نذر از دیدگاه امام خمینی (س)

نذر

نذر از دیدگاه امام خمینی (س)

 تعریف نذر

نذر التزام به کاری است برای خداوند متعال به نحو مخصوص؛ و به مجرد نیت منعقد نمی شود و باید صیغه نذر خوانده شود. (۱)

صیغه نذر

امام خمینی (س) می فرماید: صیغه نذر عبارتی است که مفاد آن قرار دادن انجام یا ترک عمل بر ذمه خویش است برای خدای متعال؛ به این که بگوید: «لله علیّ ان اصوم» یعنی برای خدا بر من است که روزه بگیرم؛ یا بگوید: «لله علیّ ان أترک شرب الخمر» یعنی برای خدا بر من است که شراب خوردن را ترک کنم. و بعید نیست انعقاد نذر با هر آنچه که هم معنی و مترادف «لله علیّ» هست از هر لغتی که باشد مخصوصاً برای کسی که عربی را خوب نمی داند. البته اگر فقط گفته شود «علیّ کذا» یعنی بر من است چنین و چنان، نذر منعقد نمی شود هرچند که در ضمیر و قلب خویش «لله» را نیت کرده باشد. و اگر بگوید: «نذرت لله ان اصوم» یعنی بگوید: نذر کردم برای خدا که روزه بگیرم. یا بگوید: «لله علیّ نذر صوم یوم»؛ یعنی بگوید: برای خدا بر من است نذر روزه یک روز، منعقد نمی شود با اشکالی که دارد، پس احتیاط ترک نشود.(۲)

تشابه نذر و توسل

اقسام نذر

نذر برّ

نذر برّ که به آن نذر مجازات هم گفته می شود نذری است که بر امری معلق و مشروط شود؛ یا به منظور شکر نعمت دنیوی یا اخروی، مثل این که بگوید: «اگر فرزندی روزی من شد برای خدا بر من است چنین» یا«اگر موفق به زیارت بیت الله الحرام شدم پس برای خدا بر من است چنین»؛ و یا برای طلب دفع بلا و جلوگیری از آن، مثلاً بگوید: «اگر خداوند مریضم را شفا داد پس برای خدا بر من است چنین». (۳)

نذر زجر

نذر زجر نذری است که معلق و مشروط می شود به انجام کار حرام یا مکروه، به منظور منع و بازداشتن نفس خویش از ارتکاب آن ها، و یا بر ترک کار واجب یا مستحب به منظور منع نفس از ترک آن ها، مثل اینکه بگوید: «اگر عمداً دروغ گفتم یا در آب ادرار کردم پس برای خدا بر من است چنین» (۳) یا بگوید«اگر نماز صبح را ترک کردم، یا اگر نماز اول وقت را ترک کردم پس برای خدا بر من است که یک صد هزار تومان صدقه دهم. (۴)

نذر تبرع

نذر تبرع نذری است مطلق که به هیچ امری مشروط و معلق نشده باشد، مثلاً گفته شود: برای خدا بر من است که یک روز روزه بگیرم» (۵)

حکم اقسام نذر

در انعقاد دو قسم اول (نذر برّ و نذر زجر) اشکال و اختلاف نیست و در انعقاد قسم اخیر (نذر تبرع) دو قول است و اقوا آن دو، انعقاد آن است. (۶)

(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۴، القول فی النذر، مسألة ۱.

(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۴، القول فی النذر، مسألة ۱.

(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۵، القول فی النذر، مسألة ۴.

(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۵، القول فی النذر، مسألة ۴.

(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۵، القول فی النذر، مسألة ۴.

(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۱۲۵، القول فی النذر، مسألة ۴.