قدرت قلم

یکى دیگر از مزایاى مهم حضرت امام، قدرت قلم ایشان بود. قلمى بسیار قوى داشتند. مخصوصاً در تدریس و نوشتن مطالب علمى، به همۀ ابعاد مسأله توجه داشتند. هر مسأله‏اى را که عنوان مى‏کردند، آن را از تمام ابعاد مورد بررسى قرار مى‏دادند، به طورى که وقتى بحث به پایان مى‏رسید، هیچ نکتۀ ابهام و تاریکى براى کسى باقى نمى‏ماند.
مثلاً در مسائل فقهى، اگر حدیثى را ذکر مى‏کردند، اول رجال آن حدیث را کاملاً مورد بررسى قرار مى‏دادند؛ از آن پس، مفاهیم الفاظ حدیث و بعد از آن، گفته‏هاى علما را دربارۀ آن مسأله مورد توجه قرار مى‏دادند؛ بعداً نظر خودشان را ابراز مى‏کردند و محققانه بحث مى‏کردند که مطالب کاملاً روشن مى‏شد. سبک درس ایشان در فقه و اصول، که بنده سه سال در آن شرکت کردم، این طور بود که با وسعت نظر بحث مى‏کردند و تمام ابعاد مسأله را مورد بحث قرار مى‏دادند. این از امتیازات درس ایشان بود.
کتابهایى که خودشان در این زمینه نوشته‏اند، یا بحثهاى ایشان که دیگران آن را نوشته‏اند، نشان مى‏دهد که آنچه پیرامون یک مطلب به ذهن علما آمده، فروگذار نشده است. دقت نظر ایشان خیلى خیلى زیاد بود. مثلاً حاشیۀ ایشان بر «عروه» از حواشى دیگر مفصل‏تر است، زیرا ایشان در اکثر مسائل حاشیه دارند. این، حاکى از دقت نظر ایشان است که یک یک مسائل را هر چه دقیقتر بررسى مى‏کردند. دقت نظر و وسعت‏نظر، دو چیز است که هر دو در حضرت ایشان جمع بود.

منبع: پابه‏پاى آفتاب؛ ج 4، ص 291.