توضیحات کارشناس:
آنچه که از سوی ائمه هدی صلوات اللهعلیهم مورد تأکید و سفارش قرار گرفته، حزن و اندوه خالصانه داشتن به جهت مصائب اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت و اصحاب وفادار آن حضرت و اقامه عزا و اظهار آن است.
مظاهر حزن و شیوه های ابراز و اظهار اندوه نیز یک امر عرفی است که باید به طور عقلائی و متناسب با منزلت و سازگار با مناقب حضرت سید الشهداء علیهالسلام و بر پایه فلسفه عزاداری و بر طبق موازین الهی و با در نظر گرفتن بازتاب اجتماعی امور صورت گیرد؛ به بیان دیگر هدف عزادار حضرت امام حسین علیه السلام از عزاداری و برپایی عزای آن ولی خدا، قرب الی الله میباشد؛ و سوگواری نیز امری خارج از مدار تکلیف نیست که با هر انگیزه و به هر شکل و شیوهای مباح، جایز و روا باشد.
پس انسانی که خود را به دستورات خداوند یکتا جلّ و علی، و خالق حسین بن علی علیهالسلام مکلف میداند، در اقامه عزای سالار شهیدان پای از مدار احکام شرعی و موازین عقلی بیرون ننهاده و به کارهایی که با حکمت و فلسفه عزا و عزاداری منافات داشته و یا تالی فاسد به دنبال دارد، تن نمیدهد.
از این رو، پرهیز از اموری که موجب ضرر است و یا به حسب عرف زمان و فرهنگ عصر، وهن دین و مذهب تلقی میگردد، بر هر ارادتمند حضرت سیدالشهداء علیهالسلام لازم میباشد و الا مستلزم نقض غرض بوده و انسان را از هداف معقول و مشروع دور میگرداند؛ و نتیجهای ندارد جز مستمسک دادن به دست بدخواهانی که منتظر فرصت هستند تا با تبلیغات مسموم، اذهان ناآشنا با واقعیت عشق و ارادت پیروان مکتب اهل بیت علیهمالسلام به مقام شامخ آن حضرت، را از معرفت به حقیقت حضرت سیدالشهداء صلوات الله علیه باز دارند.
از اموری که همواره محل بحث و نظر بوده است موضوع قمه زنی است که امروزه از آن، در تبلیغات سوء بنگاههای تبلیغاتی و بلندگوهای معاندان علیه شیعیان، سوء استفاده بسیار میشود.
به هر حال در استفتائاتی که از امام خمینی (س) در اختیار است، نسبت به قمه زدن به شرح ذیل اظهار نظر فرمودهاند:
س 38 - آیا قمه زدن در عزاى حضرت إمام حسین علیه السّلام جائز است یا نه؟
ج - اگر موجب ضرر نباشد مانع ندارد، ولى در این زمان این عمل نشود.
س: 42 - قمه زنى و سینه زدن با بدن برهنه در انظار عمومى چه حکمى دارد؟
ج - در شرائط و اوضاع کنونى از قمه زدن خوددارى شود، و عزادارى و سینه زدن مانعى ندارد.
(استفتاءات امام خمینى؛ ج 3، ص: 581 و 583)
19/8/1392