حج بذلی
حج بذلی از دیدگاه امام خمینی (س)
واژه شناسی
پس حج بذلی آن است که شخص بی زاد و راحله با بذل و کمک مالی دیگری به حج رود، به نحوی که تمام یا قسمتی از هزینه حج و مخارج عائله او از سوی شخص یا اشخاص دیگر پرداخت شود. چه باذل ، مال را برای حج، ملک او کند یا برای او مباح کند که حج را با آن انجام دهد، کما این که تفاوتی نیست بین دادن عین مال یا قیمت آن و این که دادن مال واجب باشد یا غیر واجب، بذل کننده یک نفر باشد یا چند نفر.(۱)
کفایت حج بذلی از حجة الاسلام
به شرط آن که سایر شرایط را قبل از احرام دارا بوده باشد. در این رابطه در تحریرالوسیله آمده است: «الحجّ البذلی مجزٍ عن حجّة الإسلام ؛ سواء بذل تمام النفقة أو متمّمها، و لو رجع عن بذله فی الأثناء، و کان فی ذلک المکان متمکّناً من الحج من ماله، وجب علیه، و یجزیه عن حجّة الإسلام إن کان واجداً لسائر الشرائط قبل إحرامه، و إلا فإجزاؤه محلّ إشکال .»(۲) پس حج بذلی کفایت از حَجة الإسلام می کند؛ خواه باذل تمامی هزینه حج را بدهد یا هزینه تکمیلی آن را. و اگر در بین اعمال از بذلش رجوع کند و شخص با مال خودش توانایی ادامه حج از همان جا را داشته باشد حج بر او واجب است و از حجة الإسلام کفایت می کند، اگر سایر شرایط را قبل از احرام دارا بوده باشد وگرنه مجزی بودن آن مورد اشکال است.
علاوه بر این، کفایت حج بذلی از حجة الاسلام در صورتی است که مال بذل شده غصبی نباشد. امام خمینی (س) در تحریرالوسیله می نویسد: «ولو بذل مالاً لیحجّ به فبان بعد الحجّ أنّه کان مغصوباً، فالأقوی عدم کفایته عن حجّة الإسلام. وکذا لو قال: «حجّ وعلیّ نفقتک» فبذل مغصوباً.»(۳) حاصل سخن آن که اگر همه شرایط وجوب حجة الاسلام به جز شرط استطاعت مالی قبل از احرام فراهم باشد حج بذلی کفایت از حجة الاسلام می کند،
هزینه قربانی و کفاره
امام خمینی (س) در این خصوص در تحریرالوسیله می نویسد: «ظاهر آن است که پول قربانی (در حج بذلی) به عهده باذل (دهنده مخارج حج) است ولی کفّارات به عهده او نیست - اگر چه موجبات آن ها را از روی اضطرار یا جهل یا فراموشی آورده باشد - بلکه به عهده خود حج کننده می باشد.»(۴)
(۱) موسوعة الإمام الخمینی ۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۷، کتاب الحج، القول: فی شرائط وجوب حجة الإسلام، مسألة ۳۰.
(۲) موسوعة الإمام الخمینی ۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۸، کتاب الحج، القول: فی شرائط وجوب حجة الإسلام، مسألة ۳۴. یجزیه
(۳) موسوعة الإمام الخمینی ۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۸، کتاب الحج، القول: فی شرائط وجوب حجة الإسلام، مسألة ۳۵. مغصوبا
(۴) موسوعة الإمام الخمینی ۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۹۸، کتاب الحج، القول: فی شرائط وجوب حجة الإسلام، مسألة ۳۳. ثمن الهدی
.
انتهای پیام /*