جنت عرفانی
انواع جنت از دیدگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) برای بهشت انواع و اقسامی قائل است که عبارتند از:
۱- جنت افعال: این مرتبه از بهشت صورت اعمال خوب انسان های بهشتی است که در آخرت ظهور می کند؛ زیرا برای افعال و اعمال صالحه انسان، صورتی باطنی و ملکوتی است که در قلب و جان انسان اثر کرده و به تدریج انسان را برای ورود به بهشت اعمال، آماده می کند. انسان ها غالباً در ظل عبادات و اعمال خوب به این قسم از بهشت می رسند که گاهی از آن به جنت جسمانی، جنت اعمال و جنت نفس یاد می شود.(۱)
۲- جنت صفات: این بهشت نتیجه تهذیب نفس و ریاضت های سالک است که به واسطه عزم و اراده قوی شده، قلب محل ظهور اسماء و صفات می گردد. هنگامی که انسان اخلاق و صفات خود را بر طبق موازین شرع تعدیل کرد؛ اما از حیث عقل نظری به مرتبه عالی نرسید و حقایق را تنها در حد متوسط ادراک کرد، در روز قیامت به جنت متوسطین یا جنت صفات نایل خواهد شد؛(۲) اگرچه درجاتی که متوسطان از اهل بهشت دارند، در حد لذت های جسمانی و محسوس است؛ اما از فقدان نعمت های روحانی ناراحت و غمگین نمی شوند.
۳- جنت ذات: از این بهشت به جنت لقاء و روح نیز تعبیر می شود، در این بهشت، تجلی و ظهور معرفت به ذات و وصول به توحید ذاتی است. در این مقام انسان از توجه به غیر حق تعالی و حتی از لذت های اخروی و درجات معنوی روی برگردان است. این جایگاه عالی که وصول به لذت جمال الهی و رسیدن به انوار و کمالات غیرمتناهی است، از مهمترین مقاصد اهل معرفت است و تعداد کمی از آنان به این سعادت خواهند رسید.(۳) به اعتقاد امام خمینی (س) این اقسام سه گانه جنت رابطه مستقیمی با علم سالک دارد؛ یعنی علم آداب و سنن عبودیت، علم تهذیب و علم بالله و معرفت؛ زیرا جنت ذات، غایت معارف الهی است. جنت صفات، نتیجه تهذیب نفس و جنت اعمال، همان صورت قیام به عبودیت است.(۴)
(۱) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۱۳ و ۴۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ بهشت اعمال، سه جنت؛ خمینی، روح الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۱۹۴، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری جنة الاعمال؛ خمینی، روح الله، کشف الاسرار، ص۱۷۳-۱۷۲، تهران، بی تا.
(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۳، ص۴۶۹ و ۴۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵. اهل جنت
(۳) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۳۲۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ بهشت لقاء؛ خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۶۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. جنت لقاء
(۴) خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۴۱۳-۴۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. سلوک
.
انتهای پیام /*