حج مبتول
حج مبتول از دیدگاه امام خمینی (س)
حج مبتول وظیفه اهل مکه
امام خمینی (س) در باره این که حج اِفراد وظیفه ی چه کسی است می فرمایند: «حج سه قسم است: «تمتع» و «قران» و «افراد». و اوّلی بر کسی که از مکه دور است واجب می باشد و دوتای دیگر بر کسی که حاضر است یعنی دور نیست واجب می باشد. و حد دوری از هر طرف مکه بنا بر اقوی چهل و هشت میل می باشد، و کسی که در سر این حد است ظاهر این است که وظیفه اش تمتع است، و اگر در اینکه منزلش داخل حد یا خارج از آن است شک نماید، واجب است فحص نماید. و اگر متمکن از فحص نباشد باید مراعات احتیاط نماید. آنچه که گذشت نسبت به حَجة الإسلام است و اما حج نذری و مانند آن، پس شخص حق دارد هر نوع حجّی را که می خواهد نذر نماید، و همچنین است حال هر دو عِدل آن (یعنی قسم و عهد) و اما حج افسادی تابع حجّی است که آن را فاسد کرده است». (۱) و «کسی که دو وطن دارد که یکی از آن ها در کمتر از حد و دیگری در خارج از حد یا در سرحدّ می باشد لازم است که در هر کدام که بیشتر سکونت دارد واجب آن را انجام دهد، به شرطی که دو سال در مکه اقامت نکرده باشد، پس اگر هر دو وطن مساوی باشند چنانچه از هر دو وطن مستطیع باشد بین دو وظیفه مخیّر می باشد، اگر چه افضل آن است که تمتع را اختیار نماید و اگر از یکی از آن ها مستطیع باشد نه از دیگری لازم است که وظیفه وطن استطاعت را انجام دهد». (۲) و «کسی که اهل مکه باشد و به بعضی از شهرها برود (از حد خارج شود) سپس به مکه برگردد احتیاط (واجب) آن است که واجب شخص مکّی را به جا آورد بلکه خالی از قوت نیست». (۳)
عدول به حج مبتول
کسی که وظیفه اش حج تمتع است جایز نیست که اختیاراً به دو قسم دیگر حج ( حج قران|قران و حج افراد|افراد ) عدول نماید. (۴) مگر در مواردی که می آید.
عدول به حج مبتول بعد از احرام عمره تمتع
کسی که «وقتش برای تمام کردن عمره و رسیدن به حج تنگ شود جایز است که نیّت را به حج افراد برگرداند و عمره را بعد از حج به جا آورد.»
امام خمینی (س) در تحریرالوسیلة درباره حد ضیق وقت می فرمایند: «و حدّ ضیق الوقت خوف فوات الاختیاری من وقوف عرفة علی الأصحّ». (۵) پس کسی که خوف نرسیدن به وقوف اختیاری عرفه را دارد یعنی می ترسد اگر بخواهد عمره تمتع را تمام کند به وقوف اختیاری عرفه نرسد جایز است که نیّت را به حج افراد برگرداند و عمره را بعد از حج به جا آورد. و این حکم نسبت به حج مستحبی عمومیت دارد و آن را هم شامل می شود همان گونه که در تحریرالوسیله بیان فرموده اند: «و الظاهر عموم الحکم بالنسبة إلی الحجّ المندوب، فلو نوی التمتّع ندباً، و ضاق وقته عن إتمام العمرة و إدراک الحجّ، جاز له العدول إلی الإفراد، و الأقوی عدم وجوب العمرة علیه». (۶) بنا بر این اگر کسی حج تمتع مستحبی را قصد نماید و وقت برای تکمیل عمره و رسیدن به حج تنگ شود برای او جایز است که به حج افراد عدول نماید، و اقوی این است که عمره بر او واجب نیست.
عدول به حج مبتول قبل از احرام عمره تمتع
اگر کسی که وظیفه اش حج تمتع است قبل از اینکه داخل عمره شود بداند که وقت برای تکمیل عمره و رسیدن به حج تنگ است بعید نیست که از اول، عدول به حج افراد جایز باشد، بلکه اگر در حال احرام علم پیدا کند که وقت تنگ است برایش جایز است که برای حج افراد محرم شود و آن را به جا آورد سپس بعد از آن عمره مفرده به جا آورد و حجش تمام است و کفایت از حجة الإسلام می کند. (۷)
عدول حائض و نفساء به حج مبتول
هرگاه برای زن حائض یا نفساء وقت برای پاک شدن و اتمام عمره تنگ شود. بر او واجب است که به حج افراد عدول نماید و آن را تمام کند سپس بعد از حج، عمره به جا آورد. و اگر به خاطر عذری بدون احرام داخل مکه شده و وقت ضیق شود برای حج افراد احرام می بندد و بعد از حج، عمره مفرده به جا می آورد و صحیح است و کفایت از حَجة الإسلام می کند. (۸)
حکم ضیق وقت ناشی از تاخیر عمدی طواف و سعی
اگر به نیّت تمتع در وسعت وقت، داخل عمره شود و عمداً طواف و سعی را تأخیر اندازد تا وقت تنگ شود، در جواز عدول و کافی بودن آن اشکال است و احتیاط (واجب) آن است که عدول کند و اگر حج بر او واجب باشد اکتفا به آن ننماید. (۹)
(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۵، کتاب الحج، القول: فی اقسام الحج. و قران
(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۵، کتاب الحج، القول: فی اقسام الحج، مسألة ۱. وطنان
(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۵، کتاب الحج، القول: فی اقسام الحج، مسألة ۲. اهل مکه
(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۹، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۵. لایجوز
(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۹، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۵. و حد ضیق الوقت
(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۹، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۵. و الظاهر عموم الحکم
(۷) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۶. لو علم
(۸) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۷. الحائض
(۹) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول: فی صورة حج التمتع اجمالا، مسألة ۶. لو دخل فی العمرة
.
انتهای پیام /*