وجود رابط
وجود رابط در قضایای وجود از دیدگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) با تقسیم قضایا به حملی و غیرحملی درباره وجود رابط در قضایا بر این باور است که قضایا در مقام عینیت و تحقق خارجی، فاقد وجود رابط هستند؛ اما در احکام منطقی و تحلیل ذهنی هر قضیه ای دارای اجزائی است که رابط، یکی از آنهاست؛ زیرا بدون ربط، تحقق قضیه امکان پذیر نیست.(۱) امام خمینی (س) درباره وجود رابط و نسبت در قضایا دو دیدگاه دارد:
الف) دیدگاه مطابق مشهور: امام خمینی (س) در برخی آثار خود با متمایز ساختن احکام منطقی از احکام فلسفی بر این باور است که احکام فلسفی، ناظر به واقعیت عینی است و فراتر از الفاظ و مفاهیم و تحلیل ذهن هستند؛ بر این اساس، قضایا در مقام عینیت و تحقق خارجی، فاقد وجود رابط می باشند؛ اما در احکام منطقی و تحلیل ذهنی هر قضیه ای دارای اجزائی است که رابط یکی از آنها است؛ زیرا بدون ربط تحقق قضیه امکان پذیر نیست.(۲) ایشان به تبیین وجود رابط در قضایا پرداخته و با تقسیم قضایای حملیه مؤوله و غیرمؤوله بر این باور است که قضایای مؤوله (قضایایی که دارای حرف می باشند؛ مانند زید علی السطح) از آن جهت که محمولی را به موضوع نسبت می دهند دارای نسبت و ربط می باشند؛ اما در قضایای موجبه غیرمؤوله، نسبت و رابطی وجود ندارد؛ زیرا این قضایا از هو هویت حکایت می کند و نسبت و ربطی در میان نیست.(۳)
ب) دیدگاه اختصاصی: بنابر نظر امام خمینی (س) در هیچ یک از انواع قضایا، نسبت و رابطی وجود ندارد؛ نه در قضایای موجبه و نه در قضایای سالبه و نه به اعتبار خارج و نه به اعتبار تصور ذهنی و تکلم و تلفظ. امام خمینی (س) با تقسیم قضایا به اولی ذاتی و شایع صناعی بر این باور است که در قضایای حملی اولی، مَحکیُ عنه این قضایای هیچ گونه نسبتی تحقق ندارد؛ نظیر «الانسان انسان» و «الانسان حیوان ناطق» در مثال اول لازمه تحقق ربط در مَحکی سبب ایجاد مغایرت بین شیء و خودش می باشد؛ زیرا مفهوم محمول عین مفهوم موضوع است و فرض وجود رابط در آن مستلزم جواز سلب شیء از خود شیء است سپس تغایر در کار نیست تا نیاز به رابط باشد در مثال دوم نیز لازمه تحقق رابط بین انسان و حیوان ناطق آن است که حدّ غیر از محدود باشد تا نیاز رابط بین آنها توجیه پذیر باشد.(۴)
(۱) خمینی، روح الله، مناهج الوصول، ج۱، ص۷۵-۶۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷ الروابط؛ خمینی، روح الله، انوار الهدایه، ج۲، ص۱۰۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵ الکون الروابط؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۱۰، ص۲۴۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
(۲) خمینی، روح الله، مناهج الوصول، ج۱، ص۷۵-۶۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷ الروابط؛ خمینی، روح الله، انوار الهدایه، ج۲، ص۱۰۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵. الکون الروابط
(۳) خمینی، روح الله، مناهج الوصول، ج۲، ص۲۶۰-۲۵۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷. غیر معقوله
(۴) خمینی، روح الله، تنقیح الاصول، ج۴، ص۱۲۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۷۸ الانسان انسان؛ خمینی، روح الله، مناهج الوصول، ج۱، ص۸۷-۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷ فمنها: هیئة؛ خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۱، ص۴۹-۴۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۷. لجمیعها محکیات
.
انتهای پیام /*