اصل کرامت انسانی
تعریف اصل کرامت انسانی از دیدگاه امام خمینی (س)
از دیدگاه امام خمینی (س) انسان با کرامت خلق شده است و کرامت انسان فضیلت و شرافتی است که او را از دیگر موجودات ممتاز می کند.(۱) به اعتقاد ایشان افرادی که برای کرامت انسان حرمتی قائل نیستند و بر ضد بشریت اقدام می کنند، خود حرمتی ندارند و باید با آن مبارزه کرد؛ از این جهت است که انبیای الهی بر کافران سخت می گرفتند و با آنان مبارزه می کردند.(۲) امام خمینی (س) با تقسیم کرامت به ذاتی و اکتسابی؛ الف) کرامت ذاتی را مربوط به کمالات وجودی می داند که در افراد به تناسب استعدادهای آنها مختلف است. این کرامت ذاتی خود دو قسم است؛ ۱- کرامت جسمانی؛ مربوط به خلقت طبیعی بدن است که خداوند انسان را از نوع حیوان در طبیعت جسمانی متمایز کرده است؛ چنانکه ستر عورت و لباس از کرامت های خداوند است که اختصاص به انسان دارد و به دیگر موجودات عطا نکرده است.(۳) ۲- کرامت روحانی؛ این کرامت به اصل ذات و هویت انسان مربوط است. ب) امام خمینی (س) معیار کرامت اکتسابی انسان را در تقوای الهی معرفی می کند و معتقد است هرکس تقوایش بیشتر باشد، کرامتش نزد خداوند بیشتر است و مرد یا زن، اختلاف لهجه و زبان و رنگ هیچ یک موجب کرامت نیست و پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) به سبب اینکه با تقواترین مردم بودند، با کرامت ترین آنان هستند.(۴) از سوی دیگر به باور امام خداوند بندگان خود را به عبادت و مناجات با خود تکریم کرده است و آنان که اهل معرفت و فضیلت هستند، چیزی را با مناجات با حق تعالی عوض نمی کنند و همه عزت، شرف و فضیلت خود را در مناجات با حق تعالی می دانند؛(۵) به ویژه نماز که در آن حق تعالی توجه و اقبال به سوی عبد دارد و در آن کرامتی است که عقول بشر از درک آن عاجزند.(۶) به اعتقاد امام خمینی (س) تکبر کردن، غرور، خمودی، ارتکاب معاصی، پیروی از هواهای نفس و هر آنچه که انسان را از عبور از منزل حیوانیت به منزل انسانیت بازمی دارد، از موانع کرامت انسانی شمرده می شود.(۷)
(۱) خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۱۴۰-۱۳۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۲ ممتاز فرموده؛ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۶، ص۳۰۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. کرامت خلق
(۲) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۹، ص۱۴۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. ضد بشریت
(۳) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۹۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. کرامت خاص
(۴) خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱، ص۳۷۸ و ج۶، ص۳۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. ما بین عجم، کرامتش زیادتر
(۵) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۰۹ و ۳۷۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. به این تشریف، مناجات حق
(۶) خمینی، روح الله، سرّ الصلاة، ص۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. عقول بشر
(۷) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۸، ص۴۲۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*