نزدیک به 15 سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی به دلیل سخنرانی بر علیه حکومت شاه از ایران تبعید می گردد. یکی از محورهای مهم این سخنرانی حمله به اسرائیل است. امام در روزهای تبعید نیز هیچگاه فلسطین را فراموش نمی کند. سید محمد صدر در این گفتگو معتقد است که امام تشکیل اسرائیل به عنوان یک توطئه غربی را به خوبی درک نموده بودند و با اعلام روز قدس یک اقدام عملی پس از پیروزی انقلاب انجام دادند. دکتر صدر معاون سابق امورکشورهای عربی و آفریقای وزارت خارجه و مشاور رئیس جمهور در دولت اصلاحات، هم اکنون در مرکز مطالعات این وزارت خانه مشغول به فعالیت است. گفتگو با صدر در دفتر کار وی و در آستانه روز قدس 1390 انجام گرفت:
آیت الله قربانعلی دری نجف آبادی را بیشتر با وزارتش در دولت اصلاحات می شناسند؛ اما او که اینک نماینده ولی فقیه در استان مرکزی است، بیش از آنکه وزیر اطلاعات عصر اصلاحات شود، یکی از مقامات قضایی مهم بوده و مسولیت هایی چون دادستانی کل کشور، رییس دیوانعالی کشور، مشاورعالی قوه قضاییه و دبیر هیئت عالی گزینش و ... را برعهده داشته است. گفتگو با این چهره برجسته اصولگرا، بصورت مکتوب انجام گرفت. او در این گفتگو دیدگاه های خود را درباره نظام قضا از جایگاه قضاوت در اسلام گرفته تا تبیین فرمان هشت ماده ای امام، ارائه می کند و با تاکید بر اینکه این فرمان یک حکم حکومتی است، می گوید: نافذ و لازم الاتباع و تا نقض نشده بقوّت خود باقی است. آیت الله دری نجف آبادی، در قالب 30 بند جداگانه محورهای فرمان را از دیدگاه خود بیان می کند و در یکی از مهمترین این بندها می گوید: خط بطلان امام بر نقض حریم خصوصی شهروندان با هر توجیه و استدلالی، حاوی پیامهای روشنی است.
در 24 آذر ماه سال 1361 امام خمینی(س) فرمانی را خطاب به مسئولان نظام صادر کردند که به فرمان هشت ماده ای موسوم شد. این فرمان را که می توان یکی از مهترین پیام های امام دانست شاید در بعد مربوط به تاکید بر رعایت حریم خصوصی افراد و شهروندان در زمره فرمان های موثرامام خمینی باشد. به نظر می رسد با گذشت نزدیک به سی سال از صدور این فرمان تاریخی بیش از هر زمان دیگری نیاز به بازخوانی این فرمان احساس می شود. در سالگرد فرمان تاریخی امام خمینی با حجت الاسلام حسین موسوی تبریزی به گفت و گو نشسته ایم. موسوی تبریزی دادستان کل انقلاب در دوران رهبری امام خمینی و دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم است. این گفت و گوی را در ادامه می خوانید:
حجت الاسلام والمسلمین مجید انصاری دبیر مجمع روحانیون مبارز و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این گفت و گو، در توضیح فرمان هشت ماده ای حضرت امام و دلایل صدور این فرمان با بیان اینکه موضوع اصلی پیام 24 آذر 1361 حضرت امام خمینی(س) که به فرمان 8 ماده ای معروف شده، حقوق اساسی مردم و تکیه بر قانون مداری در برخورد با مجرمین و جرایم و مساله استقلال، و قاطعیت و کارآمدی قوه قضائیه و تکیه بر اسلامی بودن قوانین وهمچنین نحوه عملکرد دستگاههای نظام به خصوص قوه قضائیه است، گفت: فرمان هشت ماده ای از افتخارات نظام جمهوری اسلامی و از افتخارات دوران مدیریت حضرت امام است.
فرمان هشت ماده ای امام، یک فرمان حقوقی است و بیش از هر حوزه ای، نظام قضا و فضای حقوقی کشور را به چالش می کشد. 29 سال پس از صدور، باتوجه به اوضاع نه چندان مطلوب نظام قضایی کشور، بررسی حقوقی این فرمان ضروری می نمود میزگردی با حضور دکتر محمود آخوندی، دکتر محمدهاشمی و دکتر محمدحسین زارعی، حقوقدانان برجسته کشور برگزار شود و در آن به تحلیل مبسوط بستر تاریخی صدور فرمان، حوزه خصوصی، استقلال نظام قضا، حقوق بشر، حقوق زندانیان و... پرداخته شود. این میزگرد با پاسخ به این سوال معروف به پایان می رسد: چه باید کرد؟ این بار پاسخ حقوقی سه حقوقدان برجسته به این سوال بزرگ، خواندنی است.
دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد علوم اجتماعی از شاگردان آیت الله شهید مطهری است. با او درباره مسائل مطرح شده در فرمان هشت ماده ای امام گفتگو کرده ایم. این استاد دانشگاه در این گفتگو از عدم شفافیت مناسبات حقوقی افراد در جامعه ایران سخن می گوید و اظهار می دارد: فرمان 8 ماده ای امام و تاکیدات ایشان در این فرمان، به صورت کامل و دقیق اجرا نشده است و ما هنوز هم همین مشکلات را داریم و در شرایط فعلی بصورت جدی تر به این پیام نیازمندیم. اظهارات ارمکی در حصوص حریم خصوصی، سامان حقوقی، گزینش، بداخلاقی های سیاسی جای تامل دارد.
آیت الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد چهره ای آشنا برای اهالی فقاهت و اندیشه است. ایشان فرزند آیت الله سید محمد محقق داماد است و در سال 1324 در شهر قم به دنیا آمد. آیت الله محقق داماد، دارای درجه اجتهاد و همچنین مدرک فوق لیسانس در دو رشته حقوق و فلسفه اسلامی است؛ در سال 1988 برای اخذ درجه دکترا در بخش حقوق بین الملل به دانشگاه فرانسوی زبان لوون بلژیک وارد شد و در سال ۱۹۹۵ موفق به اخذ درجه علمی Ph.d شد. ریاست گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی، ریاست گروه علوم و معارف اسلامی فرهنگستان علوم ایران، ریاست گروه حقوق سازمان مطالعه و تدوین کتابهای علوم انسانی دانشگاه ها، عضویت در هیئت داوران خبرگان بدون مدرک، عضویت در شورای علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی و سردبیری فصلنامه فرهنگستان علوم از جمله مسئولیتهای فرهنگی و علمی ایشان است.آیت الله محقق داماد همچنین، در دهه 1360 چند سال ریاست سازمان بازرسی کل کشور را بر عهده داشت. بررسی اندیشه های فقهی و فلسفی امام(س) بهانه ای شد تا به سراغ ایشان برویم تا از زاویه جدیدی آن را مطرح کنند: