جنس و فصل
جنس در نگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) جنس را مشترک میان انواع (کمال مشترک ذاتی) و قابل حمل بر اشیای مختلف می داند(۱) و امر مبهمی است و از آن جهت که ابهام دارد، در خارج تحقق، تعین و تحصل ندارد، بلکه در غایت ابهام است(۲) و ابهام آن به گونه ای است که در تصور ذهنی نیز در غایت ابهام می باشد و در تعین خود نیازمند به فصل است.(۳) جنس و فصل در خارج اتحاد دارند و تعدد و تغایر آنها در ذهن است و حمل این دو بر یکدیگر دلیلی بر اتحاد آنها است.(۴) جنس عرض عام و فصل عرض خاص است و به همین اعتبار هر یک از وجود و ماهیت عارض دیگری می گردد.(۵)
امام خمینی (س) ملاک جنس بودن یک مفهوم را به ابهام و لابشرط بودن آن می داند، به گونه ای که هیولی در مرحله نخستین در دار هستی غیرمتحصل و غیرمتعین و در غایت ضعف است و ضعف آن به گونه ای است که ممکن نیست خودش از حیث تعیین، ظهور کند؛ بنابراین در غایت جنسیت است و پس از آن که حرکت کرد، نخستین ترقی او آن است که به صورت جسمیه متصور شود؛(۶) ولی این فعلیت چنان نیست که بتواند متعین شود پس نمی تواند تنها با صورت جسمیه و بدون متصور شدن به صورت دیگری جلوه کند، وقتی به صورت عنصری متصور شد و توقف نکرد، از عنصر به طرف معدن و نبات و حیوان متصور می شود و اگر در صورت حیوانی متوقف شد و به فصل متحصل و متعین شد، نوع تام خواهد شد و در این صورت از معنای جنسی بیرون می رود؛ ولی اگر به صورت حیوانی رسید و متحرک به صورت بعدی شد، در این حالت ماهیت جنسی است و نامتعین و لامتحصل است و می تواند متصور به فصل و صورت انسانی شود.(۷)
(۱) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۱۹۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ کمال هست
(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۲۷۹ و ۲۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ تحصلی ندارد، غایت ابهام
(۳) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۲۵۸ و ۲۸۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ حالت ابهام، ذهنی از ابهام
(۴) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۱۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ دو چیز نیستند؛ خمینی، روح الله، انوار الهدایه، ج۱، ص۲۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ اتحادهما فی الخارج
(۵) خمینی، روح الله، انوار الهدایه، ج۱، ص۲۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ فالجنس عرض عام
(۶) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۲۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ طوری مبهم
(۷) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۲۸۸-۲۸۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ ما می گوییم؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۹، ص۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*