دوست، فعال سیاسی سابق و یک انقلابی هستم. یکی از کسانی هستم که به عنوان تاریخ دان مشغول صحبت است. سپاه باید بگوید هر کس در دایره ی ولایت است چه اصلاح طلب و چه اصولگرا. ما معتقدیم اکثریت مردم ما جزو این دو دسته نیستند و می خواهند زندگی خود را بکنند و جالب اینکه آنها هستند که تکلیف ما را مشخص می کنند. یک بار به این دسته و بار دیگر به آن دسته رای می دهند. مثلا سال 76 مگر همه نمی خواستیم آقای ناطق نوری رای بیاورد؟ اما مردم به آقای خاتمی رای دادند.
چرا در چند سال اخیر بخشی از جامعه نگاهشان نسبت به سپاه عوض شده است؟ چه کاری برای این تغییر نگاه باید انجام شود؟
آیا در همه ی تغییر نظرها، مقصر سپاه است یا تبلیغات سوء هم نقش دارد؟ باید یکی از علائم خوب بودن سپاه را این بدانید که امروز بزرگترین خطر برای دشمن، سپاه است و آن را علنا مطرح می کنند. می بینید که همه ی دست اندرکاران فعلی سپاه در لیست سیاه و یا ممنوع الخروج هستند. این که نظر بخشی از جامعه نسبت به سپاه مانند سالهای قبل از 68 نیست دو دلیل دارد، یکی به تبلیغاتی ارتباط دارد که علیه سپاه صورت می گیرد و دیگری انحرافاتی است که در برخی مقاطع دامنگیر سپاه شده است. البته اگر عده ای نسبت به سپاه و رهبری نظر موافق ندارند، نباید هم داشته باشند، زیرا هیچ گاه نظر مساعد پیدا نمی کنند. اما اگر می گویند رهبری را قبول داریم و سپاه از نظر رهبری تخلف کرده و در مسائل سیاسی دخالت می کند، این را باید مشخص کنند؛ یکی از افرادی که به سپاه انتقاد می کند خود من هستم.
معمولا چه نقدهایی به سپاه دارید؟
قرار نیست سپاه در نزاع های خیابانی بین مردم دخالت کند. اگر دخالت کرد باید بگوید از کجا مجوز دارد؟ اگر از فرمانده ی کل قوا مجوز دارد که حرفی نیست. اما اگر ندارد دفعه ی بعد نباید این کار را انجام دهد. این مملکت نیروی انتظامی دارد. هر چند در قانون آمده که نیروی انتظامی می تواند از سپاه کمک بگیرد. سپاه باید کمبودها را جبران و نقص ها را رفع کند.
راهکار شما برای جذب کسانی که در سالهای اخیر به سپاه نقد دارند چیست؟
مگر می توان همه را جذب کرد؟ می توان اکثریت را جذب کرد. اینکه گفته می شود بخش هایی از جامعه به عملکرد سپاه اعتراض دارند، این عده در اقلیتند یا اکثریت؟ این عده اقلیت هستند و باید دید چرا اعتراض دارند تا ایرادات را برطرف کنند.
افرادی که نقد دارند باید سیاهه ای از کارهایی که سپاه کرد، اما نباید می کرد را ارائه کنند تا بررسی شود؛ این ایرادات را پیگیری می کنیم. اخیرا آقا فرمودند که سپاهی سیاست بفهمد اما در سیاست دخالت نکند.
یک مطلبی در این میان بین سپاه و بسیج خلط می شود. اصولا از ابتدا اصرار داشتیم یک نیرویی ده برابر سپاه داریم که نامش بسیج است و از استاد دانشگاه تا کارگر ساده عضو آن هستند. این از زیرکی امام بود که فرمود در مملکت انقلاب همه باید نظامی باشند و 20 میلیون بسیجی داشته باشیم. بسیجی یک شغل دارد و از بسیج ارتزاق نمی کند. البته اکنون سازمان اداره کننده ی بسیج سپاهی هستند و حقوق می گیرند. اعضای بسیج را کسی منع نکرده که در سیاست دخالت نکنند. آنها می توانند جانبداری کنند، موافقت و مخالفت خود را هم بگویند. اما اگر روزی به عنوان نیروی نظامی نمود پیدا کنند باید مراحل را طی کنند و شخصا نمی توانند؛ که اگر اتفاق افتاده هم اشتباه است. باید بین سپاه و بسیج خط کشیده شود، آنانی که برخی مواقع دیده می شود در جریانی دخالت کرده اند، سپاه نیست و بسیج است، نمی توان جلوی دخالت بسیج در سیاست را گرفت. اما دخالت او به عنوان نیروی نظامی باید تحت سازمانی باشد که فرمانش از راس فرماندهی کل قوا به سپاه رسیده باشد. خود بسیج و بسیجی حق این کار را ندارد.
