تنبیه بدنی کودکان (فقه)
تنبیه بدنی کودکان از دیدگاه امام خمینی (س)
معنای واژه تادیب و تنبیه
امام خمینی (س) در تحریرالوسیله می نویسد:
«در وجوب حدّ بر او ( سارق ) چند امر شرط است: اول: بلوغ است؛ پس اگر بچه ای سرقت کرد، حدّ نمی خورد و طبق آنچه که حاکم صلاح می بیند، تأدیب می شود و لو اینکه دزدی از بچه تا پنج مرتبه و بیشتر، تکرار شود. و بعضی گفته اند که در مرتبه اول مورد عفو قرار می گیرد، پس اگر عود نمود تأدیب می گردد، باز اگر دوباره عود نمود سرانگشتانش خراش داده می شود تا اینکه خون بیاید، پس اگر عود کند سرانگشتانش قطع می شود و آنگاه اگر عود نماید قطع می شود همان طور که از مرد قطع می گردد. و در سرقت بچه روایاتی هست و در آن ها است که: «فقط من(یعنی امیرالمؤمنین علیه السلام) و رسول اللَّه صلی الله علیه و آله و سلم آن را انجام دادیم» پس اشبه آن است که ذکر کردیم.» (۱)
جواز تادیب کودک
در تحریرالوسیله آمده است: «گفته شده که مکروه است در تأدیب بچه به بیشتر از ده تازیانه، زده شود، ولی ظاهر آن است که تأدیب او به حسب نظر مؤدب و ولیّ است؛ پس چه بسا مصلحت اقتضا می کند که کمتر باشد و چه بسا اقتضای بیشتر داشته باشد، و تجاوز از مقدار حدّ جایز نیست، بلکه نباید از تعزیر بالغ تجاوز کند، بلکه احوط وجوبی|احوط (وجوبی) است که کمتر از تعزیر او باشد و احوط از آن، اکتفا به شش یا پنج می باشد.» (۲)
در تحریرالوسیله و همچنین در پاسخ به استفتائاتی که به عمل آمده است امام خمینی تأدیب کودک توسط والدین و معلم را مقید به ضوابطی دانسته است که در ذیل می آید:
تأدیب به نحو متعارف به طوری که بدن را سرخ یا کبود یا مجروح نکند مانع ندارد. (۳) به عبارت دیگر تنبیه بدنی «به نحو متعارف که موجب اثر در بدن نشود و به حد دیه نرسد» جایز است.(۴) و «درصورتی که به حد موجب دیه برسد، دیه دارد هرچند برای تأدیب باشد و در نقص عضو، چنانچه عمدی نباشد قصاص نیست.» (۵) و اگر پدر ، فرزند خود را برای تأدیب بزند و یا برای تشفی خاطر و در اثر غضب بزند «با فرض اینکه موجب جراحت یا سیاهی یا قرمزی پوست شود دیه دارد.» (۶) «اگر به عنوان تأدیب بزند، پس قتل اتفاق بیفتد او ضامن است؛ خواه زننده، زوج باشد یا ولیّ بچه یا وصی ولیّ یا معلّم بچه ها. و ضمان در اینجا در مالش می باشد.» (۷)
(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۵۱۵، کتاب الحدود، الفصل الخامس: فی حد السرقة، القول: فی السارق، مسألة ۱ الطفل
(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۵۱۰، کتاب الحدود، الفصل الثالث: فی حد القذف، فروع، السادس. الصبی
(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۴۱، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱۰، ص: ،۱۳۲ سوال ۱۱۵۰۵ تادیب
(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۴۱، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱۰، ص: ۱۳۲ و ۱۳۳، سوال ۱۱۵۰۷ تنبیه بدنی
(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۴۱، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱۰، ص: ۱۳۳، سوال ۱۱۵۰۹ موجب دیه
(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۴۱، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱۰، ص: ۱۳۰، سوال ۱۱۵۰۱ دیه
(۷) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة، ج ۲، ص: ۵۹۹، کتاب الدیات، القول فی موجبات الضمان، المبحث الاول: فی المباشر، مسألة ۱۳ تادیبا
.
انتهای پیام /*