فعالیت اقتصادی سپاه را در مقایسه با دیدگاه امام چگونه ارزیابی می کنید؟
در زمان حیات امام چند کار غیر نظامی از جانب سپاه انجام شد که یک نمونه کمک به حل مشکل سیل تجریش بود و برآورد شد که جمع آوری آن سه تا پنج ماه طول می کشد. در همان زمان کشتار مکه هم اتفاق افتاد و جالب که کشته شدگان هر دو حادثه چهارصد و دو نفر بودند. من برای کمک به حادثه ی سیل تجریش ستاد زدم و نیروهایم را بردم. ظرف پانزده روز قضیه را جمع کردیم. امام هم تشکر کردند
نظر امام خمینی در مورد فعالیتهای اقتصادی سپاه چه بود ایا ایشان ورود سپاه به مسایل اقتصادی را قبول داشتند؟
برای ورود سپاه به مسائل اقتصادی باید بین کار اقتصادی و انتفاعی خط کشید. همچنین بین کار اقتصادی و تجارت هم تفاوت قائل شد. آنچه که من برای سپاه جایز نمی دانم، تجارت است، یعنی مخالفم که سپاه نفت بخرد و بفروشد و کالا وارد کند. سپاه اکنون با امکاناتی که دارد کارهای عمرانی اعم از سدسازی، سیلو سازی و جاده می سازد. اخیرا با فرمانده ی قرارگاه خاتم الانبیا جلسه ای داشتم که به او گفتم زمانی که در دوره ی امام وزیر بودم امام فرمودند کارهایی که مردم می توانند بکنند دولت انجام ندهد؛ پس ما هم کارهایی را بکنید که مردم نمی توانند. ایشان بعد از چند وقت من را دید و گفت که تصمیم گرفتیم کارهای عمرانی کمتر از هزار میلیارد تومان را قبول نکنیم. زمانی که رقم به بالای هزار میلیارد می رسد، در مملکت کسی را ندارم و از خارج می آورند. این را هم گفتند در کارهایی که خارجی می خواهد از ما بگیرد، خودمان حضور پیدا کنیم. مثلا سپاه به عسلویه رفت و پروژه هایی را از توتال و سایر کشورهای خارجی گرفت.
باید توجه کرد که اگر سپاه می خواست جایگزین بخش خصوصی شود، من مخالف بودم. ارتش هم این کار را می کند. وقتی جنگ شروع شد برای عبور افراد به نفربر نیاز داشتیم، یک نفربر به نام خشایار را ارتش 15 تا 20 سال بود که استفاده نمی کرد و دیوار پادگان بابک بود. ما از همان استفاده کردیم. چرا رهبری هر چند وقتی دستور می دهند که مانور برگزار شود؟ ایشان می خواهند که تانک ها و نفربرها دیوار پادگان بابک نشوند، روغن بخورد و بازسازی شوند. با ورود سپاه به تجارت، صنعت و کارخانه داری موافق نیستم.
اگر امروز فرمانده ی سپاه بودید برای ارتقای جایگاه سپاه چه می کردید؟
امروز باید انچه را که در جلسه ای نزد امام شنیدم و رهبری هم در نشست با فرماندهان سپاه مطرح کردند مبنی بر اینکه « هر کجا سپاهی است مومنان انقلاب احساس امنیت کنند و ضد انقلاب بترسند» عملی شود. اگر سپاه از این روحیه فاصله گرفته باید برود و ان را پیدا کند. زمانی که خرمشهر را گرفتیم با جمعی از برادران به لبنان رفتیم. مردم ما را بردند مسجد تا اهالی بعلبک ما را ببینند. ما 2 ساعت ایستاده بودیم و مردم بعلبک صف بسته بودند تا ما را ببینند. می آمدند بوس میکردند و بر لباس های ما دست می کشیدند و می رفتند. هیچ کس ما را نمی شناخت. سپاه باید همین باشد و اگر از این خصلت ها فاصله گرفته باید تلاش کند. البته من اعتقاد دارم فاصله زیادی نگرفته است. یعنی امروز اسم سپاه برای افرادی که به انقلاب اسلامی معتقدند، ارام بخش است. حتی اطلاع داریم کسانی که در مقابل قدرت ها طغیان کردند می گویند باید سپاه درست کنیم. اگر نقصی هست بخش های اموزشی و عقیدتی باید تلاش کنند و سپاه را به سمتی ببرند که مایه ارامش انقلابیون و ناامنی ضدانقلاب شوند